Τα τρία σενάρια για τον Παπανδρέου
Όμως, το ρευστό κλίμα μέσα στο ΠΑΣΟΚ συντηρούν και δύο ακόμα παράγοντες. Πρώτον, ο βαθύς διχασμός που υπάρχει στο παπανδρεϊκό στρατόπεδο για το τι πρέπει να κάνει ο Γ. Παπανδρέου (να μείνει ή να φύγει) και δεύτερον, οι έντονες συζητήσεις για το αν θα πρέπει να υποστηριχτεί κάποιο «παπανδρεϊκό στέλεχος» για την ηγεσία του κόμματος ή αν θα πρέπει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, τουλάχιστον σε αυτήν τη δύσκολη και μεταβατική φάση, να «μπει μπροστά ο Βενιζέλος και μετά βλέπουμε».
Πάντως, αυτό που βαραίνει και φορτίζει καθημερινά την ατμόσφαιρα στο ΠΑΣΟΚ είναι το απολύτως «θολό τοπίο» που έχει δημιουργήσει ο Γ. Παπανδρέου αναφορικά με τις προθέσεις του και το τι τελικά θα πράξει. Στο πλαίσιο, μάλιστα, αυτό έχει τεθεί επί τάπητος και το σενάριο αποχωρήσεων ή ακόμα και διάσπασης του Κινήματος στην περίπτωση που μείνει και ηγηθεί στις εκλογές ο Γ. Παπανδρέου.
Όπως τονίζουν στελέχη του ΠΑΣΟΚ, «αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση Παπαδήμου είναι ένας τεράστιος δοκιμαστικός σωλήνας, από τον οποίο πιθανόν να προκύψουν εξελίξεις, και μάλιστα οριζόντιες, για το πολιτικό σύστημα». Επισημαίνουν μάλιστα πως υπάρχουν περισσότερες συγκλίσεις ανάμεσα σε πρόσωπα ή και ομάδες που βρίσκονται σε διαφορετικά κόμματα, παρά σε αυτά που βρίσκονται στο ίδιο τους το κόμμα.
Υπό το πρίσμα αυτό εκτιμάται ότι, μπροστά σε ένα αδιέξοδο στο ΠΑΣΟΚ με το θέμα Παπανδρέου, μια ομάδα στελεχών πιθανόν να αποχωρήσει και να δημιουργήσει ένα κόμμα ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, που θα έχει ρυθμιστικό ρόλο στις εξελίξεις και στο οποίο θα προστεθούν και στελέχη – βουλευτές της ΝΔ που προσεγγίζουν διαφορετικά τις εξελίξεις.
Έμπειρα και δοκιμασμένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ εκτιμούν πως «αυτό το κομμάτι που πιθανόν να αποχωρήσει ακόμα και πριν από τις εκλογές, αν υπάρξει εμπλοκή με το θέμα του Γ. Παπανδρέου, θα προέρχεται από τον χώρο της λεγόμενης ʽʽτρόικαςʼʼ (που έχει γίνει πια κουαρτέτο)».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αν κάποιος από την «τρόικα» έχει το περιθώριο ή και τις προσβάσεις να διεκδικήσει την ηγεσία, αυτός είναι ο Α. Λοβέρδος. Κι αυτό γιατί η Ά. Διαμαντοπούλου, παρ’ όλη την προβολή της, δεν διαθέτει σχεδόν κανένα έρεισμα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, ενώ η επιρροή της στον κομματικό μηχανισμό είναι εξαιρετικά ισχνή. Ο Γ. Ραγκούσης, αν και αφήνει να εννοηθεί ότι θα τον ενδιέφερε η επόμενη μέρα, δεν διαθέτει ούτε έναν φίλο στην Κοινοβουλευτική Ομάδα (καθώς οι περισσότεροι βουλευτές είναι εξοργισμένοι μαζί του), ενώ, αν και ήταν γραμματέας στο κόμμα, δεν διαθέτει την παραμικρή επιρροή, αφού έχει δημιουργήσει εντάσεις με τις περισσότερες οργανώσεις, ενώ οι όποιοι στοιχειώδεις μηχανισμοί είχε δημιουργήσει ελέγχονται πλήρως από τους «παπανδρεϊκούς». Για τον Ηλία Μόσιαλο δεν γίνεται καν λόγος, μιας και, όπως λένε, είναι ανύπαρκτος παντού, ενώ για τον Αντρέα Λοβέρδο επισημαίνουν πως, παρά το γεγονός ότι δεν έχει σημαντικές προσβάσεις στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, μπορεί να κινητοποιήσει κάποιο κόσμο και από την αχανή Β΄ Αθήνας αλλά και μέσω των Media, με τα οποία έχει πολύ καλές σχέσεις.
Εκτιμούν δε ότι, αν τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο με τον Γ. Παπανδρέου, ένα από τα κεντρικά πρόσωπα που θα μπορούσε να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία ενός «ενδιάμεσου κόμματος με ρυθμιστικό ρόλο» είναι η Άννα Διαμαντοπούλου, τονίζοντας μάλιστα πως η νυν υπουργός Παιδείας διατηρεί καλές σχέσεις και με πολλά στελέχη της ΝΔ αλλά και με κάποια στελέχη της πάλαι ποτέ «ανανεωτικής Αριστεράς». Σημειώνουν, δε, πως οι γέφυρες ανάμεσα στην κ. Διαμαντοπούλου και στελέχη της ΝΔ κτίστηκαν με το περιβόητο νομοσχέδιο για την ανώτατη παιδεία (που ψηφίστηκε και από τη ΝΔ), ενώ επισημαίνουν την πολύ καλή χημεία που (από το νομοσχέδιο και μετά) υπάρχει ανάμεσα στην ίδια και τον προκάτοχό της στο υπουργείο Παιδείας Άρη Σπηλιωτόπουλο, ο οποίος μάλιστα μαζί, με κάποιους άλλους βουλευτές της ΝΔ (Μ. Βαρβιτσιώτης, Ε. Αντώναρος, Κ. Χατζηδάκης κ.ά.), προσεγγίζει διαφορετικά από την ηγεσία αρκετά ζητήματα.
Όμως, όπως παραδέχονται στελέχη του ΠΑΣΟΚ, αν η Ά. Διαμαντοπούλου, που δεν έχει τις απαραίτητες δυνάμεις για να κυνηγήσει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, κάνει το βήμα και δημιουργήσει έναν νέο φορέα με ρυθμιστικό ρόλο, πιθανότατα θα ακολουθήσουν και άλλα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που αισθάνονται ότι δεν έχουν πια τίποτα κοινό με το κόμμα αυτό και έτσι θα δημιουργηθεί μια δυναμική που ίσως πυροδοτήσει ευρύτερες εξελίξεις.
Πάντως, οι πιέσεις που δέχεται ο Γ. Παπανδρέου από παντού, ακόμα και από το ίδιο το στρατόπεδό του, να ανοίξει τα χαρτιά του αμέσως και να δρομολογήσει τις διαδικασίες διαδοχής του οφείλονται και στο γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ ούτως ή άλλως θα είναι δεύτερο κόμμα στις εκλογές και με χαμηλά ποσοστά, κάτι που σημαίνει πως θα υπάρξει «κοινοβουλευτική σφαγή». Πολλοί, δηλαδή, δεν θα επανεκλεγούν, ακόμα και ηχηρά ονόματα, ενώ άλλοι θα σημειώσουν σημαντική μείωση σε επίπεδο ψήφων κ.ά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι σημερινές ισορροπίες θα ανατραπούν, η τράπουλα θα ανακατευτεί ξανά και θα υπάρξουν εκπλήξεις ακόμα και ως προς αρκετούς επίδοξους διαδόχους του Γ. Παπανδρέου. Συνεπώς, οι όποιοι σχεδιασμοί γίνονται από τους δελφίνους γίνονται με βάση τα σημερινά δεδομένα, καθώς ουδείς μπορεί να προβλέψει τι θα ακολουθήσει την επομένη των βουλευτικών εκλογών.
Σε αυτό μάλιστα το πλαίσιο υπάρχουν πλέον έντονες διαβουλεύσεις μεταξύ των βασικών στελεχών του παπανδρεϊκού στρατοπέδου για την οργάνωση της «επόμενης μέρας».
Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, υπάρχει σε εξέλιξη και συζήτηση για την πιθανότητα να υπάρχει υποψήφιος από το αμιγώς «παπανδρεϊκό μπλοκ», ο οποίος, ακόμα κι αν δεν μπορέσει να κερδίσει, θα διατηρήσει τη συνοχή του μπλοκ αυτού και θα μπορέσουν έτσι να διαπραγματευτούν με τον νέο αρχηγό. Όμως, δεν είναι λίγα τα στελέχη του «παπανδρεϊκού μπλοκ» που προκρίνουν πλέον ως αξιοπρεπή λύση που μπορεί να συγκρατήσει ένα σημαντικό τμήμα του ΠΑΣΟΚ τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Για την ώρα, στο τραπέζι, όπως επισημαίνουν στελέχη του ΠΑΣΟΚ, υπάρχουν τρία σενάρια ανοιχτά σχετικά με το τι θα γίνει τελικά. Σύμφωνα με το πρώτο, ο Γιώργος Παπανδρέου μένει και οδηγεί το κόμμα στις εκλογές, όπου γνωρίζει μια πρωτοφανή συντριβή, ενώ η επόμενη μέρα είναι ανοιχτή ακόμα και για πολυδιάσπαση του ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα, πάντως, με συνομιλητές του κ. Παπανδρέου, αυτό είναι μάλλον θεωρητικό σενάριο, αφού σχεδόν όλοι αντιλαμβάνονται την έκρηξη που θα επακολουθήσει.
Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο, ο Γ. Παπανδρέου κερδίζει χρόνο για να αποτιμήσει και τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ αλλά και για να εκτιμηθεί λίγο μετά η πορεία της Ιταλίας και της Ισπανίας, αναζητώντας ταυτόχρονα αυτό το διάστημα μια θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές θα προχωρήσει με διαδικασίες εξπρές σε εσωκομματικές εκλογές για ανάδειξη νέας ηγεσίας.
Σενάριο τρίτο, σε συνάρτηση με τις δύσκολες εξελίξεις στην ΕΕ και την εξίσου δύσκολη πορεία της κυβέρνησης Παπαδήμου: ο κ. Παπανδρέου (προτάσσοντας την ανάγκη να υπάρχει ηρεμία και στο ΠΑΣΟΚ και στην κυβέρνηση, λόγω των δυσκολιών και των συνεχών κρίσιμων διαβουλεύσεων) παραμένει πρόεδρος του Κινήματος, με σαφή όμως δέσμευση και χρονοδιάγραμμα για έναρξη των διαδικασιών διαδοχής αμέσως μετά τις εκλογές και με ταυτόχρονη ανάδειξη από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του υποψήφιου πρωθυπουργού του ΠΑΣΟΚ, που θα είναι ουσιαστικά αυτός που θα δώσει το στίγμα στην εκλογική αναμέτρηση. Όμως, σε αυτό το σενάριο υπάρχουν από τη μια στελέχη του «παπανδρεϊκού μπλοκ» που λένε πως οποιαδήποτε μορφή διαρχίας δεν λειτούργησε επωφελώς ποτέ για το ΠΑΣΟΚ και από την άλλη βουλευτές (που δεν είναι προσκείμενοι στον Γ. Παπανδρέου) που ισχυρίζονται πως δεν αποδέχονται επ’ ουδενί κάτι τέτοιο!
Στελέχη, πάντως, που εδώ και χρόνια συνομιλούν με τον Γ. Παπανδρέου υποστηρίζουν ότι του έχουν προτείνει να οργανώσει την αποχώρησή του για τρεις λόγους: Πρώτον, για να μη χρεωθεί τη διάσπαση του ΠΑΣΟΚ, δεύτερον, για να μη διακινδυνεύσει ήττα από κάποιον άλλον και φύγει και εσωκομματικά «τσαλακωμένος» και, τρίτον, για να μην υποστεί, ακόμα κι αν επικρατήσει στην εσωτερική αναμέτρηση, τη βέβαιη εκλογική ήττα του ΠΑΣΟΚ και χρεωθεί μάλιστα ιστορικά χαμηλά ποσοστά του κόμματος σε εκλογές από το ’80 και μετά.