Ομολογία αποτυχίας και… νέα απειλή χρεοκοπίας
Την ίδια ώρα, η εμπλοκή στη διαδικασία «κουρέματος» των ομολόγων ξένου δικαίου φέρνει και πάλι τη χώρα στον προθάλαμο της… κανονικής (όχι της «επιλεκτικής»…) χρεοκοπίας.
Οι τεχνοκράτες της «τρόικας», σύμφωνα με πληροφορίες, στους νεώτερους υπολογισμούς που έκαναν για τα μέτρα της διετίας 2013-2014, που θα πρέπει να αποφασισθούν αμέσως μετά τις εκλογές, καταλήγουν στη διαπίστωση ότι οι περικοπές δαπανών θα πρέπει να αυξηθούν από τα 11 στα 12 δισ. ευρώ για να επιτευχθούν οι στόχοι του νέου Μνημονίου.
Πρόκειται για τη συνέχεια του τραγελαφικού σίριαλ που αντανακλά την πλήρη αποτυχία του Μνημονίου: Το περασμένο καλοκαίρι τα πρόσθετα μέτρα για τη διετία 2013-2014 είχαν προσδιορισθεί από το οικονομικό επιτελείο σε 6-7 δισ. ευρώ, η τελευταία εκδοχή του Μνημονίου, που πρόσφατα πέρασε από τη Βουλή, τα ανέβασε στα 11 δισ. ευρώ (5,5% του ΑΕΠ) και μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα ανέβηκαν κατά 1 δισ. ευρώ επιπλέον (τα δισεκατομμύρια ευρώ έχουν γίνει πια… στραγάλια!), χωρίς να αποκλείεται και νέα αύξηση του λογαριασμού αμέσως μετά τις εκλογές. «Μέχρι το τέλος της θητείας τής παρούσας κυβέρνησης θα είναι έτοιμες οι προτάσεις που αφορούν την περιστολή δαπανών ύψους 12 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη διετία», ανήγγειλε από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός Λ. Παπαδήμος, απαντώντας την Παρασκευή σε ερώτηση του Αλ. Τσίπρα, και με την απάντησή του αυτή ο πάντα προσεκτικός στις αναφορές του σε αριθμούς κ. Παπαδήμος πιστοποίησε ότι η κυβέρνηση έχει ήδη δεχθεί την απαίτηση της «τρόικας» για πρόσθετες περικοπές 1 δισ. ευρώ. Δεν διευκρίνισε, βέβαια, το σημαντικότερο από πολιτική άποψη: Θα γίνει γνωστή στους ψηφοφόρους η πρόταση της σημερινής κυβέρνησης για πρόσθετες περικοπές ΠΡΙΝ πάνε στις κάλπες ή θα ψηφίσουν αμέριμνοι, χωρίς να γνωρίζουν τι τους περιμένει τον Ιούνιο;
Ο «λογαριασμός» δεν τελειώνει στα 12 δισ. ευρώ, βέβαια. Δέσμευση της κυβέρνησης είναι να εξασφαλίσει επιπλέον 3 δισ. ευρώ (1,5% του ΑΕΠ) από την πάταξη της φοροδιαφυγής μέχρι το τέλος του 2014 – αν δεν τα καταφέρουμε με τη φοροδιαφυγή, ό,τι λείπει θα πρέπει να καλυφθεί με πρόσθετες περικοπές δαπανών. Αυτό σηματοδοτεί και την προδιαγεγραμμένη αποτυχία του νέου σχεδίου διάσωσης: Μια ημιθανής οικονομία, ύστερα από μια πενταετία όλο και βαθύτερης ύφεσης, καλείται να σηκώσει μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που αντιστοιχούν σε 7 μονάδες του ΑΕΠ, μέσα σε μια διετία! Κάθε οικονομολόγος, νεοφιλελεύθερος ή κεϊνσιανός, μπορεί να αντιληφθεί ότι, όσο καλά κι αν πάει η «εγχείρηση», ο ασθενής δεν θα βγει ζωντανός! Ο ίδιος ο κ. Παπαδήμος, για πρώτη φορά, ομολογεί ότι δεν είναι βέβαιο αν θα καταφέρει να βγει η χώρα στις αγορές το 2015 ή ότι δεν θα χρειασθεί ένα τρίτο πρόγραμμα «διάσωσης», ενώ οίκοι αξιολόγησης, όπως η Standard & Poorʼs, προεξοφλούν ότι θα χρειασθεί και νέο «κούρεμα» χρέους, που αυτήν τη φορά θα το υποστούν και οι επίσημοι πιστωτές της χώρας. Αν τέτοιες συζητήσεις γίνονται μόλις λίγες εβδομάδες μετά τα «πανηγύρια» για το PSI και το νέο δάνειο «διάσωσης», εύκολα καταλαβαίνει κανείς πόσο γρήγορα αποκαλύφθηκε ότι και η νέα «διάσωση» δεν είναι παρά ένας σύντομος δρόμος προς το… αδιέξοδο.
Οι «απρόθυμοι» απειλούν…
Ακόμη και το… χιλιοτραγουδισμένο PSI φαίνεται, όμως, ότι καταλήγει σε μια σοβαρή εμπλοκή, που πολύ σύντομα θα μας φέρει και πάλι στο χείλος της χρεοκοπίας! Τα «ξεχασμένα», μέσα στην πανηγυρική ατμόσφαιρα, ομόλογα ξένου δικαίου φαίνεται πλέον ότι θα είναι αδύνατον να «κουρευτούν» στο σύνολό τους και πολύ σύντομα θα τεθεί στην κυβέρνηση και στους εταίρους μας από την Ευρωζώνη ένα δύσκολο δίλημμα: Θα πληρωθούν στο ακέραιο οι «απρόθυμοι» για «κούρεμα» πιστωτές ή θα περάσουμε σε ένα πιστωτικό γεγονός, ενδεχομένως σοβαρότερο από την «επιλεκτική χρεοκοπία» στην οποία βρέθηκε προσωρινά η χώρα στην πρώτη φάση του PSI;
Η πλειονότητα των ομολόγων ξένου δικαίου (20 από τα 28 δισ. ευρώ) προσφέρθηκε για «κούρεμα» από την αρχή του PSI. Για τα υπόλοιπα, όμως, δεν υπάρχει η τεχνική δυνατότητα «αυτόματου κουρέματος», όπως έγινε με τα ομόλογα ελληνικού δικαίου, με την ενεργοποίηση ρητρών συλλογικής δράσης. Τα ομόλογα ξένου δικαίου είχαν από την έκδοσή τους τις δικές τους ρήτρες συλλογικής δράσης και για να «κουρευτούν» τυχόν «απρόθυμοι» πιστωτές μειοψηφίας απαιτείται να συμφωνήσουν, μέσα από γενικές συνελεύσεις για κάθε ομόλογο ξεχωριστά, τα τρία τέταρτα των ομολογιούχων (75%).
Σε δώδεκα τέτοιες συνελεύσεις που έγιναν τις τελευταίες ημέρες, αφού πρώτα δόθηκε παράταση από την κυβέρνηση μέχρι τις 4 Απριλίου, φάνηκε καθαρά ότι υπάρχουν ισχυρές μειοψηφίες «απρόθυμων» πιστωτών: Για επτά ομόλογα απορρίφθηκε από τις συνελεύσεις η ενεργοποίηση των ρητρών υποχρεωτικού «κουρέματος», ενώ για άλλα πέντε δεν συγκεντρώθηκε η απαιτούμενη απαρτία πιστωτών. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη κι αν δοθεί νέα παράταση, για να επαναληφθούν συνελεύσεις, το υποχρεωτικό «κούρεμα» των «απρόθυμων» στο σύνολό τους θα πρέπει να αποκλειστεί.
Με άλλα λόγια, κάποια ομόλογα, αξίας ίσως 2 ή και 3 δισ. ευρώ, θα πρέπει να πληρωθούν στο ακέραιο, αλλιώς θα καταλήξουμε σε «καραμπινάτο» πιστωτικό γεγονός. Αυτό το κεφάλαιο, όπως κατʼ επανάληψη έχει τονίσει ο Ευ. Βενιζέλος, πολύ απλά δεν υπάρχει: Άρα, για άλλη μια φορά, το αν θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα θα αποτελέσει ένα ερώτημα που θα κληθούν να το απαντήσουν οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών. Για να μας «διασώσουν» άλλη μια φορά, όμως, οι ευρωπαίοι υπουργοί είναι βέβαιο ότι θα ζητήσουν πρόσθετα ανταλλάγματα…