Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1
Οι κερδοσκόποι της ανεξέλεγκτης χρηματοπιστωτικής αγοράς έχουν πλέον αφηνιάσει. Χτυπάνε όχι μόνον την περιφέρεια της Ευρωζώνης, τους αδύναμους κρίκους, αλλά και τις ισχυρές οικονομίες, την καρδιά της ζώνης του ευρώ. Ένας οικονομικός πόλεμος έχει ξεσπάσει και κανείς δεν γνωρίζει πού θα καταλήξει και ποιος θα είναι ο νικητής. Τα spreads και τα επιτόκια δανεισμού στα ύψη. Η Γερμανία προς το παρόν άτρωτη. Γαλλία και Ιταλία είδαν τα επιτόκια δανεισμού τους να σκαρφαλώνουν, το ίδιο και η Ισπανία. Δηλαδή, οι τρεις μεγάλες χώρες της Ευρωζώνης βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα. Ακόμη και η Αυστρία είδε το επιτόκιο δανεισμού της να φτάνει στο 3,7% από 2,3% που ήταν πριν από έναν μήνα. Η ΕΚΤ έκανε ουσιώδη παρέμβαση για να συγκρατήσει την κερδοσκοπία των αγορών με μαζική αγορά κρατικών ομολόγων της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, προσφέροντας μια «ανάσα» στον δανεισμό των χωρών αυτών. Όμως η παρέμβαση αυτή της ΕΚΤ προκάλεσε τριβές μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας σχετικά με τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η Γαλλία θέλει να λαβαίνει η ΕΚΤ μέτρα που να διασφαλίζουν τη σταθερότητα της Ευρωζώνης. Αντίθετα, η καγκελάριος της Γερμανίας αντιτάχθηκε σε οποιαδήποτε ενίσχυση του παρεμβατικού ρόλου της ΕΚΤ, λέγοντας ότι η ΕΕ με τους κανόνες που έχει θεσπίσει δεν μπορεί να επιτρέψει στην ΕΚΤ να δώσει λύση στην κρίση χρέους των χωρών της Ευρωζώνης.
2
Όλοι οι ιθύνοντες της Ευρωζώνης και της ΕΕ προσπαθούν να κατανοήσουν τι επιδιώκει η κ. Μέρκελ σχετικά με το μέλλον της Ευρωζώνης. Ήδη έχει τορπιλίσει την έκδοση ευρωομολόγων, που θα απελευθέρωναν τις υπερχρεωμένες οικονομίες της Ευρώπης από τις δαγκάνες των αγορών και από τα απατεωνίστικα παιχνίδια των spreads. Στη συνέχεια έφερε αντιρρήσεις στην πολιτική του τέως προέδρου της ΕΚΤ κ. Τρισέ για τη στήριξη των αδύναμων κρίκων της Ευρωζώνης, με το επιχείρημα ότι ο θεσμικός ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι αποκλειστικά και μόνο η παρακολούθηση του πληθωρισμού και η προστασία της Ευρωζώνης από τις πληθωριστικές πιέσεις. Έτσι, η ΕΚΤ δεν προέβη στην εκτύπωση νέου χρήματος (όπως η FED στις ΗΠΑ) για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κρίσης. Τώρα η κ. Μέρκελ αντιτάσσεται σφόδρα στην αγορά κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ για να καταπολεμηθεί η κερδοσκοπία εις βάρος του ευρώ και της Ευρωζώνης. Όλα αυτά εκ πρώτης όψεως δίνουν την εντύπωση ότι η Γερμανία επιδιώκει το κατρακύλισμα των οικονομιών των χωρών της Ευρωζώνης, που υφίστανται τις επιθέσεις των κερδοσκόπων της αγοράς, και την αποδυνάμωση του ευρώ. Όμως ο σκοπός της φαίνεται να είναι άλλος. Θέλει αναδιάρθρωση της σημερινής δομής της Ευρωζώνης και της ΕΕ. Το μέλλον θα μας δείξει τι είδους αναδιάρθρωση επιδιώκει για να ικανοποιήσει τον γερμανικό εγωισμό.
3
Στο πλαίσιο των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου, κεντρική θέση κατέχει η απόφαση για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους κατά 50%. Ένα ακανθώδες θέμα είναι και το επιτόκιο που θα ισχύσει για τα νέα κρατικά ομόλογα που θα εκδώσει η Ελλάδα σε αντικατάσταση εκείνων που θα αποσυρθούν στο πλαίσιο του «κουρέματος». Οι ομολογιούχοι που κατέχουν σήμερα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου είναι βασικά οι τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης. Έτσι, βρέθηκε στην Αθήνα την προηγούμενη εβδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος των ομολογιούχων τραπεζών, ο γνωστός Τσαρλς Νταλάρα, ο οποίος συναντήθηκε με τον υπουργό Οικονομικών και με τον νέο πρωθυπουργό. Ο κ. Νταλάρα μετέφερε στην ελληνική κυβέρνηση τις απόψεις των τραπεζών για το ύψος του επιτοκίου των νέων τίτλων, που ασφαλώς είναι το κυρίαρχο πρόβλημα. Και το ύψος του επιτοκίου που ζητούν είναι πάρα πολύ υψηλό, με το αιτιολογικό ότι τα ομόλογα που θα δοθούν σε αντικατάσταση σημαίνουν μια ζημία για τους ομολογιούχους ύψους 60%. Και σ’ αυτό ίσως να οφείλεται το γεγονός ότι μέχρι τώρα οι ομολογιούχοι που έχουν δηλώσει συμμετοχή στη διαδικασία του «κουρέματος» αντιπροσωπεύουν το 70% του συνόλου. Το υπόλοιπο 30% δεν έχει δηλώσει ακόμη συμμετοχή. Υπενθυμίζουμε ότι η συμμετοχή των ομολογιούχων του ιδιωτικού τομέα είναι εθελοντική. Και οι μη δηλώσαντες ομολογιούχοι περιμένουν να ξεκαθαρίσει το θέμα όλων των όρων του «κουρέματος», δηλαδή ύψος επιτοκίου, χρονική περίοδος χάριτος και ημερομηνία λήξης των νέων τίτλων, για να μπορέσουν να εκτιμήσουν το σύνολο των ζημιών τους.