Βυζάντιον

Μη φλυαρώ περισσότερο απ’ όσο πρέπει… Στη συνέλευση αποφασίσαμε να συγκροτήσουμε αυτόνομη πολιτική κίνηση με δημιουργικό προσανατολισμό. Θα σώσουμε κι εμείς την Ελλάδα, ναι, θα το κάνουμε. Από τα κρεβάτια, τους καναπέδες, τις πολυθρόνες και από τη λεκάνη του WC, ούτε καν της τουαλέτας. Ναι, ειδικά από κει. Διότι το να κάθεσαι στη λεκάνη του WC και να δηλώνεις ότι θα σώσεις τη χώρα είναι ακριβώς το ίδιο με το να κάθεσαι σε ένα τηλεοπτικό παράθυρο και να επαναλαμβάνεις προτάσεις για τη σωτηρία της. Άσε που στο WC ζορίζεσαι και περισσότερο.
***

Πριν από σαράντα χρόνια όλοι ήθελαν να ανοίξουν μπουτίκ. Πριν από τριάντα χρόνια οι ίδιες κυρίες έκλειναν την μπουτίκ και άνοιγαν βιντεοκλάμπ. Πριν από είκοσι χρόνια πετούσες τις τσόντες από τα ράφια, έβαζες οικονομικές εφημερίδες και έφτιαχνες ΕΛΔΕ για το χρηματιστήριο. Πριν από δέκα χρόνια άνοιγες ίντερνετ καφέ ή γκουρμέ εστιατόριο. Τώρα μπορείς να ανοίξεις είτε τάφο είτε μια συζήτηση, μια πρωτοβουλία για τη σωτηρία της πατρίδας. Δεν είναι κακό. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να αισθάνεται ότι η πατρίδα σέρνεται προς το μέρος του, ο αρχαίος χιτώνας της έχει σκιστεί, δείχνει λίγο μπούτι και απλώνει το χέρι εκλιπαρώντας. Όσο κι αν δεν σας αρέσει ως ιδέα, η πατρίδα βρίσκεται πλέον σε ιδανικό σημείο για να παίξει σε τούρκικο σίριαλ. Υπάρχουν, λοιπόν, άνθρωποι που ακούνε φωνές. Παθολογικές καταστάσεις. Υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι συνομιλούν με την Παναγία. Θρησκοληπτικές καταστάσεις με καλό τζίρο. Και υπάρχουν άνθρωποι που ακούνε την πατρίδα να τους καλεί. Απελπιστικές καταστάσεις.
•••

Από τον Στέλιο Παπαθεμελή ως τον Μίκη Θεοδωράκη και από τον Παναγιώτη Καμμένο ως τον Νίκο Αλιβιζάτο οι αποστάσεις είναι χαώδεις. Όλοι τους, όμως, επικαλούνται πατριωτισμό και καλούν τους πολίτες να ακούσουν τις θέσεις τους. Δεν αμφιβάλλω για τις προθέσεις τους. Αυτοί θέλουν όντως να σώσουν την πατρίδα. Αντιθέτως, οι άμεσα εμπλεκόμενοι, όπως οι πολιτικοί αρχηγοί, θέλουν να σωθούν από την πατρίδα. Τέλος πάντων, δεν μας απασχολεί σήμερα η βουλιμία του Καρατζαφέρη, ο μπουνταλάδικος λαϊκισμός του Σαμαρά και η αριστοκρατική ανικανότητα του πορφυρογέννητου. Το ενδιαφέρον μου σέρνεται σαν ουρά νυφικού πίσω από αυτήν την τάση (τη μόδα να πω;), τη διάθεση, βρε αδερφέ, για τη σωτηρία της πατρίδος από διάφορα σχήματα ετερόκλητων προσανατολισμών και συνθέσεων. Τείνω να αποφασίσω ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα. Ούτε τρόπος. Σκέφτομαι πως θα μπορούσε να συγκροτηθεί μια συμμαχία του αυτονόητου: ένα μέτωπο ανθρώπων που να συμφωνούν σε πέντε απλούς άξονες πέρα από λαϊκίστικα συνθήματα και αφελή κλισέ. Δεν είναι δύσκολο να τους περιγράψεις: παραμονή της χώρας στο ευρώ, νέο πολιτικό σύστημα, αναδιάρθρωση της παιδείας, πάταξη της φοροδιαφυγής και ισονομία. Ξέρω, θα πείτε ότι είναι δύσκολο να τους εφαρμόσεις. Θα διαφωνήσω. Η δυσκολία δεν βρίσκεται στην εφαρμογή των συγκεκριμένων στόχων. Βρίσκεται στη σύγκρουση των χεριών που απλώνονται από πάνω, παίζουν μπουνιές, ρίχνουν τσιμπιές, ματώνουν για την εξουσία. Συνεπώς;
•••

Αν ήμουν Παπαδήμος, θα υιοθετούσα μια διαφορετική αντίληψη για το χρέος μου απέναντι στην πατρίδα. Και θα έκανα εκείνο το βήμα με το οποίο, μέχρι να πατήσω στο έδαφος, θα με είχαν χαρακτηρίσει γραφικό ή πατριώτη. Οραματιστή ή επικίνδυνο. Όμως θα διεκδικούσα να γίνω κεφάλαιο στην Ιστορία, όχι να παραμείνω παράγραφος, μια παρένθεση με θετικό πρόσωπο μέσα σε μια χαοτική εξίσωση. Θα καλούσα την ΕΡΤ. Στο γραφείο μου, στο Μαξίμου. Εν ανάγκη, θα άναβα τσιγάρο και θα έβαζα κι ένα ποτηράκι ουίσκι. Σταυροπόδι και χαλαρά η πλάτη του καθίσματος να γέρνει προς τα πίσω. Και θα άρχιζα να διηγούμαι την αλήθεια με απλό και κατανοητό τρόπο. Κανονικά, όπως θα τα έλεγα με τους φίλους μου στην ταβέρνα. Σιγά σιγά. Τέσσερις ώρες σε εθνικό, σε παγκόσμιο δίκτυο. Με άγνωστα περιστατικά από τις συζητήσεις μου με τους πολιτικούς αρχηγούς, με αυτά που άκουσα από τους ξένους ηγέτες, με την πραγματική κατάσταση της οικονομίας. Μετά θα σας καλούσα να βγείτε στον δρόμο.
•••

Παρατηρώ εσχάτως τους κορυφαίους του ΠΑΣΟΚ να διαγκωνίζονται σε έναν λασπωμένο στίβο σπαρμένο με βλακείες και μεγαλοστομίες. Και απορώ προς τι όλη αυτή η γελοιότητα όταν όλοι γνωρίζουμε ότι ο Βαγγέλης δεν θα πάρει απλώς το κόμμα, μπορεί και να το αγοράσει αν θέλει μετά τη συμφωνία για το PSI. Ελάτε τώρα, πείτε μου πού θα βάζατε τον Λοβέρδο. Επάνω σε μια σκηνή, για την εκφραστικότητα. Αντιθέτως, τον Μιχάλη κάπου για να πάρει κατάλληλη υποστήριξη. Είναι τόσο αδιάφορο το ΠΑΣΟΚ, απλώς δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει. Κάποια μέρα θα γυρίσει ο ΓΑΠ από το εξωτερικό και θα τους βρει όλους να λείπουν. Και ακούω αυτές τις μπούρδες από τους κορυφαίους, εσχάτως και από την Άννα, που ψάχνει μια θέση να χώσει το κεφάλι της, να είναι στη φωτογραφία. Όσα λένε φουσκώνουν σαν αερόστατο γεμάτο δυσώδες αέριο. Ε, αγάπη μου, δεν μπορείς να σώσεις τη χώρα από κει που είσαι. Αν όντως τα κίνητρά σου είναι αγνά, τράβηξε μια άσπρη γραμμή, δώσε την παραίτησή σου από το βουλευτικό αξίωμα και κάλεσε πρόθυμους για να αλλάξετε τη χώρα. Αλλιώς σκάσε ή βγες μόνο στο τηλεοπτικό παράθυρο. Το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία δεν μπορούν να αλλάξουν τη χώρα. Δεν μπορούν ως σχήματα, ως σύμβολα, ως νοοτροπία. Ο δε Καρατζαφέρης σε κάνει εσένα να αλλάξεις χώρα.
•••

Διαβάζω την ανακοίνωση του ΛΑΟΣ για τον θάνατο του Θόδωρου Αγγελόπουλου. «Το μετέωρο βήμα του Πλούτωνα». Δηλαδή, αν ήταν καλοκαίρι, θα είχα φύγει από το παράθυρο ή, μάλλον, θα έφευγα από την ταράτσα για να προλάβαινα να φωνάξω το όνομα του προέδρου όσο θα έπεφτα. Ποτέ μου δεν κατάλαβα για ποιον λόγο τα ελληνικά πολιτικά κόμματα πρέπει να σχολιάζουν τα πάντα. Πέθανε ένας μεγάλος του κινηματογράφου. Τελεία. Υπάρχει περίπτωση να σε ενδιαφέρει η άποψη του Σαμαρά για τον μακαρίτη, όταν η μοναδική ταινία που έχει δει ο πρόεδρος είναι το «Υπολοχαγός Νατάσα»; Είναι δυνατόν να σε ενδιαφέρει η άποψη του ΛΑΟΣ, όταν δεν τους έχεις ικανούς να δουν πάνω από τσόντα; Κι όμως, τα ελληνικά κόμματα σχολιάζουν τα πάντα, στήνοντας στο λεπτό μια πολύχρωμη βιομηχανία βλακείας. Ο ΓΑΠ σού λέει ότι έκανε δήλωση από την Κόστα Ρίκα. Τον φαντάζομαι στην πλαζ να βουτάει τα πόδια στην άμμο και να υπαγορεύει μια δήλωση για τον αγαπημένο του σκηνοθέτη, τον άνθρωπο που τον έκανε να αγαπήσει το σινεμά, διότι με τόσο αργά πλάνα μπορούσε και ο ΓΑΠ να καταλάβει την υπόθεση.
•••

Ομολογώ ότι δεν έχω ιδέα από το έργο του Αγγελόπουλου. Επρόκειτο, ασφαλώς, για έναν σπουδαίο Έλληνα που, παρά τις σκιές στη νοοτροπία και στη συμπεριφορά του, μπορούσε να διεκδικήσει την έπαρση του μετρ. Μου λένε, ας πούμε, ένα άγνωστο περιστατικό, όταν έχασε κόπια ταινίας επειδή προτίμησε να τη στείλει με το ΚΤΕΛ. Εντάξει, αυτές οι ιδιορρυθμίες συνθέτουν τις ιδιοφυΐες. Με ενοχλεί κάπως ο τρόπος με τον οποίο πέθανε. Ένα απόγευμα να χτυπηθείς από μοτοσικλέτα σε έναν απρόσωπο περιφερειακό δρόμο. Τόσο μίζερο, χωρίς καθόλου γκλαμουριά, χωρίς ένα δράμα, χωρίς αγωνία πάνω από την επιθανάτια κλίνη, χωρίς τα φώτα να χαμηλώνουν σιγά σιγά. Ας είναι, τουλάχιστον ο τρόπος με τον οποίο πέθανε ταιριάζει στην εποχή, διατηρεί καλύτερη σχέση με τη μνήμη. Όταν κάθε μέρα ανεβαίνει στο Youtube εικόνα με διάρκεια μίας δεκαετίας, ποιος μπορεί να θυμάται έναν ήσυχο και σιωπηρό θάνατο;
•••

Λογικά τώρα που διαβάζετε αυτό έχει κλείσει και η συμφωνία για το PSI. Θα μας πουν ότι η πατρίς ανέπνευσε και εγώ, συγχωρέστε με, θα συμφωνήσω. Αν η επιβίωσή της είναι η παραμονή στον δυτικό κόσμο, τότε ναι, ανέπνευσε και οφείλει να σταθεί στα πόδια της πατώντας στα κορμιά μας. Παλαιότερα η πατρίδα ήθελε να πεθάνεις γι’ αυτήν. Τώρα σε πεθαίνει η ίδια. Έχουμε μπροστά μας μια ιστορική ευκαιρία. Αρκεί το βήμα μας να γίνει προς το φως, προς το άγνωστο. Γαμώτο, σαν Σαββόπουλος το είπα εδώ…