«Κουρεύουν» μικροεπενδυτές, αλλά όχι το swap της Goldman!
Λίγες ημέρες πριν από την εκπνοή της περιόδου ανταλλαγής ομολόγων για το PSI, που λήγει την Παρασκευή, επιβεβαιώνεται από αρμόδιες πηγές του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης και τα επίσημα έγγραφα του PSI που έχουν δημοσιοποιηθεί ότι το «τοξικό» swap, που συμφώνησε το 2001 με την Goldman Sachs η κυβέρνηση Σημίτη (με διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος τον σημερινό πρωθυπουργό, Λ. Παπαδήμο…) δεν περιλαμβάνεται στις υποχρεώσεις του Δημοσίου που θα «κουρευτούν» και θα αποπληρωθεί μέχρι κεραίας στην Εθνική Τράπεζα, η οποία αγόρασε το «τοξικό» προϊόν από την Goldman το 2005, επί διοίκησης Τάκη Αράπογλου (αρμοδιότητα για τη συναλλαγή τότε, ως κορυφαίο στέλεχος της Εθνικής, είχε ο σημερινός επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, Π. Χριστοδούλου, που είναι και ο βασικός «ενορχηστρωτής» της διαδικασίας του PSI από κυβερνητικής πλευράς).
Στη «φαρμακερή» αναθεώρηση στοιχείων για το έλλειμμα και το χρέος, που ανακοινώθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2010, οι συμβάσεις swap του 2001 και οι διαδοχικές αναθεωρήσεις τους τα επόμενα χρόνια, που περιλάμβαναν και επιμήκυνση της διάρκειας ως το 2037, χαρακτηρίσθηκαν οριστικά ως μια μορφή δανεισμού της ελληνικής κυβέρνησης, με συνέπεια να «φουσκώσει» το δημόσιο χρέος περισσότερο από 5 δισ. ευρώ.
Παρότι, όμως, τα swap αυτά έχουν αξιολογηθεί οριστικά από την Eurostat ως χρέη της Ελλάδας και παρότι αποτελούν μια οφειλή προς ιδιώτη επενδυτή, δεν περιλαμβάνονται στο PSI (Private Sector Involvement – Εμπλοκή του Ιδιωτικού Τομέα στη χρηματοδότηση του ελληνικού χρέους). Σύμφωνα με την εξήγηση που δίνεται από αρμόδιες κυβερνητικές πηγές στο «Π», αυτό έγινε επειδή πρόκειται για μια ιδιαίτερη κατηγορία χρέους, που δεν είναι διαπραγματεύσιμο στην αγορά, όπως τα άλλα ομόλογα του Δημοσίου. Νομικές και τραπεζικές πηγές, με γνώση αυτών των θεμάτων, λένε ότι πρόκειται για έναν απλό τυπικό ελιγμό: αν υπήρχε βούληση από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης να ενταχθεί και αυτό το χρέος στη διαδικασία «κουρέματος», θα μπορούσε θαυμάσια να «κουρευτεί» με το PSI, παρά τη νομική του «ιδιαιτερότητα».
«Τοξικό» δάνειο
Μάλιστα, λένε ότι από ηθικής πλευράς το χρέος από τα swap της Goldman είναι κατ’ εξοχήν ένα χρέος δυσβάστακτο, που θα έπρεπε να πάρει προτεραιότητα για «κούρεμα», αν στόχος είναι η ουσιαστική ελάφρυνση των φορολογουμένων από τα υπέρογκα χρέη. Ο άγγλος δημοσιογράφος και συγγραφέας Νικ Ντάνμπαρ, που αποκάλυψε την ύπαρξη του swap από το 2003, έχει υπολογίσει ότι με τους αρχικούς όρους του swap το Δημόσιο δανειζόταν από την Goldman με ετήσιο κόστος πάνω από 16%, σε μια περίοδο που εξέδιδε ομόλογα με απόδοση γύρω στο 5%. Και έχει τονίσει ότι πρόκειται για ένα πανάκριβο δάνειο, που γινόταν όλο και ακριβότερο για το Δημόσιο με το πέρασμα του χρόνου, θυμίζοντας έντονα τα «τοξικά» στεγαστικά δάνεια των φτωχών, που δόθηκαν κατά κόρον στις ΗΠΑ και βρέθηκαν στο επίκεντρο του πρώτου κύκλου της διεθνούς κρίσης.
Παρ’ όλα αυτά, η πολιτική απόφαση που έλαβε η κυβέρνηση ήταν να εξαιρεθεί αυτό το δάνειο από το «κούρεμα» και θα το πληρώνουμε για άλλα 25 χρόνια. Εξάλλου, εκτός από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, έγινε γνωστό αυτήν την εβδομάδα ότι το «κούρεμα» θα αποφύγει και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για ομόλογα μικρής αξίας που έχει στο χαρτοφυλάκιό της, παρότι δεν τα έχει αγοράσει για σκοπούς άσκησης νομισματικής πολιτικής. Εξαίρεση φαίνεται ότι θα εξασφαλίσουν και κάποιοι ιάπωνες κάτοχοι ελληνικών ομολόγων, που είχαν εκδοθεί στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης Σημίτη.
Οι έλληνες αποταμιευτές, που εμπιστεύθηκαν στο κράτος τις οικονομίες τους, δεν θα μπουν, ως γνωστόν, στον κύκλο των προνομιούχων πιστωτών που θα αποφύγουν το «κούρεμα». Θα υποστούν τεράστιες ζημίες, ενώ το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει διάφορα σενάρια αποζημίωσής τους: το τελευταίο έλεγε ότι θα αποζημιωθούν μέσω ειδικών εκδόσεων εντόκων γραμματίων μικρής διάρκειας, για ποσά ζημιών μέχρι 100.000 ευρώ.
Όμως, οι νομικοί σύμβουλοι του Δημοσίου εξακολουθούν να προβληματίζονται για τον κίνδυνο να εγερθούν ενστάσεις και αξιώσεις από άλλους επενδυτές, αν προβλεφθεί αποζημίωση μόνο ελλήνων μικροεπενδυτών. Έτσι, όλα τα σενάρια αποζημίωσης παραμένουν προς το παρόν νομικά μετέωρα.
Ν.Χ.