Βυζάντιον

Και ξαφνικά οι άνθρωποι άρχισαν να αγοράζουν καφετιέρες. Όμορφες στην εμφάνιση, αποδοτικές στο γευστικό αποτέλεσμα. Για την ακρίβεια, οι άνθρωποι άρχισαν να καταναλώνουν περισσότερο εσπρέσο. Και επειδή είναι πιο εύκολο να παρασκευάσεις εσπρέσο από κάψουλα, τα καταστήματα ηλεκτρικών έσπρωξαν τις καφετιέρες μπροστά, σαν στρουμπουλές κοπέλες που τις βγάζεις στο κλαρί. Διαβάζω ότι η Ελλάδα πίνει πλέον εσπρέσο. Άγνωστο γιατί. Αυτό που ξέρω είναι ότι ο εσπρέσο θα μπορούσε να μας λύσει το εθνικό πρόβλημα. Αρκεί στο «Da Capo» να τον προσέφεραν με αρσενικό ή κάτι πιο δραστικό.

Παλαιότερα οι Έλληνες δεν έπιναν τόσο πολύ εσπρέσο. Θυμάμαι τα γεύματα στην εποχή του χρηματιστηρίου, τότε που εγκαταλείψαμε το κατσικίσιο τυρί προς χάρη της μοτσαρέλας. Έκλειναν πάντα με έναν εσπρέσο και θερμές χειραψίες πάνω από τα filofax. Τώρα υποθέτω ότι μόνο ελάχιστες από τις χιλιάδες ταβέρνες «Ζορμπάς» ανά τη χώρα δεν σερβίρουν εσπρέσο. Το φαινόμενο με προβλημάτισε τόσο πολύ, που αποφάσισα να το ψάξω. Απευθύνθηκα σε μεγάλο κατάστημα ηλεκτρικών στην Κηφισίας. Μου επιβεβαίωσαν ότι οι καφετιέρες είναι το πρώτο είδος σε πωλήσεις. Οι Έλληνες πίνουν τον καφέ που πίνει και ο Τζορτζ Κλούνεϊ. Και είναι θεοπάλαβο: ο Έλληνας χρειάζεται δύο ώρες για να πιει καφέ, αλλά προτιμά τον εσπρέσο, που πίνεται μονορούφι. Εξαιρώ μία φίλη και συνάδελφο που, αναφερόμενη στα «εσπρεσάκια», εννοεί τους άνδρες και, όντως, τους καταπίνει όπως η καφετιέρα την κάψουλα. Αγοράζουμε καφετιέρες και τηλεοράσεις. Ναι, οι πωλήσεις των τηλεοράσεων καινούργιου τύπου πηγαίνουν απίστευτα καλά. Τηλεοράσεις με ασύρματη σύνδεση στο internet και τρισδιάστατη προβολή. Ο μόνος λόγος για να την αγοράσεις είναι επειδή νομίζεις ότι μπορείς να πιάσεις τον άλλον από τον λαιμό. Κάνουμε προμήθειες πυρηνικού καταφυγίου για να παρακολουθήσουμε το τέλος του κόσμου μας.
•••

Εγώ, λοιπόν, πίνω τον εσπρέσο μου στη «Μεγάλη Βρετανία», κρυμμένος διακριτικά πίσω από κολόνα, ακούγοντας τον συνομιλητή μου, γνωστό παράγοντα του δημοσίου βίου -με θετική αντανάκλαση εικόνας- να μου εξηγεί: «Προκόπιε, δεν θέλω να ανησυχείς για το PSI. Είναι μια υπόθεση που θα κλείσει, αφού δεν είναι αποκλειστικά ελληνική: είναι πρωτίστως γερμανική και γαλλική. Όσα έχουν να κάνουν με τους πιστωτές μας θα ρυθμιστούν. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται τόσο στο κούρεμα, όσο στη νέα δανειακή σύμβαση που θα ακολουθήσει. Πώς θα πειστούν και οι τρεις να την υπογράψουν; Διότι η νέα δανειακή σύμβαση, Προκόπιε, ουσιαστικά θα αποτελεί το νέο μανιφέστο ανεξαρτησίας του τόπου. Θα κρύβει μέσα της το ψαλίδι που θα κόψει μία προς μία τις κλωστές με τα κομματικά χρώματα. Είναι η νέα απελευθέρωση που έρχεται πάλι από την Ευρώπη. Το 1821 οι μεγάλες δυνάμεις μάς απελευθέρωσαν από τους Τούρκους, τώρα θα μας απελευθερώσουν από τους κομματικούς στρατούς, τους βουλιμικούς αρχηγούς και, κυρίως, από την άγνοιά μας.» Εννοείται πως συμφωνώ μέχρι και με τις αναπνοές του συνομιλητή μου. Και είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι, σε γενικές γραμμές, μαζί του συμφωνεί και ο πρωθυπουργός – μπορεί και να μου μετέφερε την άποψή του.
•••

Πίνουμε εσπρέσο και καταναλώνουμε κουτόχορτο. Αυτήν τη στιγμή στο Βερολίνο έχουν αποφασίσει να τους ξηλώσουν. Έναν προς έναν. Τους θεωρούν επικίνδυνους, ψεύτες, επιπόλαιους, άπληστους και αδίστακτους. Σε γενικές γραμμές συμφωνώ. Δεν έχουν δείξει τίποτα που να σε οδηγεί σε διαφορετικό συμπέρασμα. Μάλιστα στο Βερολίνο πιθανολογούν ότι δεν αποκλείεται το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα να αντιδράσει τόσο έντονα στην αλλαγή τοπίου, ώστε θα οδηγήσει τη χώρα στην καταστροφή προκειμένου να διατηρήσει το δικαίωμα στον εσπρέσο. Καμία αντίρρηση, δεν θα μπορούσε να υπάρξει ορθότερη ανάλυση. Εδώ και δεκαετίες λειτουργούν οδηγώντας τον τόπο στην καταστροφή. Για ποιον λόγο να αλλάξουν τώρα νοοτροπία, τακτική και συμπεριφορά; Επικαλούνται πατριωτισμό; Ωραία. Και εγώ θα επικαλεστώ το κύκλωμα της Θεσσαλονίκης.
•••

Είναι γνωστό ότι ο Βʼ Παγκόσμιος Πόλεμος έγινε προκειμένου ο Γιώργος Φερέτης να περιγράψει την παρέλαση στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχουν ντοκουμέντα με τη δράση του Γιώργου στα πολεμικά μέτωπα της Ευρώπης προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα δίωρο πατριωτικό του διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό κάθε 28η Οκτωβρίου. Ο Φερέτης είναι εκνευριστικά πατριώτης, θρησκευόμενος, οικογενειάρχης. Και είναι τόσο συντηρητικός, που πίνει γάλα και αυτό διατηρείται στο στομάχι του αναλλοίωτο για μήνες. Είναι γνωστός του Πατριάρχη, του Μητροπολίτη, του Αγίου Δημητρίου αυτοπροσώπως, των στρατηγών και όλων όσοι διετέλεσαν βουλευτές Θεσσαλονίκης τα τελευταία σαράντα χρόνια. Ο Φερέτης είναι ο άνθρωπος που μπορεί να σου λύσει οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίζεις από τη Λάρισα και πάνω. Από το να σου βρει κρεβάτι σε νοσοκομείο, με μία παράκληση προς τον γιατρό για να σε κοιτάξει, μέχρι να μιλήσει στον δήμο για κανέναν καλό τάφο, να χώσεις μέσα αξιοπρεπώς τον άνθρωπό σου. Ο Φερέτης, λοιπόν, εξ όσων ακούω στις ειδήσεις, εμπλέκεται σε αυτό το κύκλωμα της Θεσσαλονίκης που ξέπλενε χρήματα, έκανε τοκογλυφία και παρέκαμπτε φορολογικούς ελέγχους. Και εσείς που ακούτε για 52 άτομα, μη νομίζετε ότι πρόκειται για μια συμμορία που συνεδρίαζε σε σπήλαιο και μοίραζε οδηγίες. Όχι. Είναι μια κατάσταση που περιγράφει εξόχως την ελληνική κοινωνία. Θα προσπαθήσω να σας το εξηγήσω.
•••

Αυτό που εξάρθρωσε η αστυνομία στη Θεσσαλονίκη δεν είναι κύκλωμα. Είναι ένα δίκτυο γνωριμιών. Κάποιοι εμπλέκονται ευθέως σε πράξεις του κοινού ποινικού δικαίου. Κάποιοι άλλοι κινούνται στις παρυφές του εγκλήματος. Και κάποιοι άλλοι απλώς υιοθετούν την κοινωνική συμπεριφορά που οδηγεί στην επιτυχία. Ενίοτε και στη Βουλή. Τι θέλω να πω; Όταν ακόμα και εσείς οι ίδιοι μπορεί να θεωρείτε ανεκτό το να δώσεις φακελάκι ή να λαδώσεις για να βγάλεις άδεια οδήγησης, τότε κάποιοι άλλοι μπορούν να εκλάβουν ως εξυπηρέτηση το να σας φέρουν σε επαφή με τοκογλύφους. Μέσα στους συλληφθέντες της Θεσσαλονίκης υπάρχει ένας γνωστός γιατρός. Τον τσίμπησαν επειδή έδινε χρήματα (μαύρα υποθέτω) προς τοκογλυφική εκμετάλλευση. Ο καλός λειτουργός του Ιπποκράτη δεν μπορεί να καταλάβει πώς τον βούτηξαν όταν έκανε κάτι που, εντάξει, το ξέρουν και το υιοθετούν πολλοί άλλοι. Που λέτε, τύποι σαν τον Φερέτη ανήκουν ακριβώς σε αυτήν την κατηγορία. Ασφαλώς και γνωρίζουν πως εμπλέκονται ή διευκολύνουν παράνομη δραστηριότητα, αλλά κάπως έτσι δεν λειτουργούν τα πράγματα σε αυτόν τον τόπο; Όλοι γνωρίζονται με όλους και όλοι ανταλλάσσουν εξυπηρετήσεις μεταξύ τους. Ο άνθρωπος της νύχτας διαθέτει το κέντρο στον υποψήφιο που όταν εκλεγεί θα τακτοποιήσει τον εφοριακό, ο οποίος γνωρίζεται με τον γιατρό που εξυπηρετεί στο νοσοκομείο, αλλά δεν κάνει φορολογική δήλωση και έχει ωραίο σπίτι στη Χαλκιδική, από το οποίο περνάει για ούζο ο δημοσιογράφος που έχει κουμπάρο τον αστυνομικό, ένα καλό παιδί που σβήνει κλήσεις και δεν ενοχλεί το βράδυ στο μαγαζί τον άνθρωπο της νύχτας που ξέρει τον βουλευτή. Ε, ακριβώς έτσι λειτουργεί όλη η ελληνική κοινωνία και σε μεγάλο βαθμό η πολιτική μας ζωή. Προσπαθήστε να το δείτε από ψηλά και ήρεμα. Ο εχθρός δεν είναι αυτός που νομίζετε, αλλά εκείνος που σας δείχνει τον εχθρό. Οι Γερμανοί είναι φίλοι μου. Μόνο δικοί μου. Ελπίζω, όμως, να γίνουμε περισσότεροι.
•••

Έπειτα από όλα αυτά απευθύνθηκα στο στενό πρωθυπουργικό περιβάλλον ζητώντας να μάθω τι σκέφτεται ο Λουκάς Παπαδήμος για το πολιτικό του μέλλον. Μου είπαν ότι δεν σκέφτεται τίποτα. Απολαμβάνει, βεβαίως, τον σημερινό του ρόλο, αισθάνεται αυτά τα επηρμένα περί διάσωσης της χώρας, αλλά έχει συνειδητοποιήσει ότι την άνοιξη θα πάει σπίτι του ή, ακόμα καλύτερα, κάπου μακριά για να μη βλέπει τι γίνεται εδώ. Στην αρχή πίστευε ότι η παρουσία του θα κινητοποιούσε δυνάμεις της υγιούς επιχειρηματικότητας (άντε, να το πω αλλιώς, της καλής διαπλοκής) που θα ενίσχυαν ποικιλοτρόπως μια πολιτική πρωτοβουλία. Μετά κατάλαβε ότι δεν θα είχε και τα στελέχη για να δοκιμάσει κάτι τέτοιο. Συνεπώς θα φύγει και δεν θα είναι καν ανάμνηση. Θα είναι ένα αχνό φωτάκι, όπως οι ιδέες στα κόμικς, που έσβησε μπροστά στην πραγματικότητα. Όχι, δεν μου είναι συμπαθής. Αντιπαθώ όλους τους άλλους.
•••

Τώρα άκουγα στο ραδιόφωνο ότι μειώθηκε το κόστος φωτογράφισης της Ακρόπολης για διαφημιστικούς λόγους. Καλό είναι να μη φωτογραφίζεται η Ακρόπολη, το μνημείο δυσφημείται πλέον από το χάλι μας. Και αν κάποιος θέλει να φωτογραφίσει τη μνημειώδη αυτοκαταστροφή μας, ας γυρίσει την πλάτη στην Ακρόπολη και ας βάλει στον φακό το νεοκλασικό του Άκη. Δωρεάν είναι, μέχρι ο ένοικος να καταλάβει την ευκαιρία.