Μυστικές συνομιλίες Τουρκίας – Ισραήλ υπό τις ευλογίες των Αμερικανών

Ήδη η Δύση, δηλαδή οι ΗΠΑ και η ΕΕ, βρίσκεται σε ανοικτή ρήξη με το Ιράν. Μετά την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επιβολή εμπάργκο στην εισαγωγή πετρελαιοειδών από το Ιράν, αναμένεται στους επόμενους μήνες, και ειδικότερα τους θερινούς, να ανέβει το θερμόμετρο, στην περίπτωση που το Ιράν πραγματοποιήσει την απειλή του και κλείσει τα στενά του Χορμούζ. Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι ανοικτό το ενδεχόμενο ακόμη και στρατιωτικής σύγκρουσης, εφόσον οι ΗΠΑ έχουν διευκρινίσει ότι θα κρατήσουν με κάθε τρόπο τα στενά ανοικτά.

Παιχνίδια πολέμου

Η Τουρκία θεωρείται ο πρώτος πιθανός στόχος του Ιράν στην περίπτωση που δεχτεί χτύπημα είτε από τις ΗΠΑ είτε από το Ισραήλ. Και αυτή η εκτίμηση στηρίζεται στο γεγονός ότι οι αντιβαλλιστικοί πύραυλοι που μπορούν να αποτελέσουν τα αποτρεπτικά μέσα σε περίπτωση ιρανικού χτυπήματος εις βάρος του Ισραήλ βρίσκονται επί τουρκικού εδάφους. Από την πλευρά της, η Τουρκία ουδόλως θέλει να εμπλακεί σε αντιπαράθεση με το Ιράν. Η Άγκυρα ζητά από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ ανταλλάγματα που αφορούν τον τομέα της ενέργειας και εμπίπτουν, βεβαίως, στις σχέσεις της Κύπρου με το Ισραήλ. Το πρόσχημα που προβάλλεται είναι ότι άλλη μια φορά τα «σπασμένα» από μια τέτοια κρίση θα τα πληρώσει η Τουρκία, από κάθε άποψη. Σε σχετική με το θέμα αυτό ερώτηση της ευρωβουλευτού του ΔΗΣΥ και του ΕΛΚ Ελένης Θεοχάρους προς τον πρέσβη της ΕΕ στην Τουρκία Ζαν Μορίς Ριπέρ κατά πόσο εκτιμά ότι η Τουρκία θα συμμορφωθεί με τις αποφάσεις της ΕΕ που αφορούν το Ιράν, ο κ. Ριπέρ εξέφρασε τις αμφιβολίες του, τονίζοντας ότι κατά την άποψή του η Τουρκία θα υποστεί βαριές επιπτώσεις. Στην ουσία, η Άγκυρα προσεγγίζει την ενταξιακή της διαδικασία και τις υποχρεώσεις της ανάλογα με τα δικά της εθνικά συμφέροντα και παζαρεύει οποιαδήποτε απόφαση της ΕΕ την αφορά, υπό το πρόσχημα ότι η όποια δέσμευση δεν μπορεί να ισχύσει αυτόματα, διότι δεν συνιστά κράτος-μέλος.

Επαναπροσέγγιση

Το Ισραήλ θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι θα ήθελε να προσεγγίσει την Τουρκία, για να καλύψει τα νώτα του σε περίπτωση κρίσης με το Ιράν. Το ζητούμενο είναι σε ποιο βαθμό θα συμβεί κάτι τέτοιο, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η Άγκυρα συνεχίζει να διαδραματίζει ρόλο περιφερειακής δύναμης, απειλώντας την παραδοσιακή ισχύ του Τελ Αβίβ. Οι ΗΠΑ, πάντως, ευνοούν τη βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας και του Ισραήλ και την εμπλοκή της Άγκυρας στο ενεργειακό σκηνικό της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, και δη μέσω της Κύπρου. Στην Τουρκία, και μάλιστα στον χώρο της αντιπολίτευσης, υπάρχει έντονη υποστήριξη προς τη βελτίωση των σχέσεων της χώρας με το Ισραήλ. Έτσι, θεωρούν ότι η Άγκυρα μπορεί να μπει με περισσότερες αξιώσεις στο ενεργειακό παιχνίδι της γειτονίας σε μελλοντικό στάδιο μέσω μιας λύσης του Κυπριακού στη βάση του σχεδίου Ανάν. Στην παρούσα φάση εκτιμούν ότι μπορούν να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις από τη σχέση της Τουρκίας με το Ισραήλ, ενώ ταυτοχρόνως θα μειωθεί η δυναμική που αποκτά η όποια αποτρεπτική ικανότητα της Κύπρου μέσω της συμμαχίας της με το Ισραήλ, πράγμα που ήταν εμφανές στη μίνι κρίση του περασμένου φθινοπώρου.

Επιπτώσεις

Οι επιπτώσεις από την κρίση στις σχέσεις Δύσης – Ιράν δεν θα πλήξουν μόνο την Τουρκία, αλλά το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών, και ειδικότερα των φτωχότερων και οικονομικά εξασθενισμένων, όπως είναι για παράδειγμα η Ελλάδα. Υπό αυτές τις συνθήκες εκφράζονται ανησυχίες ότι οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου θα εκτοξευτούν στα ύψη και θα προκληθούν επιπρόσθετα οικονομικά προβλήματα. Είναι, δε, σαφές ότι σε περίπτωση στρατιωτικής κρίσης, η κατάσταση θα είναι ιδιαιτέρως δύσκολη για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.