ΦΕΥΓΕΙ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΗ

Mπορεί ο ίδιος, η οικογένειά του και ένα μικρό μέρος από τους στενούς συνεργάτες του (Καρχιμάκης, Αθανασάκης, Ελενόπουλος, Πετρουλάκης, Χατζόπουλος) να θέλουν να τον κρατήσουν γαντζωμένο στην καρέκλα του προέδρου, αλλά η δυναμική που έχει αναπτυχθεί από τα κάτω αναπόφευκτα τον οδηγεί σε αποχώρηση και από αυτήν τη θέση.

Αυτή ακριβώς η δυναμική καταγράφεται με τον πιο καταφανή τρόπο και στη δημοσκόπηση της RASS που παρουσιάζει σήμερα «ΤΟ ΠΑΡΟΝ» (σχετικό ρεπορτάζ στη σελίδα 8).

Όλα δείχνουν ότι, αν ηγηθεί του ΠΑΣΟΚ ο Γιώργος στις επόμενες εκλογές, το Κίνημα που ίδρυσε ο Ανδρέας θα καταποντιστεί σε ποσοστά ιστορικά και στρατηγικά χαμηλά. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποιες -έγκυρες- αναλύσεις, σε μια τέτοια περίπτωση το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να πέσει σε ποσοστό γύρω στο 15%. Και αυτό το έχουν υπ’ όψιν τους από γκάλοπ και αναλύσεις που γίνονται οι «δελφίνοι», κάποιοι εκ των οποίων, όπως και αρκετοί βουλευτές, έχουν διαμηνύσει στην ηγεσία ότι «αν δεν φύγει αυτός (εννοώντας τον Γιώργο), θα φύγουμε εμείς»!

Φαίνεται ότι αυτό το κλίμα αρχίζει σταδιακά να το αντιλαμβάνεται ο Γ. Παπανδρέου και τον ωθεί σε πιο ψύχραιμες σκέψεις.

Σύμφωνα με απόλυτα έγκυρες πληροφορίες μας, αυτό που προκύπτει από τις συναντήσεις που είχε την Παρασκευή με σειρά στελεχών (Λοβέρδο, Ρέππα, Βενιζέλο, Διαμαντοπούλου, Παπουτσή, Σκανδαλίδη) αλλά και από άλλες συναντήσεις που είχε το Σαββατοκύριακο (με Χρυσοχοΐδη, Παπαϊωάννου) είναι ότι:

• Μετά την οριστικοποίηση της εκταμίευσης της 6ης δόσης του δανείου από την «τρόικα», θα δρομολογηθούν οι διαδικασίες διαδοχής του Γιώργου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.

Αυτό το χρονικό όριο, της εκταμίευσης της 6ης δόσης του δανείου, το έθεσε ο ίδιος ο Παπανδρέου. Δεν είπε βέβαια καθαρά ότι οι διαδικασίες που θα ξεκινήσουν τότε θα αφορούν τη διαδοχή του, αλλά το άφησε εμμέσως πλην σαφώς να εννοηθεί. Και θα είναι έτσι κι αλλιώς αναγκασμένος να το κάνει, διότι μέχρι τότε θα έχουν «ξεδιπλωθεί» και ανάλογες πρωτοβουλίες βουλευτών του ΠΑΣΟΚ και στελεχών, ενώ σίγουρα θα έχει αυξηθεί και η μεγάλη πίεση από τον λαό.

Σημειώνεται ότι ένα άλλο σενάριο που «έπαιξε» τις τελευταίες μέρες ήταν αυτό της λεγόμενης «διαρχίας». Δηλαδή, να παραμείνει ο Γιώργος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, αλλά να προτείνει άλλον για υποψήφιο πρωθυπουργό στις επόμενες εκλογές (μάλλον τον Β. Βενιζέλο). Το σενάριο αυτό όμως δεν «περπάτησε» λόγω των μεγάλων αντιδράσεων που υπήρξαν αλλά και της άρνησης των υποψήφιων «θυμάτων» να αποδεχτούν έναν τέτοιο ρόλο.

Σύμφωνα εξάλλου με απόλυτα έγκυρες πληροφορίες μας, στενοί συνεργάτες του Γιώργου, προερχόμενοι από το «παλιό ΠΑΣΟΚ», του εισηγήθηκαν τις εξής πρωτοβουλίες:

– Να μην πάρει εν θερμώ αποφάσεις.

– Όταν καταλαγιάσουν τα πνεύματα, να βγει και να πει ότι θα αναλάβει ο ίδιος πρωτοβουλίες για έξοδο από τη βαθιά κρίση και θα εγγυηθεί όλες τις διαδικασίες.

Οι ίδιοι συνεργάτες πάντως διαφώνησαν με τις συναντήσεις της Παρασκευής, με το επιχείρημα ότι έτσι έδειξε σαν να είναι παραιτημένος και συζητά με τους δυνάμει διαδόχους τα της διαδοχής.

Φαίνεται όμως ότι πια το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω…

Οι «4» που έγιναν «7»!

Σε αυτό το κλίμα, δυνάμει κλίμα διαδοχής, οι διεκδικητές κάνουν προσεκτικά τις κινήσεις τους στην εσωκομματική σκακιέρα, διευρύνουν τις συμμαχίες τους, αναδιατάσσουν συσχετισμούς.

Όπως δείχνει η σημερινή δημοσκόπηση της RASS, έχει δυνάμει διαμορφωθεί μια «τρόικα» ισχυρών δελφίνων, από τους Β. Βενιζέλο, Α. Λοβέρδο και Μιχ. Χρυσοχοΐδη. Οι άλλοι (Διαμαντοπούλου, Παπουτσής, Ρέππας κ.ά.) ακολουθούν σε μεγάλη απόσταση.

Σύμφωνα εξάλλου με αποκλειστικές πληροφορίες μας, τις τελευταίες ημέρες διευρύνεται η απήχηση και η δυναμική της γνωστής ομάδας των «τεσσάρων» (Λοβέρδος, Ραγκούσης, Διαμαντοπούλου, Μόσιαλος), όπου φαίνεται να έχει τον πρώτο ρόλο ο Α. Λοβέρδος, αν και η Άννα δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει κατά τρόπο σαφή ότι δεν διεκδικεί η ίδια το προβάδισμα.

Ήδη η ομάδα πλέον αριθμεί, σε επίπεδο πρωτοκλασάτων, επτά στελέχη, αφού προστέθηκαν σε αυτήν ο Θ. Πάγκαλος, ένας πρώην υπουργός και εκ των συνεργατών παλαιότερα του Γιώργου, καθώς και κοινοβουλευτικό στέλεχος με υπουργική θητεία. Ενώ καθημερινές είναι και οι «προσχωρήσεις» βουλευτών και κομματικών στελεχών.

Η άποψη αυτής της διαρκώς διευρυνόμενης ομάδας είναι:

– Όχι εκλογές με επικεφαλής τον Γιώργο!

Αν παρ’ όλα αυτά ο Γιώργος επιμείνει να παραμείνει αρχηγός του ΠΑΣΟΚ μέχρι τότε, τα στελέχη της ομάδας προβληματίζονται ακόμα και για το αν θα είναι υποψήφια!

Από τη μεριά του, ο Β. Βενιζέλος, ο οποίος συνεχίζει να έχει τη μεγαλύτερη ομάδα μεταξύ των βουλευτών, το πάει «προσεκτικά». Δεν θέλει να προκαλέσει, δεν κινείται φανερά, και μάλιστα αποτρέπει βουλευτές προσκείμενους σε αυτόν από το να αναλάβουν πρωτοβουλίες ή να κάνουν δημόσιες δηλώσεις κατά του Γιώργου. Προφανώς δεν θέλει να επαναλάβει τα λάθη του 2007, που του κόστισαν ακριβά…

Ακόμα κινείται, διακριτικά, και η Λ. Κατσέλη, η οποία συζητά με συνδικαλιστές και στελέχη της «αριστερής» τάσης του ΠΑΣΟΚ…

Σημειώνεται ότι ο Θ. Πάγκαλος πριν από λίγες ημέρες παρέθεσε γεύμα στους «τέσσερις» σε ταβέρνα της εκλογικής του περιφέρειας, στα Καλύβια, ενώ από μια δική του… πρωτοβουλία προέκυψαν ακόμα και πολιτικές διεργασίες!

Συγκεκριμένα, μετά την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης Παπαδήμου σκέφτηκε προφανώς ότι… πρέπει κάτι να κάνει και συγκάλεσε σύσκεψη των υπουργών και των υφυπουργών του ΠΑΣΟΚ! Το πληροφορήθηκε το επιτελείο του Παπανδρέου και… έκανε ρελάνς, για να μη δημιουργηθούν εντυπώσεις. Συγκάλεσε αυτήν τη σύσκεψη, αλλά υπό την προεδρία όχι του… αντιπροέδρου της κυβέρνησης αλλά του… προέδρου του ΠΑΣΟΚ, με τα γνωστά επακόλουθα…

Τι ειπώθηκε

την Παρασκευή

Στο μεταξύ, ο Γ. Παπανδρέου με δική του πρωτοβουλία ξεκίνησε από την Παρασκευή κύκλο επαφών με κορυφαία στελέχη προκειμένου να ακούσει τις απόψεις τους και να συζητήσει μαζί τους τα πιθανά επόμενα βήματα σχετικά με τις εσωκομματικές διαδικασίες.

Ήδη συναντήθηκε με τους Δημήτρη Ρέππα, Ευάγγελο Βενιζέλο, Άννα Διαμαντοπούλου, Ανδρέα Λοβέρδο, Χρήστο Παπουτσή, Κώστα Σκανδαλίδη αλλά και με τους Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, Γιώργο Παπακωνσταντίνου και Μιλτιάδη Παπαϊωάννου (το Σάββατο), ενώ αύριο, Δευτέρα, θα συναντηθεί με τους Θόδωρο Πάγκαλο, Πέτρο Ευθυμίου και Χάρη Καστανίδη.

Κατά τις επαφές αυτές ο κ. Παπανδρέου ζητά τη γνώμη των στελεχών για το πώς πρέπει να συνεχίσει, αν θα πρέπει να παραιτηθεί πριν από τις εκλογές ή να οδηγήσει ο ίδιος το ΠΑΣΟΚ στην εκλογική αναμέτρηση, χωρίς ωστόσο να αποκαλύπτει τις δικές του προθέσεις. «Είναι πιεσμένος και αγχωμένος, θέλει να γίνει το καλύτερο δυνατόν χωρίς να τραυματιστεί ή να κινδυνεύσει η ενότητα της παράταξης», έλεγε συνομιλητής του. Σύμφωνα με όσους τον συνάντησαν, ο κ. Παπανδρέου δείχνει ανοικτός σε όλα τα ενδεχόμενα, ακόμη και στο να εγκαταλείψει το αξίωμα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, καθώς, όπως έλεγαν στενοί του συνεργάτες, «το κριτήριό του είναι το όφελος της χώρας και της παράταξης».

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κ. Διαμαντοπούλου τού περιέγραψε με μελανά χρώματα το κλίμα που επικρατεί στην κοινωνία, ενώ οι κ. Λοβέρδος και Σκανδαλίδης άφησαν να διαφανεί ότι προκρίνουν την αποχώρηση του κ. Παπανδρέου από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ζητώντας να ανοίξει τις διαδικασίες.

Από την πλευρά του, ο Δ. Ρέππας επισήμανε ότι θα πρέπει να υπάρξει συνεννόηση μεταξύ των κορυφαίων στελεχών, «καθώς η χώρα χρειάζεται σταθερότητα: σταθερή κυβέρνηση και σταθερά τα μεγάλα κόμματα». Αναγνώρισε τη δύσκολη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, ωστόσο θεωρεί απαραίτητη τη σταθερότητα για να εκταμιευτεί η 6η δόση, ενώ προκρίνει την υιοθέτηση ενός «θεσμικά και πολιτικά ορθού τρόπου» και φαίνεται να προτείνει τη διαρχία: Να υπάρξει δηλαδή μια έκτακτη διαδικασία, αν κριθεί αναγκαίο, εντός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας για να εκλεγεί νέος επικεφαλής και ο κ. Παπανδρέου να παραμείνει πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, με αυτήν τη λογική διαφωνούν όλα τα άλλα κορυφαία στελέχη (Βενιζέλος, Λοβέρδος, Διαμαντοπούλου κ.λπ.). Πάντως, με δεδομένο ότι η πλειονότητα των στελεχών εκτιμά ότι πρέπει να σηματοδοτηθεί αλλαγή πορείας, φαίνεται ότι τις επόμενες εβδομάδες θα υπάρξουν εξελίξεις, με πρώτο βήμα τη σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, όπου θα τεθούν όλα τα ζητήματα.

Συνεργάτες του προέδρου του Κινήματος επισήμαιναν ότι «ο κ. Παπανδρέου μετά τις πρωτοβουλίες που πήρε πρόσφατα, οι οποίες οδήγησαν στον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, θέλει να ακούσει τις απόψεις των στελεχών τόσο για την προώθηση των πολιτικών που απορρέουν από τις αποφάσεις της 26ης Οκτωβρίου και τις δεσμεύσεις της χώρας έναντι της ΕΕ όσο και για τις εξελίξεις στο περιβάλλον που διαμορφώνεται». Τόνιζαν μάλιστα ότι στόχος του τέως πρωθυπουργού είναι «να συνεχιστεί απρόσκοπτα και να διασφαλιστεί η ομαλή πορεία της χώρας ώστε να βγει από την κρίση», αφού η «επιτυχής πορεία της κυβέρνησης αποτελεί βασικό στόχο για την Ελλάδα». Με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα εφημερίδας που ανέφερε ότι στενός συνεργάτης του τέως πρωθυπουργού τόνιζε πως «ο Γιώργος Παπανδρέου δεν έχει χάσει εκλογές, άρα δεν τίθεται θέμα παραμονής του στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ», οι ίδιοι κύκλοι αρκούνταν να επισημάνουν: «Κανείς δεν έχει την εξουσιοδότηση του προέδρου για να μιλάει δημόσια ή ιδιωτικά γι’ αυτά τα θέματα».

Τελεσίγραφο

βουλευτών

Τελεσίγραφο στέλνουν πλέον στον Γ. Παπανδρέου πολλοί βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, διαμηνύοντάς του πως, αν δεν εγκαταλείψει την ηγεσία του κόμματος, «θα κατέβει μόνος του στις εκλογές».

Πολλοί βουλευτές -όχι μόνο παλιοί αλλά και νέοι- φέρονται πλέον διατεθειμένοι να μη συμμετάσχουν στα ψηφοδέλτια του κόμματος αν παραμείνει στην ηγεσία ο Γ. Παπανδρέου. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, τις προθέσεις τους αυτές πολλοί βουλευτές τις έχουν γνωστοποιήσει σε κορυφαία στελέχη του κόμματος αλλά και σε συνεργάτες του Γ. Παπανδρέου, εντείνοντας τις πιέσεις για να δρομολογηθούν εξελίξεις.

Οι βουλευτές θεωρούν πως υπό τον Γ. Παπανδρέου το ΠΑΣΟΚ θα καταρρεύσει πλήρως εκλογικά και θα φτάσει σε ποσοστό περί το 15%. Επίσης εκτιμούν ότι οι ίδιοι δεν θα μπορούν να πραγματοποιήσουν προεκλογική εκστρατεία. «Τώρα με δυσκολία μπαίνουμε στα σπίτια μας και δεν μας γιουχάρει η οικογένειά μας. Είναι σχεδόν απαγορευτικό να κυκλοφορήσουμε ή να πάμε σε εκδηλώσεις με κόσμο. Σκεφτείτε τι θα γίνει αν πάμε στις εκλογές με την ίδια ηγεσία και ζητάμε από τον κόσμο να μας ψηφίσει. Δεν γλιτώνουμε με τίποτα», επισήμαιναν χαρακτηριστικά, ενώ βουλευτής από την περιφέρεια έλεγε: «Τι θα πω στον κόσμο, που ήδη είναι στα κάγκελα και μου φωνάζει όπου με δει; Ψηφίστε μας να ξαναβγεί ο Παπανδρέου; Θα πάμε σπίτι μας απευθείας, να γλιτώσουμε». Παλαιότεροι βουλευτές υπενθύμιζαν ακόμη τι συνέβαινε την εποχή που παρέπαιε ο Κ. Σημίτης και υπήρχε έντονη αποδοκιμασία και από τον κόσμο αλλά και από τους βουλευτές. «Τότε έβγαιναν κάθε μέρα βουλευτές και δήλωναν ότι δεν θα ξανακατέβουν. Θυμηθείτε τι γινόταν τότε με τις δηλώσεις και την αποχώρηση από τα ψηφοδέλτια του Βρεττού, του Κρεμαστινού και τόσων άλλων. Τώρα αυτό θα γίνει στο δεκαπλάσιο. Πλέον η αγανάκτηση είναι μεγάλη».

Τι κάνουν

οι «δελφίνοι»…

Σύμφωνα με τις κυρίαρχες εκτιμήσεις, αν και το ΠΑΣΟΚ είναι ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί, οι κεντρικοί παίκτες, οι βασικοί διεκδικητές της ηγεσίας του κόμματος, για την ώρα τουλάχιστον δεν πρόκειται να κάνουν βεβιασμένες κινήσεις και κυρίως θα αποφύγουν μια μετωπική σύγκρουση με τον Γ. Παπανδρέου. Και αυτό γιατί καθένας από τους «δελφίνους» έχει τους λόγους του αλλά και τη στρατηγική του. Ο Α. Λοβέρδος αποφεύγει για την ώρα να «τραβήξει το χαλί» κάτω από τα πόδια του Γ. Παπανδρέου γιατί φοβάται «ένα κάζο αλλά Ζάππειο». Ό,τι δηλαδή έπαθε ο Ευ. Βενιζέλος με τις δηλώσεις του στο Ζάππειο αμέσως μετά την εκλογική ήττα του ΠΑΣΟΚ το 2007, όταν «κάηκε» γιατί ενεργοποίησε αντανακλαστικά συμπάθειας για τον Γ. Παπανδρέου και συσπείρωσε τους Παπανδρεϊκούς.

Ο Ευ. Βενιζέλος, έχοντας μάθει από το λάθος του 2007, συμπεριφέρεται θεσμικά, έχοντας στραμμένη την προσοχή του στο κυβερνητικό έργο. Πιστεύει ότι με τη συμπεριφορά που είχε όλο αυτό το διάστημα απέναντι στον Γ. Παπανδρέου αλλά και με το ότι έπαιξε τον ρόλο «του καλού στρατιώτη, που ανέλαβε τις δύσκολες αποστολές» κερδίζει συνεχώς πόντους. «Επιδίωξή του είναι το όλον ΠΑΣΟΚ. Όχι διαιρέσεις, όχι άσκοπες συγκρούσεις», τόνιζε συνομιλητής του, ενώ κοινή εκτίμηση είναι πως σιγά σιγά «προσκολλώνται» στον Ευ. Βενιζέλο όλο και περισσότερα στελέχη, υπουργοί και βουλευτές που στήριξαν τον Γ. Παπανδρέου.

Ερώτημα για την ώρα αποτελεί η στάση του Μ. Χρυσοχοΐδη, για τον οποίο δεν είναι σαφές ακόμα αν θα επιδιώξει αυτόνομη κάθοδο ή αν θα συνταχθεί με κάποιον από τους υπόλοιπους. Φαίνεται ότι ούτε ο ίδιος δεν έχει λάβει ακόμη οριστικές αποφάσεις, καθώς περιμένει να δει πώς θα διαμορφωθεί το εσωκομματικό αλλά και το ευρύτερο πολιτικό τοπίο.

Πάντως όλοι συμφωνούν πως η κατάσταση της αδράνειας δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον…

«Φύγε τον Δεκέμβρη»

Η ισχυρότερη τάση, πάντως, είναι αυτή που υποδεικνύει στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να δρομολογήσει ο ίδιος τις διαδικασίες για την ανάδειξη νέας ηγεσίας, σε εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο προσδιορίζουν μέχρι και τον Δεκέμβρη. Οι τρεις προϋποθέσεις στις οποίες σε γενικές γραμμές συμφωνούν οι περισσότεροι από αυτούς που προκρίνουν αλλαγή ηγεσίας σύντομα είναι η πρωτοβουλία:

– Να αναληφθεί μετά την εκταμίευση της 6ης δόσης.

– Πριν από τις εθνικές εκλογές.

– Και εφόσον δεν θα έχουν πάει στραβά τα πράγματα με τη δανειακή σύμβαση, διότι σε αυτήν την περίπτωση, αν η χώρα βρίσκεται στον αέρα, θα είναι δύσκολο να ανοίξει περίοδος εσωκομματικών ανακατατάξεων.

Ένα από τα σενάρια που συζητούνται είναι να παραμείνει ο κ. Παπανδρέου στην προεδρία του κόμματος και να κατέβει άλλος υποψήφιος στις εκλογές. Το σενάριο αυτό όμως έχει απορριφθεί ήδη από τους ενδιαφερομένους, διότι αυτός που θα είναι υποψήφιος, με τις προοπτικές που έχει το ΠΑΣΟΚ, το πιθανότερο είναι ότι θα κατέβει για να χάσει και την επομένη των εκλογών δεν θα έχει καμία ιδιότητα πέραν αυτής του χαμένου της αναμέτρησης, ενώ ο Γ. Παπανδρέου θα παραμείνει πρόεδρος του κόμματος.

Οι κινήσεις του Γ. Παπανδρέου, εν τω μεταξύ, συνεχίζουν να προκαλούν αναταραχή στο εσωτερικό του κόμματος, συντηρώντας κατά κάποιον τρόπο την ένταση που προκλήθηκε από τους χειρισμούς του πριν από τη συγκρότηση της κυβέρνησης συνεργασίας, όπως με τον Φίλιππο Πετσάλνικο. Νέο σημείο τριβής αποτελεί η πρότασή του για αλλαγή του εκλογικού νόμου και αντικατάσταση του σταυρού προτίμησης από λίστα, με το γνωστό επιχείρημα της εξυγίανσης του πολιτικού συστήματος.

Πέραν του όποιου σκεπτικού, πρόκειται βεβαίως για μια εμφανή προσπάθεια να ελέγξει την ΚΟ και γι’ αυτό ήδη έχουν εκδηλωθεί πολλές αντιδράσεις και του έχουν σταλεί μηνύματα από πολλές πλευρές ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό, διότι θα ανοίξει επιπλέον μέτωπα στην πιο ακατάλληλη στιγμή. Εάν εκδηλωθεί μάλιστα η κίνηση η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζεται, δηλαδή βουλευτές πιστοί στον Γ. Παπανδρέου να συντάξουν κείμενο με το οποίο θα ζητούν την παραμονή του στην ηγεσία του κόμματος, η κατάσταση θα χειροτερεύσει και ίσως να υπάρξουν τα αντίθετα αποτελέσματα: να δοθεί, δηλαδή, το έναυσμα για να ανοίξει και επισήμως η συζήτηση για τη διαδοχή νωρίτερα.