Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο

1
Πορτογαλία και Ιρλανδία γρήγορα μπαίνουν σε πορεία σκληρής λιτότητας και παρατεταμένης ύφεσης. Άργησαν λίγο, αλλά οι συνταγές της «τρόικας» είναι αμείλικτες και προκαθορισμένου αποτελέσματος. Υψηλοί και μη επιτεύξιμοι στόχοι για να δικαιολογηθούν ακόμη αυστηρότερα μέτρα. Αυτή είναι η φιλοσοφία της πολιτικής και των επιλογών της «τρόικας». Στην Πορτογαλία ο «σοσιαλιστής» πρωθυπουργός ανακοίνωσε σημαντική προς τα κάτω απόκλιση στον στόχο της αύξησης του ΑΕΠ. Τα ίδια παρατηρούνται και στην εκτέλεση του προϋπολογισμού, προς τα κάτω τα έσοδα του κράτους, προς τα πάνω οι δαπάνες. Τα αποτελέσματα είναι η αύξηση του ελλείμματος. Και η λύση σκληρότερα μέτρα. Η «τρόικα» δεν ενδιαφέρεται για το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών, αλλά για τους αριθμούς, που εξασφαλίζουν την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των τοκογλύφων δανειστών. Πολύ φιλολαϊκή πολιτική, πλήρως εναρμονισμένη με τη σύγχρονη σοσιαλιστική ιδεολογία. Εξάλλου και η πειθαρχική Ιρλανδία, που άλλοτε και τώρα ακόμη είναι το χαϊδεμένο παιδί του συστήματος και ως εκ τούτου εφαρμόζει ήπια λιτότητα, παρουσιάζει σοβαρές αποκλίσεις από τους στόχους που έχει θέσει η «τρόικα» με τη σύμφωνη γνώμη της ιρλανδικής κυβέρνησης. Έτσι προ ημερών η ηγεσία του ΔΝΤ εξέφρασε την εκτίμηση ότι είναι εντελώς αβέβαιη η επιστροφή της χώρας αυτής το 2013 στις αγορές, παρά την ικανοποιητική εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης, δηλαδή του Μνημονίου.

2
Κατά την τριετία 2009-2011 οι καταθέσεις επιχειρήσεων στις ελληνικές τράπεζες μειώθηκαν κατά 20 δισ. ευρώ και των νοικοκυριών κατά 54 δισ. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι όλα αυτά τα 74 δισ. έχουν φυγαδευτεί σε τράπεζες του εξωτερικού. Βέβαια έγινε και αυτό, σε ευρεία μάλιστα κλίμακα από το φόβο χρεοκοπίας, αλλά δεν είναι και το μοναδικό αίτιο. Οι αναλήψεις μετρητών από επιχειρήσεις και νοικοκυριά κατά σημαντικό ποσοστό παρέμειναν στην Ελλάδα. Πολλοί ιδιώτες και επιχειρηματίες προτίμησαν να έχουν τα «περισσεύματά» τους στα σπίτια τους, γιατί έτσι αισθάνονται περισσότερο ασφαλείς. Μια άλλη σημαντική αιτία των υψηλών αναλήψεων είναι και η ανάγκη κάλυψης υποχρεώσεων. Η υψηλή φορολογική επιβάρυνση και η ακρίβεια, σε συνδυασμό με το κούρεμα των μισθών και των συντάξεων έφεραν το ροκάνισμα των καταθέσεων. Και αυτά, με την σειρά τους, προκάλεσαν και τον δραστικό περιορισμό στην χορήγηση τραπεζικών δανείων. Μια άλλη αιτία που πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα και να τύχει της προσοχής των αρμοδίων είναι και το γεγονός ότι την περίοδο αυτή, με την αβεβαιότητα για τις μελλοντικές εξελίξεις στην οικονομία μας, οι εγγυητικές επιστολές των ελληνικών τραπεζών δεν γίνονταν δεκτές στο εξωτερικό. Έτσι πολλές επιχειρήσεις και επιχειρηματίες αναγκάστηκαν να κάνουν μεταφορές χρημάτων τους σε τράπεζες του εξωτερικού για να μπορούν να παίρνουν από αυτές εγγυητικές επιστολές ή χρηματοδότηση και να διευκολύνονται. Βλέπετε η οικονομία είναι συγκοινωνούντα δοχεία με πολλές παρενέργειες μεταξύ τους.

3
Ο ιταλός πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι άλλαξε άρδην την πολιτική τής Κεντρικής Τράπεζας της Ευρωζώνης αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του και πολύ σωστά ακολούθησε την πολιτική της αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας (FED) την οποίαν εφαρμόζει ο ομόλογός του πρόεδρος της FED Μπερνάνκι. Η FED, αφότου ξέσπασε η τωρινή οικονομική κρίση στις ΗΠΑ άρχισε την εκτύπωση δολαρίων για να μη βουλιάξει η οικονομία της μητρόπολης του καπιταλισμού. Η ενέργεια αυτή υπήρξε επιτυχής. Τώρα και ο νέος πρόεδρος της ΕΚΤ αποφάσισε να ακολουθήσει την ίδια μέθοδο. Από τον περασμένο Νοέμβριο, λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, έριξε καινούργιο χρήμα στο ευρωζωνικό τραπεζικό σύστημα, που παρουσιάζει έντονα προβλήματα. Έτσι στο τελευταίο τρίμηνο (Δεκέμβριος 2011 – Ιανουάριος και Φεβρουάριος 2012) η ΕΚΤ χορήγησε ρευστότητα πάνω από ένα τρισεκατομμύριο ευρώ στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης για την αντιμετώπιση του προβλήματος ρευστότητας και την τόνωση της αγοράς. Αυτή η ρευστότητα, αν διοχετευτεί στην αγορά, ασφαλώς και την κατανάλωση, θα αναθερμάνει και την αναπτυξιακή πορεία των χωρών – μελών θα βοηθήσει αποτελεσματικά. Και η ανάπτυξη πρέπει να γίνει η πρώτη προτεραιότητα σε όλες τις χώρες της ΕΕ, καθώς μόνον με ανάπτυξη θα πετύχουμε και δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά και το σπουδαιότερο και περιορισμό της ανεργίας.