Μέτωπα και συμμαχίες

Τα αποτελέσματα των εκλογών άλλαξαν τελείως το πολιτικό σκηνικό. Τη διαπίστωση επεσήμαναν από την πρώτη στιγμή άπαντες. Τα σημαντικά στοιχεία είναι: α) Ότι ο λαός γενικά εψήφισε αντιμνημονιακά, β) εδόθη ηχηρό ράπισμα στη σπείρα του Δ’ Ράιχ του Βερολίνου, που θέλει να διαλύσει τη χώρα και να μας εξουθενώσει, δ) το ΠΑΣΟΚ κατεποντίσθη. Δον Κιχώτης (ή μήπως Σάντσο Πάντσα;) ο Ευάγγελος Βενιζέλος, έβλεπε παντού ρεύμα αυτοδυναμίας. Οραματιζόταν «θριάμβους» και εκπορθήσεις φρουρίων των αντιπάλων του. Σε μια εκστρατεία ψεύδους εξαπατούσε τον εαυτό του και τους εναπομείναντας οπαδούς του, οδηγώντας τη χώρα και το ολέθριον κόμμα του στην καταστροφή. Άλλη είναι όμως η κριτική που μπορεί να ασκήσει κανείς στον δεξιό και κεντροδεξιό χώρο και διαφορετική για την Αριστερά. Για το πρώτο σκέλος θα πρέπει να γραφτεί ξεχωριστό άρθρο. Σήμερα, θα μας απασχολήσει η Αριστερά. Δεν ήταν τυχαία η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αλέξης Τσίπρας είχε καθαρό λόγο, ρητορική δεινότητα και ήταν ο μόνος που έκαμε έκκληση συνεργασίας προς τις άλλες πλευρές της Αριστεράς, χωρίς όμως να βρει ανταπόκριση. Η λυσσώδης πολεμική που του ασκήθηκε από τον Περισσό έγινε μπούμερανγκ και χτύπησε το ΚΚΕ, που είναι κι αυτό από τους ηττημένους των εκλογών.

Πρώτη φορά σε εκλογές το πρώτο κόμμα τα έβαψε μαύρα και πανηγύριζε το δεύτερο! Ο εκλογικός μήνας Μάιος είναι… «γουρλής» για την Αριστερά! Στις εκλογές του Μαΐου 1958, η ΕΔΑ, χάρις στον νουνεχή πρόεδρό της Ιωάννη Πασαλίδη (είχαν συμπράξει με την ΕΔΑ και προσωπικότητες του κεντροαριστερού χώρου) ανεδείχθη σε αξιωματική αντιπολίτευση.

Ύστερα από 54 χρόνια, η Αριστερά επανέλαβε το «θαύμα» και προκάλεσε την ίδια έκπληξη. Είχαμε εγκαίρως επισημάνει σε προηγούμενο άρθρο μας, ότι το άθροισμα των αριστερών δυνάμεων μπορούσε να οδηγήσει σε πρώτη θέση. Το ΚΚΕ, αλλά και η Δημοκρατική Αριστερά, ακολούθησαν μοναχικό δρόμο. Σίγουρα η Μέρκελ θα… «ανέπνευσε» που δεν επετεύχθη τέτοια συνεργασία. Στο προηγούμενο άρθρο μας διατυπώσαμε τη διαπίστωση ότι το ΚΚΕ δεν διδασκόταν ποτέ από τα πολλά λάθη του (κόμμα λαθών το είχε αποκαλέσει ο αείμνηστος Γεώργιος Παπανδρέου). Κι όμως, τα «λαϊκά μέτωπα» και οι ευρείες συμμαχίες αποτελούσαν διαχρονική τακτική των κομμουνιστών. Το 1936, ο Πασαλίδης αφιέρωσε τις δυνάμεις του για τη δημιουργία Λαϊκού Μετώπου, όπως είχε γίνει στη Γαλλία και στην Ισπανία. Στη Γαλλία, οι σοσιαλιστές με τον Λέοντα Μπλουμ, οι κομμουνιστές με τον Μορίς Τορέζ και οι ριζοσπάστες συζητούσαν για το ιστορικό εκείνο Μέτωπο. Ο Μπλουμ είχε δηλώσει: «Είμαι έτοιμος ν’ αναλάβω τις ευθύνες της εξουσίας…». Το 1924 οι ριζοσπάστες κάλεσαν τους σοσιαλιστές να μπουν στην κυβέρνηση. Το 1936 ήρθε η σειρά των σοσιαλιστών να ζητήσουν το ίδιο από τους κομμουνιστές. Εκείνοι αρνήθηκαν κι ο Μπλουμ σχημάτισε μια πληθωρική κυβέρνηση από σοσιαλιστές και ριζοσπάστες. Η μη σύμπραξη των κομμουνιστών θεωρήθηκε αργότερα «λάθος».

Στις 10-11-1946 ο Τορέζ, σε συνέντευξή του στους «Τάιμς», εδήλωσε: «Η πρόοδος της Δημοκρατίας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε, για την πορεία προς τον σοσιαλισμό, και άλλους δρόμους, διαφορετικούς από εκείνους που ακολούθησαν οι ρώσοι κομμουνιστές…». Αυτό που είπε ο Τορέζ το 1946, δεν το έχουν καταλάβει στο ΚΚΕ ούτε το 2012… Στην Ισπανία, πάλι τον Ιανουάριο του 1936, υπογράφτηκε το «σύμφωνο» του Λαϊκού Μετώπου, που κέρδισε τις εκλογές. Στην Ελλάδα όμως η πολιτική του Λαϊκού Μετώπου είχε προετοιμασθεί ιδεολογικά με τις αποφάσεις της ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, τον Γενάρη του 1934. Στις εκλογές της 26ης Ιανουαρίου του 1936, το Παλλαϊκό Μέτωπο, με δέκα βουλευτές, έγινε το «κλειδί» για κάθε πλειοψηφία στη Βουλή. Όπως έχουμε ξαναπεί, το ΕΑΜ επέτυχε, διότι αποτελούσε σύμπραξη πολλών κομμάτων. Εάν ήταν μόνο του το ΚΚΕ, δεν θα είχε καμία απήχηση στις ευρύτερες μάζες. Και είναι χαρακτηριστικό ότι και μετά την απελευθέρωση το ΚΚΕ επέμεινε να παραμείνουν τα κόμματα του ΕΑΜ, ως Πολιτικός Συνασπισμός. Η Αλέκα Παπαρήγα επέμεινε πεισματικά στην παλαιοκομματική ουτοπία, ότι πρώτα πρέπει να πέσει ο καπιταλισμός, «να πάρει ο λαός την εξουσία στα χέρια του» και μετά βλέπουμε! Ό,τι δεν έγινε αιώνες τώρα, θα γινόταν μέσα στη σύντομη προεκλογική περίοδο; Πότε πιστεύει ότι θα καταρρεύσει ο καπιταλισμός; Το 1945, ο γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος-ΕΛΔ, ο Ηλίας Τσιριμώκος, είχε πει κάτι που βγήκε πέρα για πέρα αληθινό: «Ο καπιταλισμός είναι τραυματισμένος βαριά, αλλά έχει ακόμα δυνάμεις και βρίσκει τρόπους να τυραννάει ακόμη τους λαούς, βρίσκει τρόπους να εμφανίζεται με νέες ιδεολογικές μάσκες…».

Αυτό συνέβαινε το 1945. Πόσο μάλλον τώρα…

Πορφυρογένης, Χριστάκος κ.λπ.

Στις 9 Οκτωβρίου του 1949, το ΚΚΕ, με απόφαση της 9ης Ολομέλειας, επεδίωξε να υλοποιήσει τη δημιουργία ενός «πλατιού μετώπου», ενός δημοκρατικού συνασπισμού. Ο συνδικαλιστής Διονύσης Χριστάκος, με εμπειρία στις ευρύτερες αριστερές συγκλίσεις, κατ’ εντολήν του ΚΚΕ εργάσθηκε για τη συγκρότηση αυτού του μετώπου. Το 1950, ο Μιλτιάδης Πορφυρογένης, μέλος του ΠΓ του ΚΚΕ, προσπαθούσε να εξασφαλίσει γι’ αυτόν τον σκοπό τη συνδρομή του Ιωάννη Σοφιανόπουλου, του καθηγητού Άγγ. Αγγελόπουλου, του Ηρακλή Πετμεζά κ.ά. Δέον να σημειωθεί ότι ο Πορφυρογένης -φίλος πιστός του Ζαχαριάδη- ήταν εκείνος που την εποχή του Παλλαϊκού Μετώπου, με άρθρα του στον «Ριζοσπάστη», υποστήριξε ένθερμα ότι οι συμμαχίες με άλλες δυνάμεις είναι απολύτως απαραίτητες εάν ήθελε η Αριστερά να καταγάγει σημαντικές νίκες. Τώρα, που ζούμε υπό γερμανική κατοχή, δεν είναι απαραίτητες -κατά το ΚΚΕ- αυτές οι συμμαχίες;

Το 1951 το ΚΚΕ επίεζε φορτικά να συμμετάσχουν στη δημιουργία της ΕΔΑ πολλά κόμματα του προοδευτικού χώρου. Και τότε, αλλά περισσότερο στις εκλογές του 1952, το ΚΚΕ επεδίωξε όχι απλώς συμμαχία με σοσιαλιστικές και άλλες προοδευτικές δυνάμεις, αλλά να κάνει μέτωπο με τον αρχηγό της ΕΠΕΚ, τον στρατηγό Νικ. Πλαστήρα. Εκείνος αρνήθηκε και όταν βγήκαν τα αποτελέσματα, που έδωσαν σαρωτική νίκη στον Ελληνικό Συναγερμό του Στρατάρχου Παπάγου, το ΚΚΕ απέδωσε την ήττα των «δημοκρατικών δυνάμεων» στον ηγέτη της ΕΠΕΚ, μ’ αυτήν τη φρασεολογία: «Ο τάφος του διασπαστή Πλαστήρα ανοίγει τον δρόμο στη συνεργασία των δημοκρατικών δυνάμεων…».

Και στις δημοτικές εκλογές του 1954, ο Ζαχαριάδης δεν περίμενε να πέσει πρώτα ο καπιταλισμός, αλλά ήλθε σε συνεννόηση με τον Γιώργο Καρτάλη για συνεργασία. Και, βέβαια, το 1956 το ΚΚΕ, απ’ έξω, ήταν υπέρ της συμμετοχής της ΕΔΑ στη Δημοκρατική Ένωση υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου. Η Δημοκρατική Ένωση τότε πήρε περισσότερους ψήφους από την ΕΡΕ, αλλά χάρις στο περιβόητο «τριφασικό σύστημα», η ΕΡΕ κέρδισε περισσότερες έδρες και ο Καραμανλής έγινε πρωθυπουργός.

Τα παραδείγματα συνεργασιών και αναγκαιότητας των «μετώπων» είναι πολλά κι εδώ και σε παγκόσμια κλίμακα. Θα μπορούσε να γράψει κανείς ολόκληρο βιβλίο. Να αναφέρουμε ακόμα και τον Τολιάτι, που έλεγε ότι: «Η αντικειμενική ανάλυση των συνθηκών της χώρας μας, μας προσφέρει τον πίνακα ενός πλατιού μετώπου κοινωνικών δυνάμεων, που συγκλίνουν στην πάλη ενάντια στον καπιταλισμό, μέσα στις σημερινές συνθήκες. Τούτη η σύγκλιση, αποτελεί την αντικειμενική βάση ενός πλατιού, πολλαπλού και πρωτότυπου συστήματος ταξικών συμμαχιών…».

Προφανώς το ΚΚΕ διαφωνεί με… τον Τολιάτι και έχει πιο… ρεαλιστική άποψη: «Καμία λύση, όσο διαρκεί ο καπιταλισμός!».

Πού είναι ο καημένος ο Ηλιού, που έγραφε ότι: «Ο οξυδερκής φορέας του προσδιορισμού των πολιτικών στόχων πρέπει να έχει σαν βασική αρχή στο έργο του ότι, αν δεν γνωρίζει την κατάσταση, δεν είναι αποτελεσματικός στην προσπάθεια να τη μεταβάλει. Όρος για την εκπλήρωση του έργου του, είναι η ακριβής και συγκεκριμένη γνώση των προβλημάτων. Τα προβλήματα δεν έχουν τίποτε το στατικό και το πάγιο, αλλά προσδιορίζονται από την ακατάπαυστη ροή στην οικονομικοκοινωνική υποδομή…».

Να υποθέσουμε ότι «κάποιοι» σήμερα δεν διαθέτουν αυτήν τη «συγκεκριμένη γνώση των προβλημάτων»;