Υπέρ Εφραίμ και κατά Φαναρίου η Αθήνα
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος τάχθηκε ανοικτά υπέρ του ηγουμένου της Μονής Βατοπαιδίου και κατά της απόφασης για την προφυλάκισή του. Άφησαν επιπλέον αιχμές κατά των δικαστικών αρχών, δίνοντας την ευχή –ζητώντας με εύσχημο τρόπο δηλαδή– να επανεξεταστεί το ενδεχόμενο αποφυλάκισής του. Η Εκκλησία της Ελλάδος συντάχθηκε, εν ολίγοις, με τη «γραμμή» που είχε αρχικά εκφράσει και η Εκκλησία της Ρωσίας, υπονοώντας ότι πιθανότατα οι δικαστικές αρχές κάνουν λάθος στη συγκεκριμένη υπόθεση!
Οι συνοδικοί δήλωσαν μεν τον σεβασμό τους στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης, άφησαν όμως και την αιχμή τους ότι «κατά καιρούς υπήρξαν ρωγμές ως προς την ορθότητα των αποφάσεων» και πως η απόφαση «έχει προκαλέσει τον σοβαρό προβληματισμό και την αυστηρή κριτική διακεκριμένων νομικών». Μίλησαν για «το πλήγμα που δέχεται το κύρος της Εκκλησίας από την υπόθεση», παίρνοντας ανοικτά θέση υπέρ του Εφραίμ. Και δεν έμειναν εκεί. Εξουσιοδότησαν τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο να επισκεφθεί τον ηγούμενο. Μία κίνηση-δήλωση ότι η Εκκλησία της Ελλάδος «αγκαλιάζει» τον ηγούμενο που ταλαιπωρείται. Δεν άφησαν, βεβαίως, ασχολίαστο τον χρόνο ανακοίνωσης και εκτέλεσης της απόφασης «τις ημέρες των γιορτών της Χριστιανοσύνης», μιλώντας για «παραβίαση των ιερών θεσμίων και μη τήρηση του αυτοδιοικήτου του Αγίου Όρους».
Ουδέτερο το Φανάρι
Η απόφαση της Εκκλησίας της Ελλάδος προκάλεσε έκπληξη, αφού είχε προηγηθεί, δύο ημέρες νωρίτερα, η «χλιαρή» τοποθέτηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Στο Φανάρι, τηρώντας αποστάσεις από την υπόθεση, δήλωσαν και εκείνοι τον σεβασμό τους στη Δικαιοσύνη. Άλλωστε, όπως είπαν, δεν έχουν καν … διαβάσει (!) τη δικογραφία του ηγουμένου μιας μονής που ανήκει στη δικαιοδοσία τους. Πληροφορίες λένε πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν είχε καμία διάθεση να βγάλει ανακοίνωση για την υπόθεση Εφραίμ, για να μην υπάρξει καμία συσχέτιση ή μερική ταύτιση μαζί της. Την απέφευγε άλλωστε τη δήλωση, όπως ο διάολος το λιβάνι, μέχρι την τελευταία στιγμή. Τελικά αποφάσισε να βγει μπροστά και να εκφράσει τη… λύπη του, γενικώς και αορίστως. Οι κακές γλώσσες λένε πως η ανακοίνωση βγήκε μόνο και μόνο για να τρίξει τα δόντια στους Ρώσους, λέγοντάς τους (δίχως να τους κατονομάζει) πως «μπορεί να υπάρχουν και μοναχοί άλλων εθνοτήτων στο Άγιο Όρος, όμως παραμένει κανονικό έδαφος του Οικ. Πατριαρχείου και δεν πρέπει να εμπλέκονται άλλες Εκκλησίες».
Το φαινόμενο των δύο εκ διαμέτρου αντίθετων απόψεων ανάμεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Ελλάδος, έχει, κατά πολλούς, την ερμηνεία του. Η Εκκλησία της Ελλάδος «βγήκε μπροστά» όχι μόνο λόγω των καλών σχέσεων της Μονής Βατοπεδίου με πολλές Μητροπόλεις. Πίεση ασκήθηκε μεν από συγκεκριμένους Μητροπολίτες (Μεσογαίας, Γλυφάδας, Κερκύρας κ.λπ.) που από την πρώτη στιγμή αντέδρασαν στην προφυλάκιση του Εφραίμ. Προφανέστατα όμως πίεση άσκησαν στους αρχιερείς και οι απλοί πιστοί, που ζητούσαν από τους Μητροπολίτες τους να πάρουν θέση υπέρ του Εφραίμ.
Στον απλό κόσμο της Εκκλησίας υπάρχει διάχυτη η αίσθηση, λένε συνοδικές πηγές, πως «δεν θα λυθούν τα προβλήματα της Ελλάδας από τον εγκλεισμό ενός ηγουμένου στη φυλακή, ούτε αυτός θα πληρώσει τις αμαρτίες άλλων…».
Η άτυπη, πάντως, συμπόρευση της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Ρωσίας στην υπόθεση Εφραίμ και η κριτική τους στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης, με το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε ρόλο παρατηρητή, συνθέτουν ένα σκηνικό που αν μη τι άλλο δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα με δικαστικές, εκκλησιαστικές και διπλωματικές προεκτάσεις. Η εβδομάδα που έρχεται αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον τόσο για το πώς θα εξελιχθεί η υπόθεση του ηγουμένου, όσο και για όσους, πιθανότατα, ψέξουν την Εκκλησία ότι παρεμβαίνει… απροκάλυπτα στο έργο της Δικαιοσύνης!
Να σημειωθεί ότι στους Μητροπολίτες που έχουν βγει μπροστά υπέρ του Εφραίμ προστέθηκαν και οι Ναυπλίου κ. Ιερόθεος, που δήλωσε ότι «δεν έγινε το ίδιο (προφυλάκιση) για τα κρατικά όργανα που ενεπλάκησαν στην υπόθεση Βατοπεδίου και έχουν μεγαλύτερες ευθύνες», Βέροιας κ. Παντελεήμων, που είπε ότι «κάποιοι θέλουν σαν άλλοι δήμιοι να “θανατώσουν” τον Εφραίμ εκτελώντας εντολές “άνωθεν”» και ότι «ο Εφραίμ είναι θύμα πολιτικού παιχνιδιού», Αιτωλίας κ. Κοσμάς, που ανέφερε ότι είναι «τέχνασμα για να χτυπήσουν την Εκκλησία», και Σάμου κ. Ευσέβιος, που είπε ότι «συγκαλύπτουν ευθύνες άλλων».