Ευθύνες σε Χριστόφια και υπουργούς για την τραγωδία στο Μαρί
Στα εσωτερικά σημειώματα των τεχνοκρατών της ΕΕ, που έχουν προωθηθεί και στο Κολλέγιο των Επιτρόπων για τη λήψη της τελικής απόφασης, καταγράφονται οι ευθύνες των υπουργών, όπως του Εξωτερικών, Μάρκου Κυπριακού, και του άμυνας, Κώστα Παπακώστα, οι οποίοι θα τεθούν ενώπιον των δικαστηρίων, καθώς και του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια.
Το πρώτο σημείωμα
Σε εσωτερικό σημείωμα των τεχνοκρατών της Ευρωπαϊκή Επιτροπής, τον Φεβρουάριο του 2012 που γνωμοδότησαν για την τραγωδία στο Μαρί και οι οποίοι εξέτασαν το αίτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας για είσπραξη αποζημιώσεων από το Ταμείο Αλληλεγγύης, τονίζεται ότι το όριο για να μπορεί να εισπράξει η Κυπριακή Δημοκρατία από το Ταμείο Αλληλεγγύης, που αφορά στις θεομηνίες και καταστροφές από φυσικά φαινόμενα, ήταν 99,8 εκατομμύρια, δηλαδή 0,6% επί του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος.
Η αίτηση της της Κυπριακής Δημοκρατίας αφορούσε ζημιές που έφθαναν τα 357,2 εκατομμύρια, από τα οποία τα 220 θα καλύπτονταν από ασφάλειες, ενώ άλλα 135 εκατομμύρια αφορούσαν το κόστος παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Ένα κόστος, όμως, που δεν γινόταν αποδεκτό ως απευθείας ζημιά.
Οι ευθύνες του Προέδρου
Στο σημείωμα αναφερόταν ότι τα ευρήματα της Αστυνομίας και της Γενικής Εισαγγελίας από τις έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι υπέχουν εγκληματική ευθύνη εξ αμελείας υπουργοί της κυπριακής κυβέρνησης, ενώ, όπως προστίθεται σε άλλη έρευνα, εννοεί τον κ. Πολύβιο Πολυβίου, ενώ κατηγορείται ο ίδιος ο Πρόεδρος Χριστόφιας για προσωπικές παραλείψεις.
Συνεπώς, τονίζεται στο σημείωμα, γι’ αυτούς του λόγους δεν μπορεί η κυπριακή κυβέρνηση να επωφεληθεί απ’ το Ταμείο Συνοχής, διότι το ιστορικό της τραγωδίας στο Μαρί δεν εμπίπτει στην αποστολή την οποία το Ταμείο ετάχθη να υπηρετεί.
Τα κριτήρια και η ασφάλεια
Ανάλογο είναι και το σημείωμα που ακολούθησε προς το Κολλέγιο των Επιτρόπων, στο οποίο αναφέρεται ότι οι απευθείας ζημιές από την έκρηξη φτάνουν τα 220 εκατομμύρια ευρώ, όπως αυτά προκύπτουν από την καταστροφή του ηλεκτροπαραγωγικού σταθμού. Επί τούτων προστίθενται 2,05 εκατομμύρια ευρώ από ζημιές ιδιωτών και 49 εκατομμύρια ευρώ από την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Το σύνολο φθάνει τα 271,05 εκατομμύρια ευρώ. Όμως, όπως αναφέρεται στο δεύτερο αυτό σημείωμα: 1. Η ζημιά από την καταστροφή του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού υπαγόταν σε ασφάλιση που καλύπτει το σύνολο, πλην ένα ποσοστό της τάξης του 0,5%. Εφόσον, τονίζεται, τόσο η ζημιά από την καταστροφή του σταθμού όσο και το επιπρόσθετο κόστος παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ήταν ή θα μπορούσε να ήταν ασφαλισμένα, το αίτημα είναι εκτός κριτηρίων. 2. Το ίδιο ισχύει και για τη ζημιά στον ιδιωτικό τομέα.
Εφόσον τα αντικείμενα των ζημιών ήταν ή ακόμη και αν θα μπορούσαν να ήταν ασφαλισμένα, δεν εμπίπτουν στα κριτήρια για να επωφεληθεί ο αιτών από το Ταμείο.
Οι τρίτοι και η δημόσια αρχή
Τέλος, όπως επισημαίνει στο κείμενο, εφόσον υπάρχει για το συμβάν ευθύνη τρίτου μέρους -και ειδικότερα δημόσιας αρχής- το Ταμείο Αλληλεγγύης δεν μπορεί να επέμβει. Και προστίθεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πληροφορήθηκε πως δύο υπουργοί κατηγορούνται ότι υπέχουν ευθύνη ότι η υπόθεση διερευνάται και ότι εκκρεμεί το θέμα ενώπιον δικαστηρίων.
Η απόρριψη και η απάλειψη
Υπό αυτές τις συνθήκες, τονίζει το κείμενο της Επιτροπής, και ιδιαιτέρως σε ό,τι αφορά στην περιγραφή των ζημιών και της ασφάλισής τους, για την περίπτωση της Κύπρου δεν μπορεί να επιστρατευθεί το Ταμείο Αλληλεγγύης.
Ακόμη και αν τα κριτήρια που αφορούν τις ζημιές και την ασφάλιση εξέλιπαν, ζήτημα θα γεννιόταν λόγω της ευθύνης των υπουργών της κυβέρνησης και προφανώς του ιδίου του Προέδρου, για τον οποίο στη δεύτερη αναφορά της Επιτροπής, προφανώς για ευνόητους λόγους, εκρίθη σκόπιμο να μη γίνει αναφορά.