Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1
Το δριμύτατο ψύχος που επικράτησε τον φετινό χειμώνα στην Ευρώπη –και ειδικά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο– ανέβασε κατακόρυφα τη ζήτηση πετρελαίου θέρμανσης και φυσικού αερίου και επόμενο ήταν να αυξηθούν και οι τιμές. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους κρατικούς και οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Έτσι ήρθε στην επιφάνεια η ενεργειακή γύμνια της Ευρώπης. Βέβαια αυξήθηκαν οι εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, αλλά το πρόβλημα της ανεπάρκειας της προσφοράς απειδείχθη οξύτατο, καθώς η ζήτηση ενέργειας από την ευρωπαϊκή αγορά δεν ικανοποιήθηκε πλήρως. Παρά ταύτα, οι ηγέτες της ΕΕ απεφάσισαν από τον προσεχή Ιούλιο να συμμετάσχουν στο εμπάργκο εναντίον του Ιράν που σάλπισαν οι ΗΠΑ. Και φυσικά, χωρίς να υπολογίσουν τις επιπτώσεις για τις οικονομίες των κρατών μελών. Η ΕΕ πάντα ουρά των ΗΠΑ! Στην απόφασή τους παρασύρθηκαν ίσως από τις προσδοκίες ότι η περίφημη «πράσινη ενέργεια» θα παρουσιάσει υψηλές αποδόσεις και θα καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες της κατανάλωσης. Οι ισχυρά επιδοτούμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (στις οποίες ποντάρει η ΕΕ) είναι ασφαλώς πολύτιμες, όμως τον χειμώνα δεν μπορούν να κάνουν τον ήλιο να λάμπει και να καίει, ούτε όλο το χρόνο τον άνεμο να φυσάει με ένταση. Πώς λοιπόν είναι δυνατόν, όταν οι καιρικές συνθήκες είναι αντίξοες, να έχουν σταθερή απόδοση; Λίγη λογική είναι απαραίτητη όταν παίρνεις κρίσιμες αποφάσεις.
2
Ο γνωστός οικονομολόγος, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Πρίνστον Πολ Κρούγκμαν (ΗΠΑ), με τις αναμφισβήτητα προοδευτικές του ιδέες, αρθροφραγώντας στους «Times» της Νέας Υόρκης έγραψε προ ημερών δυο πολύ καυστικά σχόλια για το ελληνικό πρόβλημα: α) η υπερβολική ύφεση στην Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με την πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα στα πλαίσια της υλοποίησης των Μνημονίων, και β) αν υποτεθεί ότι μέχρι τον προσεχή Απρίλιο η Ελληνική Δημοκρατία θα έχει καταφέρει να περιορίσει το τεράστιο χρέος της (φυσικά με το «κούρεμα» – PSI και τον νέο δανεισμό) η πιθανότητα να επιστρέψει σε αναπτυξιακή τροχιά παραμένει εξαιρετικά μικρή. Και τα δύο αυτά σχόλια του διαπρεπούς αμερικανού οικονομολόγου, προσωπικά μάς βρίσκουν απόλυτα σύμφωνους. Και το παλαιό Μνημόνιο 1 και το νέο Μνημόνιο 2 δεν έχουν καταφέρει να αυξήσουν τα έσοδα του κράτους, παρά την αφόρητη και πρωτοφανή αύξηση των φορολογικών βαρών, ούτε να περιορίσουν δραστικά το σπάταλο κράτος και τις δημόσιες δαπάνες, παρά τα συνεχή «κουρέματα» μισθών και συντάξεων. Έτσι το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού παραμένει στο ύψος του, παρά το γεγονός ότι το κράτος απέχει από τη διάθεση πιστώσεων για επενδυτικές δραστηριότητες. Αντίθετα αφαιρεί υπερβολικά υψηλούς πόρους από την οικονομία μόνο και μόνο για την εξυπηρέτηση των δανειστών μας και για να καλύπτει ορισμένες καταναλωτικές δαπάνες εν πολλοίς υπερβολικές και σε ορισμένες περιπτώσεις άχρηστες. Έτσι όμως η ανάπτυξη θα γίνει άφαντη!
3
Η ΕΕ ανησυχεί για τα υψηλά ποσοστά ανεργίας που παρουσιάζουν εσχάτως πολλές χώρες μέλη, με αποτέλεσμα ο αριθμός των ανέργων να φτάσει στο πρωτοφανές ύψος των 16,5 εκατ. πολιτών και με μέσο όρο στο 10,6% του συνολικού εργατικού δυναμικού. Πρώτη σε ανεργία η Ισπανία με ποσοστό 24% και ακολουθεί η Ελλάδα με περίπου 20%. Και με τάσεις αύξησης. Με βάση τις σημερινές εξελίξεις και τις προγνώσεις των διεθνών οικονομικών οργανισμών, η ΕΕ, και ειδικά η Ευρωζώνη, θεωρείται ο πλέον αδύναμος κρίκος της παγκόσμιας οικονομίας και δεν μπορεί να περιμένει από πουθενά συμπαράσταση. Οι δύο πόλοι που καθορίζουν την τύχη του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος (ΗΠΑ και Κίνα) δεν ενδιαφέρονται για το τι θα συμβεί στην Ευρώπη, καθώς έχουν δικά τους οικονομικά προβλήματα να αντιμετωπίσουν. Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ εξαντλείται στο να μη δημιουργεί η Ευρώπη καινούργια προβλήματα στην Ουάσινγκτον. Και η Κίνα, που αντιμετωπίζει μείωση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας της, παρακολουθεί τις εξελίξεις φοβούμενη κάποιο κραχ στην Ευρωζώνη ή στις ΗΠΑ, γιατί οι δύο αυτές δυτικές οικονομικές ζώνες αποτελούν βασικούς χώρους για την εξαγωγική της δραστηριότητα. Και επιπλέον στις ΗΠΑ έχουν δανείσει τεράστια ποσά. Το συμπέρασμα είναι ότι η ΕΕ πρέπει μόνη της να επιλύσει τα προβλήματά της (υπερχρέωση – ανεργία – συνοχή – ανταγωνισμό – σταθερότητα του ευρώ κ.λπ.) πριν να είναι αργά.