Περί Χάλκης συνέχεια…
Ουδείς λησμονεί ότι ακόμη το 1999 είχε δοθεί σχετική υπόσχεση από την τότε τουρκική κυβέρνηση του κ. Ντεμιρέλ στον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον. Παρέλκει δε να επαναλάβουμε πόσες άλλες φορές και πότε η τουρκική πλευρά έχει αναφερθεί στην ανάγκη επαναλειτουργίας της Σχολής. Η συλλογική μνήμη τις έχει καταγράψει.
Έ τσι λοιπόν και τώρα, κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στη Σεούλ, ο κ. Ερντογάν δεν εδίστασε να δεσμευθεί στον αμερικανό Πρόεδρο Μπ. Ομπάμα, ότι η απόφαση για την επαναλειτουργία της Σχολής έχει ήδη ληφθεί.
Η σχετική αναγγελία, όπως λέγεται, μπορεί να μην είναι άσχετη από την πρόσφατη έκθεση -κόλαφο για την Τουρκία- του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τον σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών στη γείτονα.
Είναι σαφές ότι με την αναγγελθείσα αυτή απόφαση δεν διαφαίνονται, και πάλι, οι πραγματικές προθέσεις της Άγκυρας. Ούτε προσδιορίζεται ο χρόνος ούτε και ο τρόπος της επαναλειτουργίας της Σχολής. Τούτο αποτελεί σημαντική παράμετρο. Στην περίπτωση που το άνοιγμα της Χάλκης δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένα μέτρα που θα καθιστούσαν ομαλή την εγγραφή μαθητών, ώστε πράγματι να εξασφαλισθεί η επάνδρωση και η συνέχιση του Πατριαρχείου, η αναγγελθείσα επαναλειτουργία θα κινδύνευε να αποτελέσει γράμμα κενό, «δώρον άδωρον».
Για τον λόγο αυτό θα πρέπει οι αρμόδιοι χειριστές των εθνικών μας θεμάτων να έχουν πάντα κατά νου τα παραπάνω και να μην επενδύουν υπέρμετρα στο άνοιγμα της Χάλκης, που οι Τούρκοι ασφαλώς θα επιχειρήσουν να προβάλουν σαν μείζονος σημασίας «παραχώρηση», προκειμένου να ζητήσουν ανάλογα «ανταλλάγματα» από την ελληνική πλευρά.
Προς επίρρωση μάλιστα των παραπάνω, επισημαίνουμε ότι ο τούρκος υπουργός Επικρατείας Ε. Μπαγίς εξάρτησε τη θετική χειρονομία της Άγκυρας έναντι γενικά του Πατριαρχείου, από αντίστοιχα βήματα που η ελληνική πλευρά πρέπει, κατά τη γνώμη του, να αναλάβει σε σχέση με τους μουσουλμάνους της Θράκης.
Επανέρχεται, με άλλα λόγια δηλαδή, η Άγκυρα στη γνωστή «συμψηφιστική» της πολιτική στο μεινοτικό.
Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του κ. Μπαγίς εν προκειμένω, που ισχυρίστηκε ότι «το γεγονός ότι οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας, τόσο ο κ. Καραμανλής όσο και ο κ. Παπανδρέου, δεν έχουν προβεί στα αναγκαία βήματα, παρότι έχουν δσώσει επανειλημμένως υποσχέσεις στον πρωθυπουργό μας, δείχνει το πού ακριβώς κολλάει το ζήτημα».
Στον κ. Μπαγίς και στους κυβερνητικούς συναδέλφους του θα πρέπει κάποιος να τονίσει ότι το μειονοτικό δεν αποτελεί διμερές θέμα, μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας. Είναι εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας και άπτεται του σεβασμού των δικαιωμάτων όλων ανεξαιρέτως των πολιτών που διαβιούν στη χώρα. Επί πλέον -και ουδείς δικαιούται να λησμονεί- ο σεβασμός αυτός προκύπτει και από τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της Άγκυρας.
Η δήλωση του κ. Ερντογάν περί επαναλειτουργίας της Χάλκης θα μπορούσε πράγματι να αποτελέσει μια θετική χειρονομία. Μια απαρχή κάποιας ελπίδας. Αν βέβαια ήταν ειλικρινής και συνοδευόταν από συγκεκριμένα μέτρα που θα εξασφάλιζαν την απρόσκοπτη λειτουργία της Θεολογικής Σχολής.
Θα περιμένουμε να δούμε το επόμενο βήμα.
Και άλλες φορές, όμως, η διακήρυξη προθέσεων γέννησε ελπίδες που διαψεύστηκαν.
Η πρόσφατη Ιστορία ισχυροποιεί την άποψη αυτή.