Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα
Υπάρχει κάτι παρήγορο, εγκαρδιωτικό και αισιόδοξο για τη χώρα μας και το μέλλον της; Μήπως η σωτηρία της εξαρτάται από την επιτυχία της κυβέρνησης Παπαδήμου και την πιστή τήρηση της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου; Η απάντηση είναι ευθέως αρνητική. Συνάγεται από πλήθος στοιχείων και όχι από αυθαίρετες ερμηνείες ή εμμονές ιδεοληπτικές. Συγκεκριμένα:
1) Το περίφημο «κούρεμα», που αναμένεται ως μάννα εξ ουρανού για τη δραστική αντιμετώπιση του χρέους, είναι αμφίβολο αν θα υλοποιηθεί. «Η συμφωνία ανάμεσα στον πολιτικό και τον ιδιωτικό τομέα δεν θα λύσει το πρόβλημα», λέει ο γερμανός τραπεζίτης Μάρτιν Μπλέσινγκ. «Κατά τη γνώμη μου, το πράγμα δεν θα δουλέψει σε εθελοντική βάση»… Ο Γερμανός δεν αυθαιρετεί. Το πρώτο «κούρεμα» (του Ιουλίου) δεν έκανε ούτε ένα βήμα. Γιατί λοιπόν να προχωρήσει το δεύτερο, που επισύρει σημαντικές επιπτώσεις στους ιδιώτες δανειστές και τις τράπεζες; Ακόμη κι αν προχωρήσει όμως, το πρόβλημα δεν λύνεται. Στο τέλος του 2020 η Ελλάδα θα χρωστάει 120 δισ. ευρώ, αν όλα υλοποιηθούν στην εντέλεια. Δηλαδή, θα έχει μπροστά της το χρέος που σήμερα καθηλώνει την πανίσχυρη Ιταλία! Με δυο λόγια: αδιέξοδο…
2) Προχθές, ο κ. Ράιχενμπαχ είπε ότι η Ελλάδα δεν έχει πιάσει ακόμη πάτο. Όταν συμβεί αυτό -σημείωσε ο Γερμανός-, τότε θα έρθουν επενδυτές. Όπερ σημαίνει: όταν περικοπούν κι άλλο οι μισθοί και οι συντάξεις, όταν γονατίσει η κοινωνία από τους φόρους και την ανεργία και όταν η δημόσια περιουσία θα εκποιείται σε εξευτελιστικές τιμές, τότε θα κοπιάσουν οι ξένοι επενδυτές. Για να κάνουν τι; Να αγοράσουν τη μισή Ελλάδα αντί πινακίου φακής και να κάνουν επενδύσεις χρησιμοποιώντας ανέργους που θα εκλιπαρούν ακόμη και για ένα φτηνό μεροκάματο. Μικρότερο και από αυτά που παίρνουν σήμερα κάποιοι μετανάστες που ρίζωσαν στη χώρα μας… Ένα είναι βέβαιο: οι αριθμοί θα σκίζουν (πέφτει η ανεργία, ανεβαίνει ο ρυθμός ανάπτυξης κτλ.) και ο κόσμος θα βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Αν συνυπολογιστεί και το γεγονός ότι ούτως ή άλλως, στην καλύτερη περίπτωση, το χρέος θα σταθεί στα 120 δισ. στο τέλος του 2020, τότε είναι σαφές ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται επί χρόνια ημιθανής στην εντατική, με το αδιέξοδο μπροστά της…
3) Τι μέλλει γενέσθαι αν το επικείμενο «κούρεμα» δεν περπατήσει και δεν υλοποιηθεί στο ύψος των προσδοκιών που ενεγράφησαν με τη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου; Τυχόν εμπλοκή -μεγάλη ή μικρή- συνεπάγεται επιπτώσεις στο θέμα του χρέους (τα 120 δισ. θα είναι όνειρο θερινής νυκτός) αλλά και ατελείωτα νέα, σκληρά μέτρα. Ο ίδιος φαύλος κύκλος, δηλαδή: ύφεση, ανεργία, αδυναμία για πρωτογενές πλεόνασμα, επιβάρυνση του χρέους. Μονάχα ένας δρόμος υπάρχει, λέει ο γερμανός τραπεζίτης που αναφέραμε στην αρχή, ο Μάρτιν Μπλέσινγκ: να κηρύξει η Ελλάδα στάση πληρωμών. «Πρέπει να το πούμε ξεκάθαρα: τα κράτη έχουν επιλογές ανάμεσα σε δύο δυνατότητες. Είτε να πληρώσουν τα χρέη τους όπως προβλέπεται είτε να κηρύξουν πτώχευση»… Με δυο λόγια: αδιέξοδο.
4) Ας υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση Παπαδήμου προχωρεί στα προβλεπόμενα από τη Συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου και ότι το «κούρεμα» θα περπατήσει κανονικά. Γίνεται, λοιπόν, η περιώνυμη «απελευθέρωση των επαγγελμάτων», ιδιωτικοποιείται ο δημόσιος τομέας, υλοποιείται η εφεδρεία και περικόπτονται κι άλλο δημόσιες δαπάνες. Μέσα στο 2012 ελάχιστες είναι οι πιθανότητες να κινηθεί κάπως η οικονομία. Γιατί οι επενδύσεις δεν είναι παίξε-γέλασε. Εξάλλου, δεν έχουμε φτάσει ακόμη στον πάτο για να ‘ρθουν οι επενδυτές, όπως είπε ο κ. Ράιχενμπαχ. Αυτό σημαίνει ότι τα μόνα έσοδα θα αναζητηθούν πάλι από τα συνήθη υποζύγια. Τα οποία όμως έχουν ήδη φτάσει στο όριό τους. Όπερ έδει δείξαι. Δηλαδή, αδιέξοδο… Ακριβώς επειδή η Συμφωνία της 26ης αλλά και η λογική του ευπειθούς Παπαδήμου κινούνται με άξονα την αποτυχημένη συνταγή του Μνημονίου…
Μια στάση εδώ: τα μισόλογα των Γερμανών και άλλων ιθυνόντων της Ευρώπης για «λάθος συνταγή» έδωσαν τη θέση τους στην ευθεία ομολογία: «Μεγάλα λάθη στην εκτίμηση του ελληνικού προβλήματος και στις κινήσεις που έγιναν για να λυθεί» διαπιστώνουν στελέχη του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών («Ελευθεροτυπία» στις 24/11/2011). Εκπληκτική η όψιμη ομολογία, αλλά απίστευτη η δικαιολόγησή της: «Το πακέτο το σχεδίασαν οι πιο έμπειροι οικονομολόγοι του κόσμου και όμως ήταν λάθος»… Τραγικό και εξοργιστικό μαζί: δεν φτάνει που δεν υπάρχει ούτε ψήγμα αυτοκριτικής εκ μέρους των Γερμανών, οι κύριοι αυτοί συνεχίζουν ασύστολοι την ίδια πολιτική, την ίδια συνταγή! Και θρασύτατοι όντες, επιχειρούν να εξουθενώσουν με ταπεινωτικό τρόπο κάθε αντίθετη φωνή, έστω κι αν αυτή ψελλίζει απλώς το αίτημα για κάποιες αλλαγές. Εκτός και αν ο στόχος τους είναι να τιμωρηθεί ο Σαμαράς (να μην πάρει αυτοδυναμία) και να δοθούν «κάποιες αλλαγές» ως δώρο στον εκλεκτό τους κ. Παπαδήμο…
5) Οι κουβέντες για εθελούσια έξοδο -ή για αποπομπή- της Ελλάδας από την Ευρωζώνη έχουν αρχίσει εδώ και καιρό. Σήμερα, όμως, οι κουβέντες και οι ψίθυροι φαίνεται ότι θα σαρκωθούν σε αποφάσεις. Σαφέστατη η πρόσφατη δήλωση της Μέρκελ για «αλλαγή συνθηκών» στην Ένωση, προϊδεάζει ακόμη και για αποπομπή των «ατάκτων» ή αδυνάτων από την Ευρωζώνη. Εννοείται ότι πρώτη υποψήφια είναι η χώρα μας. Κάτι που θεωρούν σχεδόν βέβαιο αρκετοί οικονομολόγοι της ξένης. Όπερ σημαίνει, οικονομικός όλεθρος και τρομακτική αναστάτωση για πολλά χρόνια, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για να αντιμετωπιστεί παρόμοιο ενδεχόμενο…
Με δυο λόγια, μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Και, όπως σημείωσε προσφάτως ο «Guardian» -μιλώντας για την Ελλάδα, αλλά και για την αποτυχημένη συνταγή της Ένωσης- «εφόσον η οικονομία του χρέους, που σήμερα ρυθμίζει τις κοινωνίες μας, παραμένει στο απυρόβλητο, δεν θα υπάρξει λύση»…