Βυζάντιον

Το ίδιο έκαναν και άλλοι. Βλέπαμε τη βιτρίνα να χάσκει σαν ξεδοντιασμένο στόμα, το πεζοδρόμιο μαυρισμένο, ένα σύνθημα με μαύρο σπρέι. Καμία εντύπωση. Η βαρβαρότητα δεν προκαλεί πλέον το ενδιαφέρον. Θυμήθηκα την πρώτη φορά που πήγα στη Νέα Υόρκη. Κατέβηκα από το αεροπλάνο και ένιωσα άνετα, τα ήξερα όλα από τις ταινίες. Έτσι και στο κέντρο της Αθήνας. Τα έχω δει όλα, και πολλές φορές, στην τηλεόραση.

Όχι, δεν θέλω να σας πω ότι είμαστε εθισμένοι στη βία. Έχουμε μάθει, όμως, να την αποδεχόμαστε. Χρόνο με τον χρόνο, μας σοκάρει όλο και λιγότερο, δεν συμφωνείτε; Θυμηθείτε πόσο κράτησε αυτήν τη φορά η συζήτηση για τα επεισόδια. Μέχρι την Τετάρτη είχε τελειώσει. Την πρώτη φορά είχε κρατήσει περισσότερο. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό. Διότι έτσι γινόμαστε χοντρόπετσοι και αντέχουμε περισσότερο. Ο κυνισμός και η αδιαφορία στέκονται δίπλα δίπλα. Καμιά φορά νομίζεις ότι είσαι αδιάφορος, αλλά είναι ο κυνισμός που έρχεται και σε προστατεύει. Εγώ πια δεν θυμώνω με πολλά πράγματα, είναι η άμυνά μου. Να, αν με ρωτήσετε με τι θύμωσα την προηγούμενη εβδομάδα, θα σας πω αμέσως με τον Κάρολο Παπούλια.
•••

Δεν με θύμωσε η καθυστέρηση με την οποία αποποιήθηκε την αμοιβή του – οικογένεια έχει ο άνθρωπος. Άλλωστε έχει δείξει πόσο large είναι με τα χρήματα, αφού ουδέποτε διεκδίκησε τα δανεικά από τον Ανδρέα ή τη Μιμή αργότερα. Με εκνεύρισε η δήλωσή του περί Σόιμπλε και Φινλανδών που λοιδορούν τη χώρα του. Και επειδή, δυστυχώς, στην ίδια χώρα ζούμε, θα ήθελα να ρωτήσω τον καλό κύριο γιατί δεν ενοχλήθηκε όταν ο ΓΑΠ έτρωγε σφαλιάρες για το δημοψήφισμα. Αλλά να το θέσω πιο γενικά: Αν ο Πρόεδρος νομίζει ότι είναι ο Σόιμπλε που προσβάλλει την τιμή και την αξιοπρέπεια της χώρας και όχι οι τύποι που κατά καιρούς φιλοξενεί γύρω από το τραπέζι του, πρέπει να μας επιστρέψει και αναδρομικά τα χρήματα που έλαβε. Διότι το πρόβλημα, σεβαστέ Πρόεδρε, δεν είναι ο Σόιμπλε. Είναι όλοι οι άλλοι, της εξοχότητάς σας συμπεριλαμβανομένης. Επί επτά χρόνια, Πρόεδρε, πήρατε περίπου 2 εκατ. ευρώ για μια δύσκολη δουλειά, να είστε αρχηγός του ελληνικού κράτους. Συγγνώμη που θα λαϊκίσω, αλλά ένα κέρινο ομοίωμα για τις παρελάσεις θα κόστιζε λιγότερο. Κρίνω δε ότι είναι η κατάλληλη εποχή για να επαναφέρω την πρότασή μου περί παλινόρθωσης της βασιλείας με ευνοϊκούς όρους. Βάζουν αυτοί τα λεφτά και μοιραζόμαστε τα έσοδα από τους τουρίστες.
•••

Την ημέρα που έγινε η τελική σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών στο Μαξίμου, ο Αντώνης Σαμαράς εμφανίστηκε στη Συγγρού όπως ο Σταλόνε στο πρώτο «Ρόκι», μετά τον μεγάλο τελικό. Βέβαια, θα ήταν καλύτερο να του έλυναν τη γραβάτα, ίσως και να του έχωναν μια μπουνιά τα αγόρια τα βαρβάτα, έτσι, για να είναι πιο πειστική η εμφάνιση. Κάτι πήγε να πει περί διαπραγμάτευσης, ότι ήταν μια διαδικασία που δεν είχε ξαναγίνει κ.λπ. Εγώ έμεινα να απορώ και να μην καταλαβαίνω πώς στο διάολο εννοεί τη διαπραγμάτευση. Χτυπάει μπουνιές στο τραπέζι; Εκτοξεύει απειλές και βρωμόλογα; Πηγαίνει στο «Χίλτον» και φωνάζει στον Τόμσεν να κατέβει κάτω; Όχι βέβαια. Η διαπραγμάτευση δεν έχει να κάνει με τσαμπουκά και αυστηρό ύφος. Έχει να κάνει αποκλειστικά με πίνακες, οικονομικά στοιχεία και την πίεση που σου ασκεί η θηλιά στον λαιμό. Αν η διαπραγμάτευση ήταν όπως την υπαινίσσεται ο Σαμαράς, δηλαδή θέμα τσαμπουκά, θα μπορούσαμε να κάνουμε πρωθυπουργό τον Μεϊμαράκη ή, ακόμα καλύτερα, κάποιον εκ των Στεφανάκου και Παλαιοκώστα. Γυρίζω, όμως, σε εκείνο το βράδυ. Ο Σαμαράς βγαίνει και λέει ότι έσωσε μισθούς και έδωσε την τίμια μάχη για τις συντάξεις. Η αλήθεια είναι ότι δεν έσωσε απολύτως τίποτα. Οι μισθοί ψαλιδίστηκαν τόσο πολύ, που συνέφερε να κοπούν τα δώρα. Ομοίως κόπηκαν και οι συντάξεις, για τις οποίες ο πρόεδρος Αντώνης έδωσε μάχη που του στράβωσε τη χωρίστρα. Και εν τέλει υπέγραψε το έγγραφο που του ζήτησαν, προσθέτοντας κάποιες χαριτωμένες ή, καλύτερα, αστείες επισημάνσεις, ας πούμε περί συζήτησης που πρέπει να γίνει για την τροποποίηση πολιτικών. Ο ΓΑΠ υπέγραψε χωρίς πολλά πολλά και ο Καρατζαφέρης κάνει ακόμα τούμπες στο τραμπολίνο του, αναζητώντας δουλειά σε τσίρκο τώρα που απαγορεύτηκαν τα ζώα και θα έχουν μόνο ακροβάτες. Και συνεχίζω.
•••

Η Αριστερά αναλώθηκε στην απόλυτη μπουρδολογία. Μου θυμίζει γατάκι που παίζει ανέμελο με το κουβάρι της γιαγιάς. Η Ντόρα έπρεπε να εκπέσει στο απόλυτο σημείο πολιτικής απαξίωσης προκειμένου να αρθρώσει μια σοβαρή κουβέντα, διαψεύδοντας την ηθική και πολιτική της στάση των προηγούμενων ετών. Ο Κουβέλης θυμίζει εμένα πιτσιρικά, όταν μου έκατσε, επιτέλους, το κορίτσι των ονείρων μου. Εκείνο το πρώτο βράδυ δεν ήξερα τι να κάνω, φοβόμουν ότι ο ενθουσιασμός θα με εξέθετε ανεπανόρθωτα. Τελικά, με εξέθεσε. Ο Κουβέλης δεν κάνει ούτε αυτό. Στέκεται αμήχανος μπροστά στις δημοσκοπήσεις, γυρίζοντας σαν φάρος προς πάσα κατεύθυνση, αμήχανη εναλλακτική λύση. Εν τέλει, για τον μέσο πρώην ψηφοφόρο του ΠΑΣΟΚ ο Κουβέλης είναι σαν το ηλεκτρονικό τσιγάρο για τον καπνιστή: Δίνει, περίπου, την ίδια αίσθηση, αλλά σου επιτρέπει να λες ότι δεν θέτεις σε κίνδυνο την υγεία σου. Θα ήθελα, λοιπόν, να σας ρωτήσω με ήρεμο, μειλίχιο και απλό τρόπο: Πιστεύετε ότι η χώρα αυτή μπορεί να σωθεί;
•••

Δυστυχώς, το ερώτημα που σας απευθύνω είναι η βάση του φασισμού. Αλλά, ναι, ο φασισμός είναι σαν μια άσχημη μορφή καρκίνου: Ποτέ δεν πίστευες ότι θα ερχόταν σ’ εσένα. Έρχεται μια στιγμή που οι άνθρωποι απορρίπτουν τα πάντα, δεν αντέχουν τη βουή από τις φωνές, ανησυχούν μπροστά στο χάος και στην αναρχία και αναζητούν κάποιον για να βάλει τάξη. Ο «λοχίας» του 1967 στην αρχή ήταν καλοδεχούμενος από ένα μεγάλο τμήμα συμπατριωτών μας. Τον υποδέχθηκαν με ικανοποίηση ακόμα και πολίτες φιλελεύθερων φρονημάτων, που θεωρούσαν ότι για κάποιο διάστημα θα έβαζε τάξη στο ακατάστατο σπίτι. Δεν λέω ότι τώρα θα εκινείτο ο Στρατός, προς Θεού. Αυτήν την μπαρούφα πήγε να πει ο ΓΑΠ στην Ευρώπη και εισέπραξε την καρπαζιά. Αν υπήρχε όμως ένας πραγματικά ικανός δημαγωγός, κάποιος που να έφερνε περισσότερο σε πολιτικό και λιγότερο σε σόουμαν, ο Καρατζαφέρης ύστερα από δέκα εκδόσεις και upgrade, το τοπίο θα ήταν εντελώς διαφορετικό. Θα τον βάζαμε στο Μαξίμου σαν ρωμαίο αυτοκράτορα, πάνω στις ασπίδες των ΜΑΤ.
•••

Το πολιτικό σύστημα όπως το γνωρίζαμε τελείωσε. Τελείωσε οριστικά, και αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσαν να μας κάνουν οι δανειστές μας, μετά το «κούρεμα» των ομολόγων. Αλλά, δυστυχώς, δεν το αξιοποιούμε. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε το χέρι που θα μας οδηγήσει στο καινούργιο, αυτό που θα μας πάει μέχρι την πόρτα. Έχετε δει κάτι ταινίες όπου ο ήρωας πεθαίνει και, μέσα στο σκοτάδι, έρχεται μια γνωστή του μορφή και τον οδηγεί μέχρι μια πόρτα με άπλετο φως; Λείπει αυτή η μορφή, δυστυχώς. Πίστευα ότι είναι ο Παπαδήμος. Το πίστευε κι αυτός. Μου περιγράφουν πόσο απολάμβανε στην αρχή αυτήν την εύνοια της Ιστορίας προς το πρόσωπό του. Αργότερα άρχισε να βλέπει πιο πέρα, προσπαθώντας να μυρίσει τον αέρα με τις προθέσεις. Κατάλαβε ότι δεν είναι επιθυμητός από το αληθινό κατεστημένο του τόπου. Λογικό. Είναι καινούργιος, διόλου εκμαυλισμένος, αμφίβολα ελεγχόμενος. Θα κινηθούν με τα γνωστά πρόσωπα, τις ασφαλείς συνταγές. Διότι, χρυσά μου, εκεί είναι το πραγματικό πρόβλημα. Στα πρόσωπα και σε αυτό που κουβαλάνε στο μυαλό τους. Δεν είναι στα σχήματα. Μπορούσαμε να έχουμε για εκατό χρόνια τα ίδια κόμματα – συμβαίνει και στις καλύτερες χώρες. Η λειτουργικότητα θεσμών και συστήματος δεν έχει να κάνει με μηχανισμούς και σφραγίδες. Έχει να κάνει με πρόσωπα και νοοτροπίες. Δεν έφυγαν οι λύκοι, οι αγέλες ανασυντάσσονται.
•••

Αυτήν την Αποκριά λέω να μεθύσω. Ναι, θα πιω αρκετά, χωρίς να οδηγήσω φυσικά. Έτσι, για να επιβεβαιώσω τον κανόνα που λέει ότι η ζωή είναι ωραία, αρκεί να αλλοιώσεις λίγο τη σχέση σου με την πραγματικότητα. Αλλιώς δεν αντέχεται. Have fun.