Αν σκέπτεσαι συνεχώς την κρίση θα πεθάνεις…
Η Γερμανία θέλει το ευρώ να επικρατήσει έναντι του δολαρίου, αλλά δεν κόβει με τίποτα νέο χρήμα, φοβούμενη τον πληθωρισμό ενώ οι λαοί δεινοπαθούν. Αφού δεν θέλει να κάνει τίποτα, ας το διαλύσουμε λοιπόν. Μπουρλότο, να τελειώνουμε με αυτήν την ιστορία. Αυτή δεν είναι Ευρώπη, αυτή είναι τσίρκο». Έξω από τα δόντια τα λέει ο Γιώργος Αυγερόπουλος, ο οποίος μέσα από την πολυβραβευμένη του εκπομπή «Εξάντας», μας φέρνει εδώ και έντεκα χρόνια τα προβλήματα του πλανήτη στο σπίτι μας. Αν και ο ίδιος τονίζει ότι για τον δημοσιογράφο είναι κατάρα το να ζει σε μια ρευστή αλλά ενδιαφέρουσα εποχή, εντούτοις μιλά για έλλειμμα ηγεσίας της Ευρώπης. Όσο για τους δικούς μας πολιτικούς, λέει: «Κάποια στιγμή ένιωσα ότι έβλεπα ένα πολιτικό ριάλιτι στην τηλεόραση. Είναι απλά θέμα χρόνου για μια μεγάλη κοινωνική έκρηξη. Όταν ο κόσμος δεν έχει να χάσει τίποτα, δεν σταματάει…».
// Αργήσατε να βγείτε, φέτος;
Ναι, αργήσαμε να βγούμε, αλλά είχαμε και τρομερές πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Η εκπομπή διανύει τον ενδέκατο χρόνο της, θα προβάλλουμε οκτώ επεισόδια, τα οποία είναι πιο επίκαιρα από ποτέ. Εμείς στον «Εξάντα» λέγαμε ότι τίποτα δεν είναι μακριά, όλα είναι δίπλα μας. Κάποιοι μας έβλεπαν σαν εξωτικά ζώα. Τώρα βλέπουμε ότι τα προβλήματα που είχαν άλλες χώρες στον κόσμο πριν από μια δεκαετία, είναι πλέον στο σπίτι μας.
// Θα είναι στη χώρα μας πιο δύσκολα τα πράγματα από ό,τι οι σκηνές που είδαμε στην Αργεντινή, μέσα από τα ντοκιμαντέρ σου;
Νομίζω πως ναι. Και θα είναι γιατί, έτσι όπως δείχνουν τα πράγματα, όλη η Ευρώπη προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από τις πλάτες της Ελλάδας, πίσω από το δάχτυλό της. Η Ελλάδα δεν είναι η κρίση. Είναι η Ευρώπη που περνά μια βαθύτατη κρίση πλέον. Θα είμαστε χειρότερα από την Αργεντινή, γιατί η Αργεντινή αυτό που έκανε ήταν να αποσυνδεθεί από την ισοτιμία του δολαρίου και να υποτιμήσει το πέσο και αμέσως να αρχίζει να εξάγει. Η Αργεντινή μετά την κρίση, το 2002, είχε ανάπτυξη γύρω στο 8%, γιατί ήταν μια χώρα που είχε πρώτες ύλες και είχε να παράγει από αγροτική οικονομία, ορυκτό πλούτο, ξυλεία. Ενώ η Ελλάδα είναι δέσμια μιας Ευρώπης που δεν ξέρει τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει.
// Η Ευρώπη θα διαλυθεί;
Η Ευρώπη είναι σαν σκηνικό γουέστερν. Μπροστά είναι το σκηνικό της πόλης και από πίσω τίποτα. Αν αυτή η περίφημη Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μόνο μια ένωση για πολίτες-καταναλωτές με ένα κοινό νόμισμα, για να καρπώνονται οι ισχυρές χώρες τεράστια έσοδα από την εξαγωγή προϊόντων της βαριάς βιομηχανίας ή των αμυντικών όπλων τους, να τη βράσω αυτήν την Ευρώπη. Στην Ευρώπη δεν υπάρχει μέλλον. Η Ευρώπη δεν ήταν ποτέ η Ευρώπη του διαφωτισμού, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τρίχες! Αυτό που βιώνουμε αυτές τις ημέρες είναι ότι το σκηνικό γκρεμίζεται και φυλλορροεί μπροστά στα μάτια μας. Αυτοί που θα πληρώσουν την κρίση είναι οι πιο αδύναμοι κρίκοι της ιστορίας. Οι Έλληνες είναι τα πειραματόζωα. Και από πάνω έχεις και τους ξένους που βρίζουν, γιατί έχουν υποστεί μια απίστευτη πλύση εγκεφάλου από τα δικά τους μίντια ότι οι Έλληνες φταίνε. Εγώ συνάντησα κάποιους Γερμανούς συναδέλφους στην Κολομβία, στο αεροδρόμιο, και επειδή μιλούσα ισπανικά ήρθαν να μου πιάσουν κουβέντα. Μόλις έμαθαν ότι είμαι Έλληνας, άλλαξε το ύφος τους. Ήταν έτοιμοι να μου πουν: “Έχεις λεφτά για να κάνεις τη δουλειά σου στην Κολομβία;”. Συνάδελφος Έλληνας στη Γερμανία μου είπε ότι η ταμίας στο σούπερ-μάρκετ του είπε: “Εσύ φταις που δίνω 400 ευρώ από το μισθό μου” και εκείνος της εξηγήθηκε αναλόγως. Δυστυχώς, δημιουργούνται ρατσιστικές εντάσεις στις σχέσεις των λαών.
// Εστίασες στο πρώτο επεισόδιο του «Εξάντα» στην Τυνησία, στην αραβική άνοιξη…
Στο επεισόδιο της Τυνησίας, με τίτλο «29 ημέρες», ακούγεται η ατάκα μιας δικηγόρου που μου έχει κάτσει στο μυαλό: «Πλέον δεν είναι η εποχή των κυβερνήσεων, είναι η εποχή των λαών». Και είναι αλήθεια. Όλοι οι ενεργοί και σκεπτόμενοι πολίτες δεν βρίσκουν άλλο τρόπο από το να βγουν στο δρόμο. Στην Τυνησία, στην Αιγύπτο, στη Συρία, στη Λιβύη για διαφορετικούς λόγους αλλά και για ίδιους επαναστάτησε ο λαός. Η επανάσταση της αξιοπρέπειας. Η Ευρώπη το φοβάται αυτό. Γιατί είδε και στην Αμερική τους γιάπηδες κάτω από τα Χρηματιστήρια. Αυτή η λαϊκή επανάσταση εξαπλώνεται σιγά σιγά.
// Σκέφτεσαι να φύγεις από τη χώρα αν τα πράγματα σκουρύνουν;
Σκέφτομαι πολύ σοβαρά ότι θα ήθελα να πάω να ζήσω σε μια χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Στην Κολομβία. Θα μου πεις είναι άγρια τα πράγματα. Ναι, υπάρχουν τα καρτέλ, αλλά ξέρεις ότι αν δεν μιλήσεις και κάνεις τη δουλειά σου, κανείς δεν θα σε πειράξει. Ξέρεις τους όρους του παιχνιδιού. Στην Ελλάδα δεν ξέρεις πια τους όρους τους παιχνιδιού. Ναι, τα καρτέλ και οι αντάρτες σκοτώνουν, αλλά και η οικονομία σκοτώνει πλέον στην Ελλάδα. Και έχει σκοτώσει αρκετούς.
// Ο «Εξάντας» ποια παράθυρα θα μας ανοίξει φέτος;
Ανοίξαμε το παράθυρο Τυνησία. Το έργο θα μιλήσει πολύ στις καρδιές των Ελλήνων που τους ψέκασαν με χημικά για να φύγουν από το Σύνταγμα. Το δεύτερο γυρίστηκε στην Κολομβία. Εξαιτίας της παγκόσμιας ανόδου της τιμής του χρυσού, λόγω της οικονομικής κρίσης, η Κολομβία, ως μια από τις μεγαλύτερες παραγωγούς χρυσού ανά τον κόσμο, έχει να αντιμετωπίσει νέα φαινόμενα. Η Κολομβία έχει 40 χρόνια εμφύλιο. Αντάρτες, παραστρατιωτικούς… Πέρα από την κοκαΐνη που τροφοδοτεί τον πόλεμο, τώρα τον τροφοδοτεί και ο χρυσός. Στον πόλεμο αυτόν για το χρυσό έχουν μπει και πολυεθνικές. Και ο κόσμος εκτοπίζεται από τα χωριά του, όχι μόνο από τους αντάρτες αλλά και από τις πολυεθνικές. Αλλά και τα καρτέλ των ναρκωτικών θέλουν πλέον μερίδια από την πίτα. Και έχεις στη μέση τον απλό κόσμο που αιώνες βγάζει χρυσό από τα ποτάμια με απλούς τρόπους και ζούσε και τώρα πια δεν μπορεί… Η τρίτη εκπομπή γυρίστηκε στην Ισλανδία. Αυτή η χώρα αποτελεί παράδειγμα χειρισμού της οικονομικής κρίσης. Αυτοί όταν τους πήγαν την ανάλογη σύμβαση να υπογράψουν, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας την έθεσε σε δημοψήφισμα. Και ο λαός είπε όχι. Τότε η Ευρώπη έφτιαξε πιο ευνοϊκούς όρους για αυτούς. Ωστόσο, έγινε ξανά δημοψήφισμα, ο λαός είπε ξανά όχι, μέχρι που η Ευρώπη έβαλε περισσότερο νερό στο κρασί της. Θέλω να πω ότι όταν ξέρεις να διαπραγματεύεσαι και δεν καταπίνεις όσα σου λένε, τότε έχεις ένα χαρτί.
// Γιατί δεν έγινε δημοψήφισμα στην Ελλάδα πριν από δυο χρόνια, όταν η κυβέρνηση ζήτησε τη βοήθεια του ΔΝΤ;
Έλα μου ντε. Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Η Ελλάδα χρωστούσε, ΟΚ. Η Ελλάδα μοιάζει σαν να ήταν σε ένα δωμάτιο μικρό με μια χειροβομβίδα στα χέρια απασφαλισμένη και είχε πέντε τύπους που την απειλούσαν. Προφανώς θα την πιάσουν, αλλά αν την πιάσουν θα σκοτωθούν και οι ίδιοι. Εάν λοιπόν είχαμε μπει επιθετικά από την αρχή, δεν θα είχαμε φτάσει ως εδώ. Γιατί μπορεί να φταίμε που μπήκαμε στην Ε.Ε., αλλά φταίνε και οι Ευρωπαίοι που δεν είχαν σωστούς ελεγκτικούς μηχανισμούς. Αν τους λέγαμε λοιπόν ότι θα καταρρεύσουμε, αλλά θα σας πάρουμε και εσάς μαζί μας και θα πεινάσετε και εσείς μαζί μ’ εμάς, θα είχαμε πετύχει καλύτερους όρους. Θα μιλούσαμε αλλιώς. Δυστυχώς, δεν το κάναμε αυτό. Ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ που θα πρέπει να γίνει στο μέλλον είναι αυτό. Το τι ειπώθηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες.
// Αν γίνουν εκλογές, τι θα δούμε;
Βλέπω κάποιες πολιτικές εκπομπές και απορώ με κάποιους πολιτικούς που εξανίστανται γιατί ο κόσμος δεν τους εμπιστεύεται. Μα, πώς να γίνει αυτό, όταν έχασαν το κύρος τους; Μπροστά μας επί μια εβδομάδα ζήσαμε ένα πολιτικό ριάλιτι. Δηλαδή σε ποιους νομίζουν ότι απευθύνονται; Το Δημόσιο εκβάλλει στρατιές ανέργων, τους πετάει δηλαδή, τι θα γίνει; Υπάρχει σχέδιο αυτό; Εγώ βλέπω ανθρώπους που ψάχνουν στα σκουπίδια της λαϊκής. Αυτό λοιπόν θα σκάσει στη μούρη των πολιτικών. Είναι απλά θέμα χρόνου μια κοινωνική έκρηξη και μεγάλων διαστάσεων. Όλο αυτό το σκηνικό θέλει μια προσοχή. Όταν ο κόσμος δεν έχει να χάσει τίποτα δεν σταματάει. Δηλαδή και να τον ψεκάσεις με τόνους χημικών δεν σταματάει. Αφού, έτσι κι αλλιώς, του πήρες το σπίτι, τη δουλειά, την αξιοπρέπεια, την οικογένεια, άρα τη ζωή.
// Από πού μπορεί να κρατηθεί κανείς;
Ωραία ερώτηση. Ήρθαν λοιπόν δυο συνάδελφοι από κανάλι της Αργεντινής για να τους βοηθήσουμε να ολοκληρώσουν το ρεπορτάζ τους στην Ελλάδα και τους έκατσα κάτω και τους ρώτησα «ρε παιδιά, εσείς τι κάνατε στις μέρες της κρίσης;». Κατ’ αρχάς, όταν με είδαν μου είπαν «α, ρε κακομοιρούληδες Έλληνες» γιατί πιστεύουν ότι θα περάσουμε χειρότερα από αυτούς. Μου περιέγραψαν τότε στις μέρες της κρίσης που περνούσε η Αργεντινή σκέφτονταν να μεταναστεύσουν, να σηκώσουν τα λεφτά τους από την τράπεζα, να ζουν με τα απαραίτητα και τέτοια. Αλλά μου είπαν και κάτι σοφό: «Γιώργο, δεν θέλει και πολλή έγνοια. Και με ένα πιάτο φαγητό και ένα ποτήρι περνά ο άνθρωπος. Ο χρόνος περνάει. Αν σκέφτεσαι συνεχώς την κρίση θα πεθάνεις. Η σωτηρία για εμάς ήταν η γειτονιά. Ο γείτονας ήξερε ότι ο τάδε δεν είχε φαγητό και του το άφηνε έξω από την πόρτα». Πιστεύω ότι η αλληλεγγύη θα σώσει τον Έλληνα. Όταν σκάσουν τα δύσκολα θα δεις ανθρώπους να καλλιεργούν στον ακάλυπτο, θα δεις εναλλακτικές αγορές. Εσύ θα δίνεις τα ρούχα σου και θα αγοράζεις από κάποιον άλλο ψωμί. Τα κράτη δεν πεθαίνουν. Τα κράτη πεθαίνουν αλλιώς και όχι με μια χρεοκοπία. Αν αυτό μπορεί να μας φέρει μια αισιοδοξία, καλώς.
// Υπάρχουν πολιτικοί ηγέτες με όραμα στην Ευρώπη;
Οι κυβερνήσεις είναι δέσμιες των αγορών. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες που βρίσκονται στις Βρυξέλλες και τρώνε χαβιάρι και πίνουν σαμπάνια και μιλάνε ατελείωτα χωρίς να παίρνουν αποφάσεις, πρέπει να καταλάβουν κάποια στιγμή ότι κυβερνούν. Αυτοί υποτίθεται ότι θα πρέπει να βάλουν τους όρους του παιχνιδιού σε μια Μούντις, σε μια Γκόλντεν Σακς. Προφανώς, είναι ανίκανοι να το κάνουν, προφανώς δεν κυβερνούν. Και έτσι δεν υπάρχει ελπίδα. Οι «Financial Times» έλεγαν πριν από λίγο καιρό ότι υπάρχει μια Ευρώπη που διοικείται από τη Γερμανία και διοικείται άσχημα. Η Γερμανία δεν θέλει με τίποτα να κόψει λεφτά. Έχει γίνει πιο πάπας από τον πάπα. Ο πάπας είναι το δολάριο. Το δολάριο είναι το πιο ισχυρό νόμισμα αυτήν τη στιγμή, γιατί όλες οι συναλλαγές στον κόσμο γίνονται με δολάριο. Η Γερμανία, λοιπόν, θέλει το ευρώ να επικρατήσει και δεν κόβει με τίποτα νέο χρήμα, φοβούμενη τις συνέπειες του Α’ και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αφού δεν θέλει να κάνει τίποτα, ας το διαλύσουμε λοιπόν. Μπαρούτι. Μπουρλότο, να τελειώνουμε με αυτήν την ιστορία. Αυτή δεν είναι Ευρώπη, αυτή είναι τσίρκο. Η Ελλάδα δεν τους έφερε στο χείλος του γκρεμού, αυτό είναι ανέκδοτο. Υπάρχει παγκοσμιοποίηση της πληροφορίας αυτό είναι θετικό, υπάρχει παγκοσμιοποίηση των εμπορευμάτων, αλλά όχι των ανθρώπων.
// Τηλεοπτικά… Να κλείσει η ΕΤ-1;
Δεν έχω πειστεί για το λουκέτο. Ο ελληνικός λαός έχει μια εταιρεία πλεονασματική κατά 57 εκατομμύρια ευρώ και η κυβέρνηση θέλει να τη συρρικνώσει, γιατί; Προφανώς, θέλουν να φύγει ένα κανάλι από την αγορά για να μοιραστεί η διαφημιστική πίτα. Η ΕΤ-1 όμως αποτελεί ένα σπίτι για φωνές που δεν θα ακούγονταν ποτέ. Άρα υπάρχει ένα θέμα πολυφωνίας αλλά και ανεργίας.
// Η συνέντευξή μας γίνεται στο γραφείο σου, που είναι απέναντι από την «Ελευθεροτυπία»… Τι σημαίνει για σένα το κλείσιμο αυτής της εφημερίδας;
Πρόκειται για μια ιστορική εφημερίδα που αν κλείσει θα χαρούν οι εχθροί της. Αποτελεί πλήγμα για την ελευθεροτυπία.
// Πόσο φταίμε όλοι μας για αυτό που ζούμε;
Πολύ. Υπήρχε υπερβολή. Όλες οι οικονομίες μεγάλωσαν σε μια σαπουνόφουσκα. Μέσα στα δάνεια. Λεφτά υπήρχαν μας έλεγαν το 2007. Ευδαιμονία, πέρα από τις δυνατότητές μας. Τεράστια ευθύνη των τραπεζών που έδιναν κάρτες και σε συνταξιουχούς. Προσωπικά δεν την πάτησα. Γιατί; Με βοήθησαν τα ταξίδια μου. Είχα δει πολλά πράγματα μέσα από τα ντοκιμαντέρ μου. Είχα προσαρμόσει τον τρόπο ζωής μου, ώστε να είναι κάτω από τις δυνατότητές μου, συνέχεια. Απλά, χωρίς δάνεια, χωρίς τράπεζες. Από το 2001 και μετά, από το ρεπορτάζ μου στην Αργεντινή, δεν εμπιστεύομαι τις τράπεζες. Όταν είδα ανθρώπους σαν και εμένα να φωνάζουν «κλέφτες, δώστε πίσω τα λεφτά μας», κατάλαβα ότι αυτό δεν είναι κόλπο αργεντίνικο. Οι τράπεζες δουλεύουν με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Έτσι, προσάρμοσα και τη ζωή μου. Ευθύνη υπάρχει για αυτήν τη λάθος ζωή στη λάιφ στάιλ τηλεόραση. Που έδειξε στους πολίτες έναν κόσμο fiction. Σε μια σειρά έβλεπες το χλιδάτο αμάξι και καπάκι είχες και τη διαφήμιση «πάρ’ το με δόσεις». Είχαμε ξεφύγει… Φίλος μου άφησε μπουρμπουάρ σε ταβέρνα πέντε ευρώ. Θα δίναμε μπουρμπουάρ 1.500 δραχμές; Του λέω «τι κάνεις, ρε μεγάλε, για τραπέζι πέντε ατόμων;». Αν επιστρέψουμε στη δραχμή τα πρώτα χρόνια θα είναι πολύ δύσκολα, αλλά αν πιεστούμε και παράγουμε θα φτιάξουμε μια καλύτερη Ελλάδα για τα παιδιά μας. Αν ρωτήσεις τον Έλληνα τι είναι Ευρώπη θα σου πει «τα πακέτα». Τα φράγκα σε κάνουν Ευρωπαίο; Το να κλέβεις επιδοτήσεις και να σπέρνεις όλη τη χώρα με βαμβάκι; Όχι, προτιμώ να σπέρνουμε στάρι και ζάχαρη που δεν μας άφηναν να σπείρουμε για να τα εισάγουμε από αυτούς!