Βυζάντιον
Να μην ξεχάσω, δε, να πω ότι για πρώτη φορά συμφωνώ με τον γέροντα του προεδρικού μεγάρου (σοφό δεν θα τον έλεγα), ο οποίος διέκρινε τον πόλεμο που γίνεται κατά του πρωθυπουργού. Μάλιστα, θα πρόσθετα πως την ίδια γνώμη θα είχα ακόμα κι αν ο Παπαδήμος ήταν ένα σκιάχτρο από άχυρα και κουρέλια – μου αρκεί που δεν είναι ένας από αυτούς. Διαβάζω κριτική με την οποία ελέγχεται για λαϊκισμό επειδή πήγε στους άστεγους. Αν καθόταν σπίτι του, θα ελέγχετο για αναλγησία και αποστασιοποίηση από τα προβλήματα της κοινωνίας. Ομοίως, του ζωγραφίζουν συννεφάκια πάνω από το προφίλ του, επειδή, λέει, πλήρωσε από την τσέπη του τα κάλαντα, ενώ εισπράττει συντάξεις. Οι τύποι που τα γράφουν προφανώς δεν έχουν το παραμικρό πρόβλημα με τους συνήθεις κατοίκους του Μαξίμου, οι οποίοι δεν διατηρούν και τόσο καλή σχέση με την εργασία και την παραγωγική δημιουργικότητα. Είναι, όμως, καλύτεροι performers. Αυτά που λέει ο Παπαδήμος σε πέντε λεπτά, ο Σαμαράς θα σ’ τα πει σε δέκα, για να χωρέσει μέσα τα συνθήματα και τις γκριμάτσες. Αλλά ναι, για τα πολιτικά μας ήθη ο Σαμαράς και ο ΓΑΠ είναι από τον λαό, ο Παπαδήμος όχι. Τι τα θέλετε; Όσο μεγαλώνω, όλο και περισσότερο πιστεύω ότι εμείς οι δημοσιογράφοι λειτουργούμε σαν τα σκυλιά του τσοπάνη. Τουλάχιστον ως κλάδος έχουμε πετύχει το μοναδικό. Έχουμε δύο αδέρφια, δημοσιογράφοι και οι δύο, στην ίδια θέση, του κυβερνητικού εκπροσώπου. Υπέροχο.
•••
Θέλω να σας πω ότι αρχίζω τη χρονιά αισιόδοξα, διακρίνοντας την ανησυχία που προκαλεί ο Παπαδήμος. Ασφαλώς και κάνουν το παν για να τον αποδομήσουν. Όμως, πρώτα πλήττεται η δική τους εικόνα ως εταίρων της κυβέρνησης και δευτερευόντως του πρωθυπουργού. Ένας από το περιβάλλον του Σαμαρά μού έλεγε ότι ο μεγαλύτερος φόβος τους είναι μην τους ξεχάσει η κοινωνία. Και εγώ του είπα πως καλό θα ήταν να κάτσουν στο πλάι, να περάσει το τρένο και μετά να βγουν πάλι στις γραμμές να παίξουν. Ο Παπαδήμος μπορεί να γίνει ο μοναδικός άνθρωπος στην παγκόσμια ιστορία που έβαλε μία χώρα σε ένα νόμισμα ως κεντρικός τραπεζίτης και την έβγαλε ως πρωθυπουργός. Και επειδή η μπίλια θα κάτσει κάπου μέχρι το καλοκαίρι, στη Νέα Δημοκρατία πυκνώνουν οι σκέψεις για συγκράτηση της πίεσης που ασκούν ως προς τον χρόνο των εκλογών. Και ο Σαμαράς, μου λένε, τείνει να καταλάβει ότι είναι καλύτερο να μη γίνει πρωθυπουργός, παρά να γίνει πρωθυπουργός της δραχμής. Βέβαια, τα πράγματα μπορούν να στηθούν τόσο βίαια, που να πιει το πικρό ποτήρι με καλαμάκι. Φανταστείτε, ας πούμε, τι θα συμβεί στο ενδεχόμενο παραίτησης Παπαδήμου. Εκλογές. Μαντέψτε ποιος θα κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Δείτε και την πιο εφιαλτική, αλλά εξόχως ρεαλιστική εκδοχή: δραχμή με πρωθυπουργό Καρατζαφέρη. Φεύγεις με τη μία για τη σπηλιά του Νταβέλη στην Πεντέλη, να πιάσεις προνομιακό χώρο.
•••
Στη δραχμή, καλοί μου άνθρωποι, δεν θα φτάσουμε επειδή η Μέρκελ περνάει άσχημη κλιμακτήριο. Δεν θα γυρίσουμε πίσω στον χρόνο, επειδή οι ξένοι θέλουν να μας εξοντώσουν, προκειμένου να πάρουν δωρεάν τα πετρέλαια. Θα οδηγηθούμε στη δραχμή, όταν διαπιστώσουμε ότι το κράτος, αυτό το τέρας που θεωρούμε πατρίδα και αγαπάμε αντί να μισούμε, δεν καταφέρνει να περιορίσει τις δαπάνες και να αυξήσει τα έσοδα. Κοινώς, αν μέσα σε αυτήν τη χρονιά δεν έχεις πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό, θα πρέπει κάπως να δώσεις λεφτά στους ανθρώπους που συντηρείς για να αγοράσουν ψωμί και λάδι. Θα κόψεις δραχμή, επειδή δεν θα έχεις τα ευρώ που σου χρειάζονται. Θα κόψεις δραχμή και για έναν ακόμα λόγο: επειδή ως χώρα είσαι πρωτόγονη, ένα κατάλοιπο κράτους κατσαπλιάδων και λήσταρχων. Δείξτε μία άλλη χώρα του δυτικού κόσμου όπου συμβαίνουν αυτά τα χαριτωμένα με τους Εισαγγελείς και τον διώκτη των φοροφυγάδων που διώκεται. Δείξτε μου μία άλλη χώρα όπου ο πολίτης καλείται να στεγνώσει οικονομικά, ενώ ταυτόχρονα βλέπει και ακούει διάφορα για το κύρος των μηχανισμών ελέγχου. Ειλικρινά, πιστεύετε ότι έχει θέση στον σκληρό ευρωπαϊκό πυρήνα; Ακόμα κι αν έχει, δεν θέλει να τη διεκδικήσει.
•••
Ένας άνθρωπος με σοβαρό δημόσιο λόγο προσπάθησε να μου εξηγήσει ότι το σύστημα δεν έχει μάθει να λειτουργεί σε υγιείς βάσεις. Μπορεί να έχει και δίκιο. Πώς θα κάνει ο Εισαγγελέας τη δουλειά του, ως οφείλει, όταν από την πρώτη στιγμή που θα πατήσει το πόδι του στη Νομική έχει εμφυτευτεί στη συνείδησή του ο κανόνας των ισορροπιών και των πολλαπλών δεσμεύσεων; Και πάει λέγοντας. Πόσους έντιμους εφοριακούς θα βρεις, όταν οι περισσότεροι μπήκαν νέα παιδιά σε ένα σύστημα διεφθαρμένο, που τους καλούσε να πλουτίσουν ή να παρακολουθούν σαν ηλίθιοι; Πώς να έχεις κομματικά στελέχη με αυθεντικό πατριωτισμό, όταν η έννοια του κόμματος συνδέεται με την αρπαχτή;
•••
Άλλο παράδειγμα από τον τρίτο κόσμο: το ΠΑΣΟΚ. Θα μου πείτε ότι οι ματιές προς τον τρίτο κόσμο βρίσκονται στην κεντρική φιλοσοφία του Κινήματος. Αλλά εγώ σας λέω για τον τρόπο με τον οποίο ματώνουν τα νύχια τους διεκδικώντας την εξουσία. Δείτε τους Παπανδρέου, ως οικογένεια. Δεν με ενοχλεί που αντιμετωπίζουν το ΠΑΣΟΚ ως ιδιοκτησία τους – μεταξύ μας, σε μεγάλο βαθμό είναι. Με ενοχλεί που αντιμετωπίζουν και την Ελλάδα ως τριτοκοσμική χώρα. Πάλι μεταξύ μας, δεν τους αδικώ και τόσο. Όταν έχεις μεγαλώσει έξω, έχεις σπουδάσει στα καλύτερα πανεπιστήμια και διατηρείς έναν ελκυστικό κοσμοπολίτικο κοινωνικό κύκλο, τότε, πράγματι, βγαίνεις από τα όργανα του ΠΑΣΟΚ και απολυμαίνεσαι. Το ενοχλητικό με τους Παπανδρέου είναι η αντίληψή τους απέναντι στα πράγματα. Πιστεύουν ότι μπορούν να διατηρήσουν το μαγαζί υπό τον έλεγχό τους. Είναι οικογενειακή παραίσθηση; Όχι. Είναι πεποίθηση. Θεωρούν ότι τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και ολόκληρη η κοινωνία χειραγωγούνται και, αργά ή γρήγορα, έρχονται στα μέτρα που επιθυμείς. Σαφώς και η Ιστορία τούς δικαιώνει. O σοφός λαός -με πρώτον εμένα- είναι στην πραγματικότητα πιο ηλίθιος και από κουνέλι: τους ψηφίζει ως οικογένεια εδώ και εβδομήντα χρόνια. Και να τώρα που πρέπει να δώσω τη στήλη νωρίς, μου λείπουν απαντήσεις και παίζω με τη θεωρία του χάους. Αν τα πράγματα το 2007 είχαν εξελιχθεί αλλιώς, αν ήταν ο Βενιζέλος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, τι θα είχε συμβεί μετά το 2009; Σταματήστε λίγο και σκεφτείτε το. Ελάτε μετά.
•••
Γυρίσατε; Ωραία. Εγώ δεν μπορώ να βγάλω άκρη. Όμως, μέσα μου, ενώ έχω τον Βαγγέλη ικανό να σου πιει το αίμα από την καρωτίδα, δεν νομίζω ότι θα έκανε αυτήν τη μαλακία του ΓΑΠ, για την οποία πια μπορώ να συζητήσω και το ενδεχόμενο σκοπιμότητας. Προσέξτε και κάτι άλλο που μας διδάσκει αυτή η περιπέτεια. Ας έχεις ως χώρα ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα, διαπλεκόμενο Τύπο με αποτελεσματική παρέμβαση στις πολιτικές εξελίξεις. Τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να αντισταθεί στη βούληση του ενός, στη μαλακία του ανδρός – Νίκο Παπανδρέου, δες το mail μου και μπορείς να μου γράψεις εδώ, θα σε παρακαλούσα να μην είναι λιγότερες από 1.250 λέξεις.
•••
Ένας εκ των κορυφαίων του ΠΑΣΟΚ μου είπε ότι το πιθανότερο σενάριο είναι η διάσπαση. Του είπα ότι η σφραγίδα δίνει συναισθηματικό και οργανωτικό μπόνους. Μου απάντησε ότι η σφραγίδα ΠΑΣΟΚ είναι πλέον μομφή, όχι αβάντα. Εγώ πρότεινα τελικά κάτι πολύ πιο ρεαλιστικό. Να κάνουν αυτό που λένε πάντα: να βγουν στη βάση. Πορεία προς τον λαό, ανοιχτές συγκεντρώσεις, διάλογος με τους πολίτες. Αυτός που θα ζήσει να κερδίσει το κόμμα.