Θρίλερ με το ΔΝΤ για το επιτόκιο του PSI

Λ. Παπαδήμος και Τσ. Νταλάρα είχαν καταλήξει, ύστερα από τρία 24ωρα αγωνιώδους διαπραγμάτευσης, σε μια συμφωνία για κλιμακωτό επιτόκιο στα νέα ομόλογα του PSI, με μέσο κόστος δανεισμού 4,25% για την 30ετή διάρκειά τους, αλλά το Ταμείο πρόβαλε «βέτο», ζητώντας ακόμη χαμηλότερο επιτόκιο και στέλνοντας τους δύο άντρες σε νέα διαπραγμάτευση στο Μαξίμου, αργά το βράδυ της Παρασκευής.

Η διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, στην οποία τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο ίδιος ο πρωθυπουργός Λ. Παπαδήμος, με συνομιλητή από πλευράς του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF) τον τεξανό τραπεζίτη Τσ. Νταλάρα, επαναλήφθηκε την Τετάρτη, μετά την προηγούμενη «παύση» λόγω των πιέσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας με τα νέα ομόλογα χαμηλότερο και από το 3%. Συνεχίστηκε την Πέμπτη και την Παρασκευή, με διαδοχικές προτάσεις και αντιπροτάσεις από τις δύο πλευρές, για να καταλήξουν την Παρασκευή σε μια συμφωνία η οποία θα μπορούσε να γίνει δεκτή από την Αθήνα και το IIF, ώστε να ετοιμαστεί μέσα στο Σαββατοκύριακο ένα κείμενο με τους βασικούς όρους, για να εξεταστεί από τους ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών στην αυριανή συνεδρίαση του Eurogroup.

Η συμφωνία προέβλεπε ότι το επιτόκιο των νέων ομολόγων, που αποτελούσε το βασικό σημείο τριβής, θα ήταν κλιμακωτό: θα άρχιζε από το 3,50% για την περίοδο χρηματοδότησης της Ελλάδας από το διεθνές δάνειο των 130 δισ. ευρώ, δηλαδή μέχρι το 2015, και θα αυξανόταν σε δύο φάσεις, έως το 4,60%, μέχρι τη λήξη των νέων ομολόγων. Έτσι, το μέσο κόστος δανεισμού της Ελλάδας θα διαμορφωνόταν σε 4,25%, ενώ οι σημαντικότερες εξοικονομήσεις τόκων θα εξασφαλίζονταν κατά την αρχική τριετία, που θεωρείται και η πιο κρίσιμη. Η ζημία για τους πιστωτές, βάσει αυτής της συμφωνίας, θα ξεπερνούσε το 65%, όχι όμως και το 70%, που θεωρείται «κόκκινη γραμμή» για μια εθελοντική αναδιάρθρωση χρέους, αφού ακόμη και σε μια άτακτη χρεοκοπία, όπως δείχνουν τα παραδείγματα του παρελθόντος, το ποσοστό ανάκτησης κεφαλαίου ξεπερνά το 30% για τους πιστωτές.

Η παρέμβαση του ΔΝΤ

Η συμφωνία θα είχε οριστικοποιηθεί στη βραδινή συνάντηση Παπαδήμου – Νταλάρα αν δεν είχε μεσολαβήσει η παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που την άφησε μετέωρη. Το Ταμείο υπολόγισε ότι με αυτούς τους όρους δανεισμού είναι αδύνατον να προσεγγιστεί ο στόχος της βιωσιμότητας του χρέους, δηλαδή της μείωσής του στο 120% του ΑΕΠ το 2020. Έτσι, ζήτησε το μέσο επιτόκιο του δανεισμού να μειωθεί χαμηλότερα από το 4% και όσο πιο κοντά γίνεται στο 3%. Σημειωτέον ότι εξαρχής, πριν ακόμη επιδεινωθούν τα στοιχεία της ελληνικής οικονομίας (ύφεση-έλλειμμα), το Ταμείο έδινε ως στόχο για το επιτόκιο δανεισμού μέσω του PSI το 3,8%.

Έτσι, η διαπραγμάτευση, παρʼ όλη την πρόοδο που σημειώθηκε αυτή την εβδομάδα, βρέθηκε πολύ κοντά στο σημείο «παύσης» της προηγούμενης Παρασκευής, όταν και πάλι είχε ζητηθεί από τους πιστωτές η διαμόρφωση του κόστους δανεισμού σε επίπεδα που δήλωναν ότι δεν μπορούν να αποδεχτούν, αφού οι ζημίες τους θα πλησίαζαν το 80%. Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά την παρέμβαση του Ταμείου άρχισε να συζητείται σενάριο μείωσης του επιτοκίου εκκίνησης στο 3%, με καταληκτικό επιτόκιο το 4,5%. Με αυτό το σενάριο, όμως, οι ζημίες των πιστωτών δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορούν να περιοριστούν κάτω από το «πλαφόν» του 70% που έχουν θέσει.

«Όχι» Βερολίνου
σε πρόσθετα δάνεια

Με αυτά τα δεδομένα, εξελίσσεται σε θρίλερ με άγνωστη κατάληξη η προσπάθεια να κλείσει η συμφωνία μέσα στο Σαββατοκύριακο. Σήμερα έχει προγραμματιστεί συνάντηση της Άνγκελα Μέρκελ με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ στη Γερμανία και είναι πιθανόν να υπάρξει νέα παρέμβαση στις διαπραγματεύσεις Ελλάδας – πιστωτών από πλευράς Γερμανίας και Ταμείου. Αύριο, πάντως, ο κ. Βενιζέλος, που μεταβαίνει μαζί με τον Πολ Τόμσεν της «τρόικας» στις Βρυξέλλες για την κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup, θα πρέπει να έχει στον χαρτοφύλακά του τη συμφωνία για το PSI, αλλιώς είναι ορατός ο κίνδυνος να υπάρξει καθυστέρηση στην έναρξη των διαπραγματεύσεων για τη νέα δανειακή σύμβαση των 130 δισ. ευρώ. Κάθε καθυστέρηση φέρνει την Ελλάδα πιο κοντά στην άτακτη χρεοκοπία, καθώς στις 20 Μαρτίου λήγει τριετές ομόλογο 15 δισ. ευρώ.

Πάντως, πίσω από τις συνεχείς καθυστερήσεις στο PSI βρίσκεται η αντιπαράθεση Γερμανίας και ΔΝΤ για τους όρους διευθέτησης του ελληνικού προβλήματος. Η Κριστίν Λαγκάρντ έχει ενημερώσει την Άνγκελα Μέρκελ ότι, όσο κι αν «κουρευτεί» το χρέος προς τους ιδιώτες πιστωτές, το χρηματοδοτικό πλάνο για την Ελλάδα δεν βγαίνει, αν δεν υπάρξει πρόσθετη χρηματοδότηση από τον μηχανισμό στήριξης, πέραν των 130 δισ. ευρώ που εγκρίθηκαν στις 26 Οκτωβρίου. Το Ταμείο εκτιμά ότι θα χρειαστούν έως και 50 δισ. ευρώ πρόσθετης χρηματοδότησης, αλλά η γερμανίδα καγκελάριος αποκλείει προς το παρόν τέτοια συζήτηση, υποχρεώνοντας το ΔΝΤ να πιέζει για πολύ χαμηλά επιτόκια στο PSI, ώστε να υπάρχει μια ελπίδα για τη βιωσιμότητα του χρέους χωρίς πρόσθετη χρηματοδότηση από την Ευρώπη.

Η συζήτηση για το θέμα αυτό θα κορυφωθεί στη Σύνοδο Κορυφής της 30ής Ιανουαρίου, όταν θα υπάρχει πλέον μια σαφέστερη εικόνα τόσο για το «κούρεμα» του χρέους όσο και για τα πρόσθετα μέτρα που «αντέχει» να συμφωνήσει η ελληνική κυβέρνηση με την «τρόικα». Με βάση αυτά τα δεδομένα, το ΔΝΤ θα δώσει τον «λογαριασμό» των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας, φέρνοντας τους ευρωπαίους ηγέτες μπροστά στο ίδιο δίλημμα που έχουν αντιμετωπίσει αρκετές φορές από τον Μάιο του 2010: Θα προσφέρουν μεγαλύτερα δάνεια στην Ελλάδα ή θα επιτρέψουν τη χρεοκοπία της;