από το Περιστύλιο…
Έτσι, σε περίπτωση που κυκλοφορούσαν τα νέα για την πρόθεσή του να καταψηφίσει την κυβέρνηση, δεν θα μπορούσαν να τον βρουν και να τον πιέσουν για να αλλάξει άποψη. Άλλωστε ήταν ο τρίτος πριν από το τέλος του καταλόγου των εγγεγραμμένων βουλευτών ομιλητής, στη συζήτηση για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, και ο χρόνος δεν επαρκούσε για αποτελεσματικό «μασάζ». Έτσι κάνουν οι αποφασισμένοι. Σ’ αυτούς προσμετράται, από… την άλλη πλευρά, ο βουλευτής της Δημοκρατικής Αριστεράς Γρηγόρης Ψαριανός, που διαφωνούσε με την απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματός του να καταψηφιστεί η κυβέρνηση και, παρότι κυκλοφορούσε στη Βουλή, απουσίαζε αδικαιολόγητα από την ψηφοφορία. Από τη Δευτέρα είχε διαρρεύσει και ήταν γνωστό ότι την ώρα της ψηφοφορίας θα επισκεπτόταν την τουαλέτα….
• Βουρκωμένος κυκλοφορούσε στους διαδρόμους της Βουλής ο Χρήστος Κατσούρας. Τις σκέψεις του είχε εμπιστευτεί στον νεοεισελθόντα βουλευτή Ηρακλείου Γιάννη Μιχελογιαννάκη. Η δημόσια ομιλία του έδειξε ότι κι εκείνος τις συμμερίζεται. Δεν έφτασε όμως μέχρι το τέλος, την αρνητική δηλαδή ψήφο. Ανάλογες… προσδοκίες είχαν δημιουργήσει και μερικοί άλλοι βουλευτές και από τα δύο μεγάλα κόμματα, αλλά την ώρα της ψήφου συντάχθηκαν με το μνημονιακό μπλοκ δηλώνοντας ότι εμπιστεύονται την παρούσα συγκυβέρνηση… Για τον βουλευτή Θεσπρωτίας ήταν μια δύσκολη απόφαση. Θα μπορούσε να του στοιχίσει τη διαγραφή του. Όπως και στον μουσουλμάνο βουλευτή Ξάνθης του ΠΑΣΟΚ Τσετίν Μάντατζη που αρνήθηκε πρώτος την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης, εξαιτίας της συμμετοχής του Γ. Καρατζαφέρη στην κυβέρνηση. «Δεν μπορώ να συμπλεύσω χέρι χέρι με όσους εμποδίζουν και ναρκοθετούν τη σύνθεση της ελληνικής κοινωνίας με την ακροδεξιά ρητορική τους», είπε και η ψήφος του προσμετρήθηκε στις 38 αρνητικές της Αριστεράς και των ανεξάρτητων. Ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ δεν έχασε χρόνο και ήταν δηκτικός: «Έμαθα ότι ο κ. Ερντογάν -διά των οργάνων του- δεν είναι καθόλου ευτυχής που συμμετέχουμε σ’ αυτήν την κυβέρνηση. Ε, από τη στιγμή που οι Τούρκοι δεν με θέλουν στην κυβέρνηση, αισθάνομαι ότι έχω πετύχει».
• Και τους δύο αντάρτες βουλευτές ενόχλησε η συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση. Στο ΠΑΣΟΚ φάνηκαν ανεκτικοί. Δεν υπάρχει θέμα διαγραφής τους επειδή καταψήφισαν, έλεγε ο Δημήτρης Ρέππας, λίγο πριν ανακοινωθεί το αποτέλεσμα. Βρέθηκαν εξάλλου 255 βουλευτές να στηρίξουν την κυβέρνηση Παπαδήμου. Ο Τσετίν Μάντατζη είχε ενημερώσει για τις προθέσεις του τον γραμματέα της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ Β. Έξαρχο από την προηγουμένη και η περίπτωσή του δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Για τους ίδιους λόγους άλλωστε και ο μέχρι πρότινος υπουργός Χάρης Καστανίδης βγήκε στα κεραμίδια αλλά μέχρις εκεί. Απέφυγε μάλιστα τη δημόσια τοποθέτηση… Έστειλε επιστολή στον πρόεδρο της Βουλής, όπου με σκληρή γλώσσα αποδοκίμαζε «τη συμμετοχή των υπουργών που προέρχονται από την Ακροδεξιά» και τη χαρακτήριζε «ιστορικό λάθος της δημοκρατικής παράταξης». «Δεν περιβάλλω», σημείωνε «με την εμπιστοσύνη μου υπουργούς που υπηρέτησαν τη χουντική Δεξιά ή είναι γνήσιοι ιδεολογικοί απόγονοι του δικτατορικού καθεστώτος». Στήριξε όμως την κυβέρνηση Παπαδήμου από «εθνικό καθήκον»… Αυτή είναι αντίσταση… Και την πίτα ολάκερη και τα σκυλιά χορτάτα…
• Και άλλος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ο Σπύρος Κουβέλης, με αίσθημα «καθήκοντος» είπε μεγάλα λόγια. Για τη δική του ιδεολογία και συνείδηση, λέει, αυτή η κυβέρνηση, εκτός του ότι δεν είναι εκλεγμένη, έχει ακόμα ένα ανησυχητικό χαρακτηριστικό: Είναι η πρώτη μεταπολιτευτική κυβέρνηση της Ελλάδας που περιέχει εκπροσώπους και ακροδεξιού κόμματος, και αυτά τα πράγματα δεν του αρέσουν… Τα νομιμοποίησε όμως διά της ψήφου του. Επίσης ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιλτιάδης Παπαϊωάννου (φωτό) μίλησε για προσωπική υπέρβαση και για τις μεγάλες εκπτώσεις που κάνει στο ιδεολογικό και αξιακό πλαίσιο του κόμματός του. Αχ, νιότη μου… Γι’ αυτό και η πορεία για το Πολυτεχνείο φέτος ήταν η πιο φτωχή, ελάχιστος ο κόσμος… Να πάω για ποιον; είπαν πολλοί… Να μην περνάνε απ’ έξω. Αυτός ήταν ο αγώνας του Πολυτεχνείου.
• Ο Χρήστος Κατσούρας, επιχειρηματολογώντας για την απόφασή του να καταψηφίσει, εκτός από τη συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση, στιγμάτισε και τη «μιντιακή δημοκρατία» που διαμορφώνεται, αναφέρθηκε στις εμμονές των αρχηγών, στον διασυρμό των θεσμών, στους κακούς οιωνούς που προαναγγέλλουν όλα αυτά, ότι θα ακολουθήσει μακρά επώδυνη περίοδος, και ζήτησε την καθιέρωση της απλής αναλογικής ως πάγιου εκλογικού συστήματος: «Είχαμε δύο δρόμους. Είτε μια πολυκομματική κυβέρνηση από όλες τις πτέρυγες του Κοινοβουλίου είτε μια κυβέρνηση συνεργασίας από τα δύο κόμματα εξουσίας, που έχουν την κύρια ευθύνη για το πώς φτάσαμε ως εδώ. Θα ήταν δείγμα πολιτικής αυτοκριτικής και ελπίδας. Αντί γι’ αυτό βλέπουμε έναν περίεργο συνασπισμό και μια νέα πολυκατοικία να χτίζεται. Χάσαμε μια μεγάλη ευκαιρία. Να δώσουμε μια πολιτική λύση, σε μια αμιγώς πολιτική πρόταση. Είμαι πεπεισμένος πως λύσεις και πρόσωπα υπήρχαν. Σκοντάψαμε σε εγωισμούς και στο αυτονόητο: Ότι για να φτάσουμε εκεί έπρεπε να αποδεχτούμε όλοι ότι ίσως να μην έχουμε ρόλο στο αύριο».
• Και στο στρατόπεδο της ΝΔ η πλειοψηφία των βουλευτών που δεν φλέρταραν με την ιδέα της συγκυβέρνησης βρέθηκαν στη μέση ενός πρωτοφανούς δυϊσμού και έψαχναν να βρουν τον ρόλο τους μεταξύ της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δεν πέρασαν και λίγες ταραχές. Η διαγραφή -για άλλους λόγους- του Σωτήρη Χατζηγάκη, και του Πάνου Καμμένου από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, που ακολούθησε, εξαιτίας της άρνησής του να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, μάζεψε ορισμένους και τους απέτρεψε από το να προβούν στο απονενοημένο διάβημα. Δυο χατζάρες μέσα στην ίδια εβδομάδα πάει πολύ. Με πόνο ψυχής συμμορφώθηκαν με την κομματική γραμμή βουλευτές όπως ο Μιχάλης Γιαννάκης και ο Δημήτρης Σταμάτης που είχαν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο ως προς την τελική τους στάση.
• Με τη συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ συντάχθηκαν διά της ψήφου τους η Δημοκρατική Συμμαχία και οι ανεξάρτητοι βουλευτές Γιώργος Λιάνης, Μιλένα Αποστολάκη, Σωτήρης Χατζηγάκης και Έλσα Παπαδημητρίου. Απέναντι βρέθηκαν ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ, Δημοκρατική Αριστερά (πλην του Γρ. Ψαριανού που απείχε), οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Χρ. Κατσούρας και Τσ. Μάντατζη, ο βουλευτής της ΝΔ Π. Καμμένος και οι ανεξάρτητοι Β. Παπαχρήστος, Π. Κουρουμπλής, Σ. Σακοράφα, Γ. Δημαράς και Β. Οικονόμου. Απόντες ήταν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Κ. Περλεπέ, Τ. Σιδηρόπουλος, της ΝΔ Ευρ. Στυλιανίδης (με επιστολή τους δήλωσαν την πρόθεσή τους να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης) και οι βουλευτές του ΚΚΕ Στ. Σκοπελίτης, Γ. Ζιώγας και Γ. Μαυρίκος που δήλωσαν ότι αν παραβρίσκονταν στην ψηφοφορία θα ψήφιζαν «όχι». Ο Γρ. Ψαριανός απείχε συνειδητά, καθώς δεν ήθελε να καταψηφίσει την κυβέρνηση, αλλά ούτε και να την υπερψηφίσει, ενάντια στη θέση της Δημοκρατικής Αριστεράς.
Η τριήμερη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης ήταν διδακτική. Ανέδειξε τη νέα αντιπολίτευση και έθεσε τα όρια μεταξύ μνημονιακού και αντιμνημονιακού μπλοκ. Μαζί ΠΑΣΟΚ, ΝΔ (από τότε που το Μνημόνιο έγινε αναπόφευκτο), ΛΑΟΣ και Ντόρα. Απέναντι ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ, Κουβέλης, πέντε ανεξάρτητοι βουλευτές προερχόμενοι από το ΠΑΣΟΚ και ο Π. Καμμένος από τη ΝΔ. Από τη διαδικασία αυτή τα κόμματα βγαίνουν με νέα ρήγματα. Και ασφαλώς βγαίνει το συμπέρασμα ότι από αύριο τα… όργανα θα δυναμώσουν.
• Αδιάφοροι πολλοί από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ως προς τον προσδιορισμό της ημερομηνίας των εκλογών. Πολλοί υπερθεμάτιζαν για τη μακροημέρευση της παρούσας κυβέρνησης στη γραμμή Διαμαντοπούλου, που δήλωσε στη Βουλή ότι ο χρόνος των εκλογών δεν έχει καμιά σημασία. Στην ίδια γραμμή ο Πέτρος Ευθυμίου θεώρησε «αδιανόητο να μη στηριχθεί η κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, για όσο χρόνο χρειαστεί, ώστε να νιώσει ασφαλής ο έλληνας πολίτης».
• Πρώτη φορά ακούστηκε στη Βουλή τέτοιος ξύλινος και αχρωμάτιστος λόγος που έμοιαζε με μάθημα Πολιτικής Οικονομίας ενός τεχνοκράτη διορισμένου πρωθυπουργού, του Λουκά Παπαδήμου. Πρώτη φορά δεν διακόπηκε ομιλία πρωθυπουργού από τα χειροκροτήματα των βουλευτών, των ίδιων που, είτε εχθροί είτε φίλοι του, χειροκροτούσαν τον Γ. Παπανδρέου μέχρι την κατάρρευσή του. Και πρώτη φορά εμφανίστηκε πρωθυπουργός ενώπιον κενών βουλευτικών εδράνων να μιλήσει στην ειδική εκδήλωση για την επέτειο του Πολυτεχνείου στη Βουλή, μέσα σε μια ασφυκτικά αστυνομοκρατούμενη πρωτεύουσα…