Σηκώνει λευκή σημαία ο Ντάουνερ και ψάχνει τρόπους να κρατήσει τις συνομιλίες ζωντανές

Η προσπάθεια των Ην. Εθνών επικεντρώνεται στις προσπάθειες τόσο του Μπαν Κι Μουν όσο και του Αλεξάντερ Ντάουνερ για να διατηρηθεί η διαδικασία των συνομιλιών ζωντανή, παρότι η αποφυγή του παγώματος των προσπαθειών λύσης ως τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 2013 θεωρείται μάλλον δύσκολη.

Επίπεδα ενημέρωσης

Η ενημέρωση επικεντρώνεται στα ακόλουθα: 1. Στην έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ. 2. Στις επιλογές που έχουν τα Ηνωμένα Έθνη εν όψει των αποφάσεων, οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν από τον Μπαν Κι Μουν σε συνεννόηση με τους δύο ηγέτες και το Συμβούλιο Ασφαλείας, μετά την κατάθεση της έκθεσης του Ειδικού Συμβούλου του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, Αλεξάντερ Ντάουνερ. Εάν δηλαδή θα παγώσει η διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών μέχρις τις προεδρικές εκλογές ή εάν θα συνεχίσει απλώς για να διατηρείται ζωντανή. Η τουρκική πλευρά ζητά να συγκληθεί στο τέλος Απριλίου-αρχές Μαΐου Πολυμερής, για να καταλήξουν οι εμπλεκόμενες πλευρές σε λύση πριν από την 1η Ιουλίου, ημερομηνία κατά την οποία αρχίζει η κυπριακή Προεδρία. Η Τουρκία έχει ήδη διευκρινίσει ότι δεν πρόκειται να συνομιλεί με την Κυπριακή Δημοκρατία ως προεδρεύουσα χώρα της ΕΕ.

Πολυμερής και Ντάουνερ

Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ δήλωσε την περασμένη Τρίτη, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Πρόεδρο Χριστόφια, ότι δεν θα χρειαστεί και μεγάλο χρονικό διάστημα να συντάξει την έκθεσή του για την πορεία των συνομιλιών, την οποία θα υποβάλει στο τέλος του μήνα στον ΓΓ του ΟΗΕ. Προφανώς, υπονοεί ότι δεν υπάρχει η αναγκαία πρόοδος στο Κυπριακό. Αυτό, άλλωστε, συνάγεται από τη δημόσια παραδοχή του ότι δεν υπάρχουν επαρκείς συγκλίσεις επί του περιουσιακού και της εκτελεστικής εξουσίας. Για να συγκληθεί, είπε, διεθνής διάσκεψη, θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία επί των εσωτερικών πτυχών που συζητούνται στην Κύπρο, ενώ παρατήρησε ότι οι ηγέτες των δυο Κοινοτήτων έχουν την ευθύνη. Η διεθνής διάσκεψη, ανέφερε, θα ασχοληθεί με τις διεθνείς πτυχές του Κυπριακού, όπως η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και τα εγγυητικά δικαιώματα. Ο κ. Ντάουνερ φορτώνει την ευθύνη αδιεξόδου στους ηγέτες των δυο Κοινοτήτων, ενώ επισήμανε ρητώς ότι θα συναντήσει τον κ. Μπαν περί τον Απρίλιο, γεγονός που μειώνει τις πιθανότητες για τη σύγκληση Πολυμερούς, δηλαδή διεθνούς διάσκεψης, αφού κάτι τέτοιο θα πρέπει να συμβεί γύρω στα τέλη Απριλίου. Ακόμη, ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο τόνισε ότι την Παρασκευή θα βρίσκεται στις Βρυξέλλες, ενώ, όπως είπε, θα έχει επαφές με τους υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Βρετανίας, προτού συναντηθεί με τον ΓΓ του ΟΗΕ, για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό.

Περιουσιακό και εδαφικό

Σε επίπεδο ΕΕ, έχει γίνει μια πρώτη ενημέρωση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ειδικότερα προς τους συνεργάτες του αρμόδιου επιτρόπου για θέματα Διεύρυνσης Στέφαν Φούλε, που αφορά την πορεία του περιουσιακού και τη λογική της θέσης ότι όσο περισσότερα εδάφη επιστρέψει η τουρκική πλευρά, τόσο περισσότερες περιουσίες θα παραμείνουν στα χέρια των Τουρκοκυπρίων ή των εποίκων, που θα νομιμοποιηθούν φέροντας την εσωτερική τουρκοκυπριακή ιθαγένεια καθώς και την κοινή κυπριακή.

Φόρμουλα με βάση το κεκτημένο

Η λογική αυτή, δηλαδή έδαφος έναντι περιουσιών, προσεγγίζει, όπως υποστηρίζεται, τη «λειτουργικότητα της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας» στην εξής βάση: Από τη μια, ικανοποιεί την ελληνοκυπριακή πλευρά, υπό την έννοια ότι όσο περισσότερο έδαφος επιστραφεί, τόσο περισσότεροι πρόσφυγες θα μπορούν να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση. Από την άλλη, με την πρόταση αυτή μπορεί να ικανοποιηθεί και η τουρκοκυπριακή πλευρά, υπό την έννοια ότι όσο περισσότεροι τίτλοι ιδιοκτησίας παραμείνουν στα χέρια των Τουρκοκυπρίων και των εποίκων που θα νομιμοποιηθούν, τόσο περισσότερες θα είναι οι πιθανότητες να υπάρχει στο «τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος» πλειοψηφία, όχι μόνο επί του πληθυσμού, αλλά και επί του εδάφους, κάτι που απαιτεί εδώ και καιρό η Τουρκία.

Το ζήτημα αυτό μπορεί, σύμφωνα με τη λογική των Ην. Εθνών, να επιλυθεί είτε με την ανταλλαγή περιουσιών είτε με τις αποζημιώσεις. Αυτό που ζητείται από την ΕΕ είναι η εξεύρεση φόρμουλας που να δικαιολογεί ότι μια τέτοια διαδικασία θα είναι συμβατή με το κοινοτικό κεκτημένο. Όπως, δε, συναφώς επισημαίνεται, το κλειδί είναι να εμφανιστεί η διαδικασία αυτή ως εμπίπτουσα υπό την ελεύθερη άσκηση του ατομικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας. Το πρόβλημα, όμως, περιπλέκεται, καθότι οι δυο πλευρές δεν συμφωνούν ποιος έχει τον πρώτο λόγο της χρήσης του ακινήτου: ο νόμιμος κύριος, δηλαδή ο ελληνοκύπριος πρόσφυγας, ή ο σημερινός παράνομος τουρκοκύπριος ή έποικος κάτοχος;