ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΙΣΡΑΗΛ

Οι τελευταίες σημείωσαν θεαματική εξέλιξη μετά τη ρήξη στις στρατηγικές σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ και την ανεύρεση μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ΑΟΖ του Ισραήλ και της Κύπρου.

Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ανελήφθη από την εταιρεία Noble Energy η γεώτρηση στο οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ, παρά τις τουρκικές απειλές, σηματοδότησαν μια πραγματική καμπή στις σχέσεις Κύπρου – Ισραήλ.

Σ’ αυτό συνέβαλε μερικώς και η ίδια η Άγκυρα, η οποία δεν περιορίσθηκε στην αμφισβήτηση μόνο της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά επεξέτεινε την αμφισβήτησή της και στην ΑΟΖ του Ισραήλ και εξετόξευσε απειλές εναντίον του.

Προέβαλε επιπλέον απροκάλυπτα και προκλητικά ηγεμονικές βλέψεις για την Ανατολική Μεσόγειο και υπερφίαλες αξιώσεις για «δικαιώματα» στην ΑΟΖ της περιοχής.

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΥΡΙΑΚΗ Η
ΑΜΕΤΑΚΛΗΤΗ ΡΗΞΗ ΣΤΙΣ
ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΡΑΗΛ;

Αυτό που μπορεί να διαπιστώσει κανείς σήμερα είναι ότι η ρήξη στις σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ έχει βάθος.

Η Άγκυρα ταλαντεύθηκε για μακρό διάστημα και εξάντλησε όλα τα περιθώρια του επαμφοτερισμού πριν πάρει την απόφαση της ρήξεως των σχέσεών τους, με αφορμή την ισραηλινή επίθεση κατά του τουρκικού σκάφους «Μαβί Μαρμαρά».

Η αλλαγή πολιτικής από την Άγκυρα συνδέεται με τη νέα ισλαμιστική ιδεολογία του καθεστώτος και την υιοθέτηση μιας σαφώς νεοοθωμανικής πολιτικής. Για να έχει αξιοπιστία η πολιτική αυτή, θα έπρεπε να λήξει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η στρατηγική σχέση Τουρκίας – Ισραήλ.

Η κίνηση αυτή ήταν απαραίτητη για να προβληθεί ένα νέο πρόσωπο της Τουρκίας προς τον μουσουλμανικό και αραβικό κόσμο, προς τον οποίο κάνει θεαματικά ανοίγματα και επενδύει οικονομικές και πολιτικές φιλοδοξίες.

Ο προσανατολισμός αυτός της τουρκικής πολιτικής αντλεί αυτοπεποίθηση από τις καταλυτικές εξελίξεις που σημειώνονται στον αραβικό κόσμο, με κύριο καθοριστικό στοιχείο την άνοδο των φιλοϊσλαμικών πολιτικών δυνάμεων.

Η Άγκυρα φιλοδοξεί να προβληθεί ως πρότυπο μουσουλμανικής χώρας, που συνδυάζει με επιτυχία τη μουσουλμανική της κληρονομιά με τη δυτικού τύπου αντιπροσωπευτική δημοκρατία και την ταχύρρυθμη ανάπτυξη.

Επιπλέον, η Άγκυρα παρακολουθεί από κοντά την εξελισσόμενη μεγάλη σύγκρουση μεταξύ σιιτών, με επικεφαλής το Ιράν, και σουνιτών, με επικεφαλής την πλούσια Σαουδική Αραβία.

Η Τουρκία προωθεί τις σχέσεις της με το Ιράν για να αποκομίζει μεγάλα οικονομικά οφέλη αλλά και για να διατηρεί πάντα ενεργό τη συμμαχία κατά των Κούρδων.

Αποδίδει όμως πολύ ιδιαίτερη σημασία στις σχέσεις της με τη Σαουδική Αραβία, ως άτυπο μέρος του σουνιτικού μετώπου.

Αποβλέπει ειδικότερα στις πολλά υποσχόμενες οικονομικές σχέσεις μ’ αυτήν, όπως επίσης στη διπλωματική της υποστήριξη στον αραβικό κόσμο και ιδίως στην Ουάσινγκτον.

Η σαουδική μοναρχία έχει μεγάλα ερείσματα στην αμερικανική πρωτεύουσα, όπου δραστηριοποιείται, με σαουδικά κεφάλαια, ένα μεγάλο λόμπι πετρελαίου. Η Άγκυρα υπολογίζει πολύ στην υποστήριξη του λόμπι αυτού στην Ουάσινγκτον. Παρουσιάζεται επίσης ως απαραίτητη στην Ουάσινγκτον, με το γεωπολιτικό βάρος που αντιπροσωπεύει και την επιρροή που ασκεί στον μουσουλμανικό κόσμο.

Η Άγκυρα πιστεύει ότι μπορεί με τα παραπάνω να αντισταθμίσει σημαντικά τη γνωστή ισραηλινή επιρροή στην Ουάσινγκτον και να περιορίσει τις ζημίες από την πολιτική που ακολουθεί έναντι του Ισραήλ. Στόχος της Άγκυρας είναι να περιορίσει τις επιπτώσεις από τη ρήξη με το Ισραήλ στο διμερές επίπεδο και να επηρεασθούν όσο το δυνατόν λιγότερο οι τουρκοαμερικανικές σχέσεις.

Συμπερασματικά, η ρήξη στις σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ έχει πολύ σοβαρά και στρατηγικά αίτια και οι εξελίξεις στον αραβικό κόσμο συντείνουν και για τις δύο πλευρές προς την ίδια κατεύθυνση.

Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ ΜΕ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ
ΔΕΝ ΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ
ΑΡΑΒΩΝ ΑΛΛΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ
ΚΟΙΝΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ

Η προσέγγιση της Ελλάδος και της Κύπρου με το Ισραήλ μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στις παραδοσιακά φιλικές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο;

Αναμφισβήτητα, η προσέγγιση με το Ισραήλ δύο φιλικών χωρών αντιμετωπίζεται με επιφύλαξη και καχυποψία από τις αραβικές χώρες. Είναι όμως σαφές ότι η προσέγγιση με το Ισραήλ δεν εκπορεύεται από εχθρότητα εναντίον οποιασδήποτε αραβικής ή άλλης χώρας. Εκπορεύεται αποκλειστικά από σύγκλιση ζωτικών στρατηγικών συμφερόντων μεταξύ των δύο χωρών και την κοινή τουρκική απειλή.

Η ρήξη στις σχέσεις του με την Τουρκία αφήνει το Ισραήλ περισσότερο απομονωμένο στην περιοχή. Σε μια στιγμή, μάλιστα, που μεγαλώνουν οι αβεβαιότητες για τις πολιτικές εξελίξεις στις γειτονικές αραβικές χώρες, με πρώτη την Αίγυπτο. Η τελευταία έχει κανονικές διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ και το εφοδιάζει με φυσικό αέριο.

Υπό τις συνθήκες αυτές, ο χώρος της Κύπρου και της Ελλάδος είναι πολύ σημαντικός για το Ισραήλ, για τις απρόσκοπτες επικοινωνίες του με τη Δύση. Τα ενεργειακά υποθαλάσσια αποθέματα στην ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ και οι τουρκικές απειλές καθιστούν εκ των πραγμάτων επιτακτική τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.

Ο δρόμος εξαγωγής επίσης των ενεργειακών πόρων εμπλέκει στη στρατηγική συνεργασία την Ελλάδα, πέρα από τη σκοπιμότητα της προσεγγίσεως μεταξύ Ελλάδος και Ισραήλ για λόγους ΑΟΖ, τουρκικής απειλής και αμοιβαίως επωφελούς, γενικότερα, διμερούς συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΜΕ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ
ΔΕΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗ ΘΕΣΗ ΑΡΧΩΝ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΛΕΥΡΑΣ
ΣΕ Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΟ

Η ανάπτυξη των σχέσεων με το Ισραήλ απορρέει από τις γεωστρατηγικές ανακατατάξεις στην περιοχή και τη σύγκλιση ζωτικών στρατηγικών συμφερόντων μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδος.

Στο πλαίσιο αυτό, δεν υπάρχει καμιά αλλαγή στη θέση της Κύπρου και της Ελλάδος για το Παλαιστινιακό. Υποστηρίζουν και οι δύο χώρες το δικαίωμα των Παλαιστινίων για δικό τους ανεξάρτητο κράτος. Καταδικάζουν επίσης οποιαδήποτε πολιτική δημιουργίας νέων εποικισμών στα κατεχόμενα εδάφη. Η πολιτική αυτή συμπίπτει και με την κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για το Μεσανατολικό.

Πάνω στη βάση αυτή, η ελληνική πολιτική αξιοποιεί για εθνικό όφελος τις ανακατατάξεις στην περιοχή και παραμένει σταθερή σε θέσεις αρχών και στο πνεύμα της παραδοσιακής φιλίας με τον αραβικό κόσμο.

Το σημαντικότερο θέμα είναι η σοβαρότητα και η επάρκεια με την οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσει η ελληνική πλευρά τις σχέσεις με το Ισραήλ, ώστε αυτές να είναι αμοιβαίως επωφελείς και πραγματικά δημιουργικές και καρποφόρες.