Οικονομικό έγκλημα και Πάντειο Πανεπιστήμιο

Η καταδικαστική απόφαση αποτέλεσε αντικείμενο δημόσιας συζήτησης εφόσον ίσως για πρώτη φορά καταδικάσθηκαν για σωρεία κακουργηματικών πράξεων όχι μόνον υπάλληλοι και προμηθευτές, αλλά και πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις του ιδρύματος.

Με την ευκαιρία λοιπόν της δίκης ενώπιον του Εφετείου, χρήσιμη είναι η υπενθύμιση ορισμένων ιδιαιτεροτήτων και προβληματισμών του εν λόγω σκανδάλου το οποίο, σύμφωνα με τον δειγματοληπτικό έλεγχο, στοίχισε τρία δισ. δρχ. στο Δημόσιο.

1) Σε αντίθεση με την προηγούμενη δίκη, η οποία με ενέργειες των καταδικασθέντων πρυτάνεων και αντιπρυτάνεων είχε λάβει τεράστια δημοσιότητα, σήμερα επικρατεί, περί αυτήν, σιωπή τάφου.

2) Ο προϊστάμενος Γραμματείας, αν και φυλακισμένος, δεν παρέστη κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας και ενεφανίσθη όταν άρχισαν οι απολογίες των κατηγορουμένων. Με την τακτική αυτή κίνηση αποφεύχθηκαν πολλές κακοτοπιές… Το άτομο αυτό με την αμέριστη συμπαράσταση των δικαζομένων πρυτανικών αρχών ανέλαβε παρανόμως το αξίωμα του προϊσταμένου Γραμματείας και παρέμεινε, ως μη ώφειλε, στο λογιστήριο του πανεπιστημίου προκειμένου να ελέγχει τις λαθροχειρίες.

3) Ως συνήγορος υπεράσπισης ενός των κατηγορουμένων πρυτάνεων παρίσταται όπως και ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων- ο πρώην νομικός σύμβουλος του Παντείου Πανεπιστημίου, ο οποίος ως εκ της ιδιότητάς του έπρεπε να γνωρίζει ότι η καταστρατήγηση του νόμου ήταν καθημερινή πρακτική!

4) Από την πληθώρα των ιδιαιτέρων τεχνασμάτων που χρησιμοποιήθηκαν για την υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος ήταν η δημιουργία του περίφημου λογαριασμού δωρεών. Στον λογαριασμό αυτό ο οποίος δεν υπόκειτο σε λογιστικό έλεγχο, διοχετεύονταν, παρανόμως, χρήματα από τον τακτικό προϋπολογισμό ή από τις δημόσιες επενδύσεις αλλά και από τον Ειδικό Λογαριασμό της Επιτροπής Ερευνών και διατίθεντο κατά το δοκούν ελλείψει ελέγχου. Σημειωτέον ότι στον προϋπολογισμό του ιδρύματος υπήρχε πρόβλεψη για την αποδοχή δωρεών!

5) Εκδίδονταν επιταγές από τους αντιπρυτάνεις Οικονομικού Προγραμματισμού και Ανάπτυξης επ’ ονόματί τους απαγορεύεται πλην της περιπτώσεως μισθοδοσίας, αλλά δεν επρόκειτο περί αυτού στη συνέχεια τις οπισθογραφούσαν υπέρ υπαλλήλων του πανεπιστημίου και παρέδιδαν τα εισπραχθέντα χρήματα στον προϊστάμενο Γραμματείας. Ο νοών νοείτω.

6) Από το 1992 μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων της πρυτανείας, που προέκυψε το 1998, εσκεμμένως ουδέποτε υποβλήθηκε στη Σύγκλητο προς έγκριση ο ετήσιος απολογισμός, όπως προέβλεπε ο νόμος. Αυτό το τέχνασμα αποσκόπησε στην απόκρυψη των λαθροχειριών γιατί ο έλεγχος από ένα πολυμελές σώμα, στο οποίο θα υπήρχαν καθηγητές της λογιστικής, θα αποκάλυπτε το ψευδές των απολογισμών και το διαχειριστικό όργιο.

7) Όπως και στην προηγούμενη δίκη, ο προϊστάμενος Γραμματείας δεν υπήρξε στην ουσία αντικείμενο έστω και αιχμών εκ μέρους των πρυτανικών αρχών, πράγμα που τους το ανταπέδωσε με τη σιωπή του, μολονότι διέδιδε ότι θα μιλήσει.

8) Τέλος, η υπερασπιστική γραμμή της άγνοιας των «πολυδαίδαλων» νομικών διαδικασιών δεν αποτελεί απαλλακτικό επιχείρημα. Υποχρέωση κάθε δημόσιου λειτουργού είναι να γνωρίζει το νομικό πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, πολλώ δε μάλλον όταν έχει στην υπηρεσία του αδρά αμειβόμενο νομικό σύμβουλο και θητεύει στα πανεπιστημιακά αξιώματα κάποιες τριετίες. Επιπλέον θα συνιστούσε ύβρι όχι μόνο για τους ασχολούμενους με τα οικονομικά εγκλήματα αλλά και για την πανεπιστημιακή κοινότητα η άποψη ότι ο προϊστάμενος Γραμματείας, ορισμένοι υπάλληλοι στις προμήθειες δημιούργησαν όλο αυτό το πλέγμα των σχέσεων με λεία το δημόσιο χρήμα. Αν είχαν τηρηθεί οι νομικές διαδικασίες η παραμικρή λαθροχειρία θα είχε αποκαλυφθεί και οι ένοχοι θα είχαν τιμωρηθεί. Η παρατεταμένη ανομία ήταν αναγκαία προϋπόθεση για την επέλευση του ζημιογόνου αποτελέσματος. Η τήρηση όμως των νόμων είναι της αρμοδιότητας των πρυτανικών αρχών απ’ των λοιπών συλλογικών πανεπιστημιακών οργάνων εφόσον λειτουργούν νομοτύπως και ενημερώνονται τακτικώς από τους υπόχρεους.

Στην άνευρη και άρρυθμη διαδικασία ενώπιον του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων προβλημάτισαν η σπουδή, κάποιες ατυχείς από έδρας εκφράσεις, καθώς και η εντολή ανοίγματος των λογαριασμών των κατηγορουμένων δύο δεκαετίες μετά την τέλεση των αδικημάτων. Παρόλο που τα μάτια της Θέμιδας είναι σφαλιστά, αυτή βλέπει, και αυτό είναι το παρήγορο.

Ειδικός συνεργάτης