Θρίλερ 72 ωρών για PSI ή χρεοκοπία!
Oι εξελίξεις των τελευταίων 24ώρων επιβεβαιώνουν ότι η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου για νέο δάνειο 130 δισ. ευρώ και «κούρεμα» του χρέους κατά 100 δισ. ευρώ δεν μπορεί να εφαρμοσθεί. Το κόστος της νέας διάσωσης της Ελλάδας θα είναι πολύ υψηλότερο και η Γερμανία φθάνει σε νέα σκληρή αντιπαράθεση με τους ιδιώτες πιστωτές, για το πώς θα μοιρασθεί ο τελικός λογαριασμός ανάμεσα στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και στους ιδιώτες κατόχους ομολόγων. Αυτή η αντιπαράθεση μεταφέρθηκε στις διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους ιδιώτες πιστωτές για το PSI, οδηγώντας στην επεισοδιακή διακοπή τους την Παρασκευή.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι, ακόμη και η Γερμανία, που εμφανίζεται όπως πάντα εξαιρετικά σκληρή στη διαπραγμάτευση, έχει αντιληφθεί ότι θα ανοίξει το «κουτί της Πανδώρας» για την παγκόσμια οικονομία, αν η Ελλάδα «κουρέψει» με υποχρεωτικό τρόπο τους πιστωτές του ιδιωτικού τομέα και οδηγηθεί σε «default», με ενεργοποίηση των CDS, ή, ακόμη χειρότερα, αν κηρύξει στάση πληρωμών στις 20 Μαρτίου, από αδυναμία να πληρώσει το τριετές ομόλογο των 14,4 δισ. ευρώ, που λήγει αυτήν την ημερομηνία.
Η Κριστίν Λαγκάρντ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μετέφερε στην Άνγκελα Μέρκελ και τον Νικολά Σαρκοζί αυτήν την εβδομάδα αυστηρή προειδοποίηση του Ταμείου και της κυβέρνησης Ομπάμα (ο οποίος έχει να αντιμετωπίσει και εκλογές φέτος) να μην επιτρέψουν να κυλήσει η Ελλάδα προς κάποια μορφή ελεγχόμενης ή άτακτης χρεοκοπίας.
Τουλάχιστον δύο ή τρεις μεγάλες αμερικανικές τράπεζες θα δεχθούν βαρύ πλήγμα, αν χρειασθεί να πληρώσουν CDS, καθώς έχουν μεγάλα ανοικτά συμβόλαια ασφάλισης ελληνικού χρέους, η πρώτη χρεοκοπία ανεπτυγμένου κράτους εδώ και εξήντα χρόνια θα προκαλέσει μαζική εκροή κεφαλαίων από την ευρωζώνη, οδηγώντας σε οικονομική κατάρρευση αδύναμων κρατών και τραπεζών.
Το μήνυμα της Λαγκάρντ προς τη Μέρκελ ήταν σαφές: καλύτερα να εγκρίνετε μια πρόσθετη χρηματοδότηση ακόμη και με 50 δισ. ευρώ επιπλέον για την Ελλάδα, ανεβάζοντας στα 180 δισ. ευρώ το συνολικό «πακέτο» των νέων δανείων, παρά να εκτεθεί το οικονομικό σύστημα στους κινδύνους που συνεπάγεται η πρώτη χρεοκοπία κράτους της Ευρωζώνης.
«Ναι» από Μέρκελ, αλλά με σκληρό παζάρι
Βέβαιο είναι, λοιπόν, με αυτά τα δεδομένα, ότι η Γερμανία θα «ανάψει πράσινο» τελικά για ακόμη μεγαλύτερη χρηματοδότηση της Ελλάδας από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, καθώς μάλιστα και ο Νικολά Σαρκοζί «καίγεται», ενόψει και των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, να αποφύγει δραματικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη. Όμως, πριν φθάσει να πει το μεγάλο «ναι», η Μέρκελ θα διαπραγματευθεί πολύ σκληρά και αυτήν τη φορά, για να περιορίσει κατά το δυνατόν τα νέα ευρωπαϊκά δάνεια προς τη χώρα μας.
Ενδεικτική αυτής της τακτικής είναι η παρέμβαση του Βερολίνου στις διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους ιδιώτες πιστωτές, που προκάλεσε το «βραχυκύκλωμα» της Παρασκευής: σύμφωνα με πληροφορίες, ζητήθηκε να πέσει κάτω και από το 3% το επιτόκιο των νέων ομολόγων που θα εκδοθούν για το PSI, κάτι που θα οδηγούσε σε «κούρεμα» των πιστωτών κατά 70-80%! Οι τραπεζίτες προτίμησαν να σταματήσουν τη διαπραγμάτευση, δηλώνοντας με νόημα ότι αμφισβητείται ο εθελοντικός χαρακτήρας της συμφωνίας, αφού τόσο μεγάλες απώλειες δεν μπορεί να γίνουν δεκτές με εθελοντικό τρόπο.
Αυτή η ακραία παρέμβαση στη διαπραγμάτευση, που θα μπορούσε να εκληφθεί και σαν «τορπίλη» στις συνομιλίες, είχε στόχο, σύμφωνα με την επικρατέστερη ερμηνεία, να αποδεχθούν τελικά οι τραπεζίτες ένα επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας όχι μεγαλύτερο του 4%, δηλαδή ένα «κούρεμα» κατά 60% και να κλείσει με αυτούς τους όρους η συμφωνία για το PSI. Άλλωστε, το 4% ήταν εξαρχής το πλαφόν για το επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας, που είχε θέσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Μετά την ολοκλήρωση αυτής της συμφωνίας, θα έχει γίνει πάντως μόνο το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αποφυγής της χρεοκοπίας. Μετά την ολοκλήρωση των δηλώσεων συμμετοχής στη διαδικασία ανταλλαγής ομολόγων θα ξέρουμε σε ποιο ποσοστό θα φθάσει η συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών, που δεν αναμένεται, στην καλύτερη περίπτωση, να ξεπεράσει το 70-80%. Η χαμηλή συμμετοχή στο «κούρεμα», σε συνδυασμό με τις δημοσιονομικές αστοχίες και τη βαθιά ύφεση στην Ελλάδα, οδηγούν με μαθηματική βεβαιότητα σε άσκηση πολύ ισχυρών πιέσεων από την «τρόικα», για ένα Μνημόνιο που θα περιλαμβάνει εξαιρετικά σκληρά μέτρα περικοπής δαπανών.
Όταν και αυτή η διαπραγμάτευση ολοκληρωθεί, το ΔΝΤ θα βγάλει τον τελικό «λογαριασμό», δηλαδή θα προσδιορίσει το ποσό των πρόσθετων χρηματοδοτικών αναγκών που θα έχει η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, οι οποίες θα πρέπει να καλυφθούν με πρόσθετα δάνεια από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Οι πρώτοι υπολογισμοί και σενάρια δείχνουν, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι το «πακέτο» των 130 δισ. ευρώ θα χρειασθεί να αυξηθεί στα 180 δισ. ευρώ, για να καλυφθεί πλήρως η χρηματοδότηση της Ελλάδας. Σε αυτήν τη φάση αναμένεται ότι θα φθάσουμε τον Φεβρουάριο και τότε θα κληθεί η Άνγκελα Μέρκελ, στην προγραμματισμένη Σύνοδο Κορυφής για την κρίση της Ευρωζώνης, να πει άλλη μια φορά το «ναι» σε ένα δάνειο για αποτροπή της χρεοκοπίας της χώρας μας.