Το τίμημα ενός ηλίθιου πειράματος

Επιτυχής για τα κριτήρια εκείνων που εμπνεύστηκαν και επέβαλαν την καταστροφική πολιτική των Μνημονίων, η οποία στηρίζεται στην αυταπάτη της εξοντωτικής λιτότητας και οδηγεί τον ευρωπαϊκό Νότο στην κόλαση…

Ας δούμε, λοιπόν, «τα έργα και τις ημέρες» του κ. Παπαδήμου ως πρωθυπουργού. Πρόκειται για χρήσιμη περιδιάβαση, διότι φωταγωγεί τον… «σωτήριο» ρόλο του, καθώς και την κινητήρια λογική εκείνων που τον επέβαλαν στην πολιτική σκηνή. Για λόγους ιστορικής τάξεως, υπενθυμίζεται ότι τόσον ο κ. Παπαδήμος, όσον και ο κ. Μόντι (δι)ορίστηκαν πρωθυπουργοί σε μια στιγμή κατά την οποία το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα σε Ελλάδα και Ιταλία είχε πλήρως απαξιωθεί και κατέρρεε. Προφανές, επομένως, το πρώτο συμπέρασμα: η επιλογή ενός τεχνοκράτη για τη θέση του πρωθυπουργού αφενός θα λειτουργούσε εκτονωτικά στην οργισμένη κοινωνία και αφετέρου θα μετατόπιζε τεχνηέντως το πρόβλημα. Και θα το προσδιόριζε στο πεδίο προσωπικών ικανοτήτων (π.χ. ο σοβαρός τεχνοκράτης Παπαδήμος, στη θέση του ανίκανου πολιτικού Γ. Παπανδρέου) και όχι στο πεδίο του μείζονος. Δηλαδή, στην επιβληθείσα, ασκούμενη πολιτική (Μνημόνιο κ.λπ.), την οποία αμφότεροι υιοθετούν και ασπάζονται…

Στο «διάγγελμά» του ο κ. Παπαδήμος ανέφερε ότι όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία, η χώρα βρισκόταν στα πρόθυρα πτώχευσης. Έχει δίκιο. Μόνο που παρέλειψε να πει για ποιον λόγο έφθασε η Ελλάδα στην κατάσταση αυτή. Δηλαδή, διέλαθε της προσοχής του το γεγονός ότι επί δύο χρόνια βίωσε την εγκληματική πολιτική του Μνημονίου και πληρώνει -όπως σημείωσε ο «Γκάρντιαν»- «το τίμημα ενός ηλίθιου πειράματος»; Ασφαλώς και όχι. Απλώς, ο κ. Παπαδήμος υπήρξε ένθερμος θιασώτης της πολιτικής αυτής και άξιος συνεχιστής της, όπως αποδείχτηκε…

Άξιο παρατήρησης είναι το γεγονός ότι ο «σοβαρός τεχνοκράτης» όχι μόνο δεν άσκησε έστω και χαμηλόφωνη κριτική στα βασικά στοιχεία του Μνημονίου, αλλά απέφυγε προκλητικά να πει μια λέξη -εν είδει προβληματισμού, διάβολε- ακόμη και όταν η Ένωση και το ΔΝΤ άρχισαν να εκφράζουν αμφιβολίες για την ορθότητα της εν λόγω επιλογής… Και το αποκορύφωμα: όταν κατέστη προφανές εκείνο που κάποιοι έλεγαν εξαρχής -ότι ο Γ. Παπανδρέου δεν έκανε καμία διαπραγμάτευση και δέχθηκε αδιαμαρτύρητα το εξοντωτικό επιτόκιο και τους ασφυκτικούς χρόνους αποπληρωμής-, ο κ. Παπαδήμος το παρέκαμψε ως ασήμαντη λεπτομέρεια! Αλλά πρέπει να πούμε ότι από την πλευρά του καλά έκανε. Κανένας πειθήνιος υπάλληλος της Ένωσης και των τραπεζών δεν θα ενεργούσε διαφορετικά. Διότι θα κινδύνευε να χάσει την εκτίμηση εκείνων που τον έχουν χαρακτηρίσει σοβαρό και να περάσει περιφρονημένος στην επικράτεια της λήθης…

Αντίθετα με τον ομόλογο -και ομόδοξό του- κύριο Μόντι, ο οποίος ψέλλισε και κάνα δυο επικριτικές κουβέντες για την Ένωση και τις επιλογές της, έστω για τα μάτια του κόσμου, ο κ. Παπαδήμος ισχυρίστηκε εν πολλοίς ότι η καταστροφική διετία και ο κίνδυνος πτώχευσης οφείλονται στη… μη πιστή εφαρμογή του Μνημονίου! Δηλαδή, ενστερνίστηκε πλήρως τις ανάλογες αιτιάσεις της «τρόικας» και των εντολέων, δίνοντας άφεση στους εμπνευστές του «ηλίθιου πειράματος» και στις ολέθριες επιλογές τους…

Με άλλα λόγια, ο κ. Παπαδήμος όχι μόνο πίστεψε στην «αυταπάτη της λιτότητας» (ρήση του Κρούγκμαν), αλλά υπερασπίστηκε και την αυτ-απάτη των δήθεν σωτήριων μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα έβαζαν τη χώρα στη λεωφόρο της αναδημιουργίας. Ξέχασε, δηλαδή, ότι, πρώτον, οι όντως απαραίτητες μεταρρυθμίσεις απαιτούσαν χρόνο για να επιφέρουν αποτελέσματα (π.χ. ανακαίνιση του κρατικού μηχανισμού), δεύτερον, ότι ορισμένες εξ αυτών ελάχιστα δύνανται να εισφέρουν στην αναζωογόνηση της οικονομίας (π.χ. άνοιγμα επαγγελμάτων) και, τρίτον, ότι οι περιώνυμες ιδιωτικοποιήσεις παραπέμπουν, δεδομένης της συγκυρίας, σε ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και εξανδραποδισμό της χώρας.

Τι μένει, λοιπόν, από το… πλούσιο και γόνιμο έργο της κυβέρνησης Παπαδήμου; Μήπως η ολοκλήρωση του PSI (για το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, ήταν αντίθετος) και το οποίο παραπέμπει στον επερχόμενο σκληρό Ιούνιο με την καταιγίδα των νέων μέτρων; Μήπως οι διακηρύξεις και η φλυαρία για ανάπτυξη, η οποία εξαντλήθηκε στην επίκληση του ΕΣΠΑ, χωρίς απολύτως κανένα σοβαρό σχέδιο ή έστω ένα περίγραμμά του; Μήπως οι φωτοβολίδες για τα γνωστά παθογενή (π.χ. παράνομα επιδόματα κ.λπ.) τις οποίες έριχνε άλλωστε κάθε τρεις και λίγο η κυβέρνηση Παπανδρέου; Μήπως οι επιχειρήσεις εντυπώσεων για τους μετανάστες, οι οποίες ουδόλως συνιστούν συγκροτημένη πολιτική αλλά φτηνά προεκλογικά τεχνάσματα; (Ένας σοβαρός πρωθυπουργός αναλαμβάνει προσωπικές πρωτοβουλίες για επαφές με την Ένωση, δεδομένης της κρισιμότητας του θέματος αλλά και της θρασύτητος με την οποία αντιμετωπίζουν οι εταίροι την ελληνική πτυχή του ζητήματος. Εννοείται, ότι ο κ. Παπαδήμος ουδέν έπραξε.) Μήπως, τέλος, δύναται να υπερηφανεύεται ο πρωθυπουργός για την εικόνα της κυβέρνησής του; Με τους καθημερινούς διαξιφισμούς υπουργών, τις προσωρινές αξιολογήσεις ορισμένων υφυπουργών του (ρουσφέτια στις εκλογικές τους περιφέρειες), τις προεκλογικού χαρακτήρα ρυθμίσεις και, βέβαια, το πλήθος των τροπολογιών εμφανούς στοχεύσεως;

Φυσικά, δεν ευθύνεται εξ ολοκλήρου ο πρωθυπουργός για την εν λόγω εικόνα. Αντιμετώπισε προφανείς ιδιοτέλειες και σκοπιμότητες των κομμάτων τα οποία μετέχουν στην κυβέρνησή του. Όμως, αρχή άνδρα δείκνυσι. Κατά τούτο, αποδείχτηκε ότι η μετριοπάθεια του κ. Παπαδήμου εξελίχθηκε σε αδυναμία διαχείρισης «προβληματικού υλικού», ενώ η περιώνυμη σοβαρότητα και το κύρος του -στοιχεία υμνηθέντα κατά κόρον από ημέτερους και ξένους προπαγανδιστές- ουδέν απέφεραν στο θέμα της αναγκαίας αναδιαπραγμάτευσης με τους εταίρους και δανειστές…

Τελικά, ο κ. Παπαδήμος -ένας ούτως ειπείν διορισμένος Σημίτης- δεν φαίνεται ότι θα απασχολήσει ιδιαίτερα τους ιστορικούς του μέλλοντος. Ειμή μόνον ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός τεχνοκράτη, ο οποίος έθεσε τον εαυτό του στην υπηρεσία της κλασικής, καθεστωτικής πολιτικής…