6 ημέρες και 1 νύχτα – ΤΟ ΧΑΟΣ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΜΕ «ΧΙ»!

Θηρία. Κοτρώνια. Μολυντήρια. Φωτιές. Πολτός. Να μη βγάζεις άκρη από τίποτα. Άλλος κακός. Άλλος χειρότερος. Κανένας καλός και πώς να τους μετρήσεις, αφού δεν βρισκόταν κανένας καλούτσικος για να βγάλεις συμπέρασμα. Όλοι με μάτι θολό και με ένα μάτι καθένας τους, επειδή το άλλο κάποιος άλλος είχε προλάβει να τους το βγάλει στην ώρα του Μεγάλου Θυμού. Και όλοι με ένα αφτί επειδή το άλλο τούς ήταν αχρείαστο, αφού δεν υπήρχε τίποτα καλό για να ακούσουν. Θέλανε κάτι και το αρπάζανε, χωρίς κανένα να ρωτήσουν αν αυτό το «κάτι» ήταν κάποιου αλλουνού, άσχετα με το πώς το βρήκε κι αυτός. Στραβοκοιτιόντουσαν κι άμα το στραβοκοίταγμα ήταν πολύ στραβό, τότε βγάζαν τα ρόπαλα και σπάγανε τα κεφάλια τους, χωρίς να το καταλαβαίνουν ότι το στραβοκοίταγμα ήταν κι αυτό κάτι που δεν το ήθελε και ο Θεός, αλλά σάμπως ήξεραν τα χαϊβάνια και τι πράγμα ήταν και ο Θεός; Άσε με το γυναικομάνι, όχι πως ήταν κάτι σπουδαίο κι αυτές. Και με τη γη, μπάχαλο κι εκεί η ιστορία. Ρίχνανε το λιθάρι στον κάμπο και μέχρι εκεί που έφτανε το πέταμα, λέγανε «δικό μου» και μέχρι ξενοδοχείο κτίζανε με λάσπη και κλάρες και κανένας δεν τους ζήταγε την άδεια.

Και από αγραμματοσύνη μη γίνει κουβέντα. Όσοι ξέρανε να χαράζουν στους βράχους σημάδια ήταν οι γραμματιζούμενοι κι από αυτούς μάθαμε του καθεκάστου τα καθέκαστα. Χάος σου λέω.

Και τότε πετάχτηκε ένας που είχε σώσει και τα δύο μάτια, γι’ αυτό και όλοι τον θεωρούσαν ανοιχτομάτη και που τον λέγανε Σόλωνα, που σαν ξύπνιος που έδειχνε τους λέει «ρε, σεις δεν είναι δουλειά αυτή η δική σας. Πρέπει κάποιος να σας φτιάξει νόμους για να ξέρετε πώς να φερνόσαστε και ποια θα είναι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του καθενού σας».

Και επειδή στο μιλητό ήταν πολύ δυνατός, τους κατάφερε να του αναθέσουν την εργολαβία της Νομοθεσίας και τους έφτιαξε κάτι νόμους να γλείφεις τα δάχτυλά σου.

Και βέβαια αυτοί οι νόμοι του Σόλωνα, που γράφτηκαν πάνω σε κάτι άσπρα μάρμαρα για να μη σβήνονται εύκολα, πιάσανε τόπο. Οι άνθρωποι άρχισαν να τους μαθαίνουνε και το πιο σπουδαίο πρόσεχαν και κάθε διπλανό τους αν τηρούσαν το νόμο και δεν τον έγραφαν στα παλιά τα σαντάλια, γιατί στο μεταξύ φτιάξανε και σαντάλια και πάψανε να κυκλοφορούν ξυπόλυτοι. Και δεν φτιάξανε μόνο σαντάλια. Φτιάξανε και σχολεία για να μαθαίνουν γράμματα οι πιτσιρικάδες, χωρίς να πνίγουν τις μανάδες για να αγοράζουν παπυρόχαρτα για να τυπώνουν τα μαθήματα. Φτιάξανε και υπουργεία για να ξέρει ο καθένας ποια είναι η δουλειά που πρέπει να κάνει και επειδή εκείνοι οι νόμοι του Σόλωνα, που έγιναν με μεγάλη προσοχή και ανάλογη περίσκεψη ως αρχαίοι που ήταν και που επάνω τους ως «φασόν» κόπηκαν και στηρίχτηκαν οι επόμενες μιμητικές κοινωνίες και έτσι τα πράγματα μπήκαν σε μια ευθεία και ο κόσμος ήρθε στα ίσα του και το Χάος βυθίστηκε στα σκοτάδια του.

Οι λαοί μοιράστηκαν, χωρίστηκαν, αποκτήσανε την αυτονομία τους, τη γλώσσα τους, την ταυτότητά τους, τον δικό τους πολιτισμό, άλλον καλύτερο, άλλον μέτριο, άλλον με ολίγη, επειδή και ο πολιτισμός δεν είναι εύκολη δουλειά, είναι όπως σου προκύψει και μην κοιτάς που σε εμάς ήρθε και περισσευάμενος, πού να ξέρω, εκεί ήμουν;

Το αποτέλεσμα όμως ήταν επειδή ο κάθε λαός απόκτησε και από ένα δικό του Σόλωνα, μερικοί μάλιστα αποκτήσανε και πολλούς, στο φινάλε και οι ανθρώπινες σχέσεις άρχισαν πάλι να έχουν καινούργιες διαφωνίες και περιπλοκές, ενώ συγχρόνως στους ορίζοντες του πολιτισμένου κόσμου που τον φτιάξαμε, όπως το είπαμε με τις οδηγίες του παππού Σόλωνα, πάλι τα ίδια σκατά άρχισαν να μαζεύονται γύρω τριγύρω μας.

Καινούργια θηρία, να μη σου πω και χειρότερα, γιατί κι αυτά κοντά σε εμάς πήραν τα επάνω τους, καινούργια κοτρώνια, καινούργιες λακκούβες, άλλες πάλι φωτιές, καινούργιος πολτός, καινούργιο κακό να μη βγάζεις άκρη.

Και στο βάθος του τούνελ, καλώς μου το – καλώς μου το, από το Χάος που ξεκινήσαμε, στο Χάος ξαναπέσαμε.

Το Χάος μας φταίει που ξανάρθε σαν ξεχασμένο φάντασμα μπροστά μας ή εμείς που τόσο εύκολα χωρίς ούτε μισό κιλό ναφθαλίνη να του ρίξουμε και να το αφήσουμε εκεί σε μιαν άκρη να ψοφολογάει; Και το χειρότερο από όλα είναι ότι το κάθε καινούργιο Χάος που ξαναγυρίζει και ξαναμπαίνει στη ζωή μας, είναι περισσότερο άγνωστο από τα προηγούμενα και όλο πιο δύσκολη και η λύση τους.

Και να θυμόμαστε ότι το Χάος γράφεται με «ΧΙ»!

Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗ

Από τα πιο μακρόβια θιασαρχικά ζευγάρια στο ελληνικό θέατρο, όπως του Αλέξη Μινωτή με την Κατίνα Παξινού, του Δημήτρη Μυράτ με τη Βούλα Ζουμπουλάκη, του Θανάση Παπαγεωργίου με τη Λήδα Πρωτοψάλτη -και δεν θυμάμαι ποια άλλα- και το ζεύγος του Στέφανου Ληναίου με την Έλλη Φωτίου, δεμένο και με σημαντικά γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μας, όπως και με καθοριστικά έργα ελληνικής γραφής.

Θεατρική προσωπικότητα ο Στέφανος, με ιδιαίτερα διπλά χαρακτηριστικά, σε παράλληλους αγωνιστικούς χώρους, που και οι δύο απαιτούν κουράγιο, γνώση και απόφαση, διαφορετικοί από το να κάθεσαι αναποτελεσματικός θεατής στο μπαλκόνι του ρετιρέ σου, αντί να βρίσκεσαι εκεί που δίνονται οι αγώνες, στο πεζοδρόμιο. Ηθοποιός με προοδευτικές θέσεις, που από τότε που τον ξέρω δεν τις έχει αλλάξει κάτω από το όποιο μακιγιάζ. Και συγχρόνως δραστηριοποιημένο πολιτικό πρόσωπο, συχνά παρεξηγημένο και στο Κοινοβούλιο για τις συνήθως ασυμβίβαστες θέσεις του, τις κατά κανόνα πελατειακές και ανταλλάξιμες. Τον έβλεπα προ ημερών, σε μια παλιά ελληνική ταινία, που ασφαλώς θα πρέπει να ήταν και η πρώτη του. Έπαιζε με τον Νίκο Κούρκουλο, τον Σταύρο Ξενίδη, τον Αλέκο Αλεξανδράκη, τον Ανδρέα Ντούζο, την Κατερίνα Χέλμη, νεαρούδια τότε όλοι τους, στον «Μπάρμπα Γιάννη, τον κανατά» (1957) με τον Βασίλη Αυλωνίτη, που έπαιζε και τον γραφικό ήρωα του έργου και τον Στέφανο Ληναίο… 54 χρόνια πριν έπαιζε ίσως για πρώτη φορά μπροστά σε κινηματογραφική μηχανή με τον ίδιο αποστασιοποιημένο τρόπο που μας είχε συνηθίσει στις επόμενες εμφανίσεις του, «κινηματογραφικότερος» από όλους σε εκείνη από τις πρώτες του φίλου μου του Φρίξου Ηλιάδη, ωσαύτως παλαιότατη κινηματογραφική «καραβάνα» και το πρώτο ελληνικό ποδάρι που πάτησε τα… ιερά χώματα του Φεστιβάλ των Καννών με τη «Νεκρή Πολιτεία», στην πρωταγωνίστρια της οποίας καρφώθηκαν τα ερωτήλα μάτια του Αλή Χαν, με τον οποίο γνωστή η συνέχεια και που δεν ήταν άλλη από την πανέμορφη δικιά μας Ειρήνη Παπά -ρε, τι πάω και θυμάμαι, έτσι και ανοίξω το πηγάδι των «φλας μπακ»! Τον θυμάμαι πάλι τον Στέφανο, όταν του είχα ζητήσει να παίξει σε κάποια ταινία μου, νομίζω ότι ήταν για τον «Εμίρη και τον κακομοίρη» και όταν μιλήσαμε μου είχε πει με ένα κάπως περίεργο ύφος «λυπάμαι, Γιώργο μου, αλλά υπάρχει λόγος που δεν μπορώ» και που όταν τον συνάντησα στο Λονδίνο ύστερα από 2 χρόνια μου είπε πολύ απλά «ελπίζω να μη παρεξήγησες τότε την άρνησή μου, ύστερα από δύο μέρες φεύγαμε με την Έλλη για την αυτοεξορία μας». Ήταν ένα πρωινό που συναντηθήκαμε στο Πικαντίλι, στο Λονδίνο, το 1969, τότε που το ζεύγος είχε καταφύγει εκεί και δούλευαν για κάποιο μεροκάματο στην ελληνική εκπομπή του BBC, κάνοντας τη δική τους αντίσταση.

Και πότε; Όταν η επίσης ιδιαίτερα αγαπητή μου Έλλη Φωτίου ακολούθησε τον άντρα της, τον Στέφανο, στην εξορία τους, στην πιο κρίσιμη και επιτυχημένη ώρα της καριέρας της, έχοντας γυρίσει ακριβώς σ’ εκείνη τη δεκαετία μερικές από τις πιο οριακές ελληνικές ταινίες, όπως την «Προδοσία» και τον «Φόβο» του Κώστα Μανουσάκη και την «7η μέρα της δημιουργίας» του Βασίλη Γεωργιάδη, την ταινία με τον αύξοντα αριθμό απαγόρευσης «1» της 21ης Απριλίου, ενώ συγχρόνως «έσκιζε» κυριολεκτικά στο θέατρο με το «Καληνύχτα, Μαργαρίτα», επίσης έργο-σταθμός στο πολιτικοποιημένο μας θέατρο.

Κι όμως δεν έχω ακούσει καμία τιμητική διάκριση, ένα αφιέρωμα, ένα κορδελάκι κόκκινο, στο οποίο να κρέμεται κάτι που να θυμίζει το άξιο πέρασμα της Έλλης Φωτίους από τα καλλιτεχνικά μας χαρακώματα. Μπράβο μας, αυτοί είμαστε, φασκελώστε μας!

Να θυμίσω ότι το ζεύγος Στέφανου Ληναίου – Έλλης Φωτίου ξαναπαίζουν στο θέατρό τους, το «Άλφα», στη γωνία Πατησίων και Στουρνάρη (που για να σας το θυμίσω καλύτερα, είναι το θέατρο που κάθε φορά που έχουμε γεγονότα στο Πολυτεχνείο, είναι το μόνο που λόγω γειτνίασης με το ιστορικό σταυροδρόμι, μαζεύει τις σπασμένες του τζαμαρίες), εκεί λοιπόν κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή και με πολύ φτηνό εισιτήριο, παίζουν την καταπληκτική πολιτική σάτιρα του Ντάριο Φο «Δεν πληρώνω… Δεν πληρώνω…» που έχει συμπληρώσει κοντά 1.500 παραστάσεις από τότε που πρωτοπαίχτηκε στην Ελλάδα από το 1979 ως τώρα, σκηνοθετημένο και αναπροσαρμοσμένο από τον Στέφανο, που όταν τον ακούτε στους καταπληκτικούς διαλόγους του απρόβλεπτου Ιταλού Αντιμπερλουσκονισημειολόγου, είναι σαν να μιλάει ο εαυτός σας, εκτός αν σας αρέσει… να πληρώνετε!

ΜΗΝ ΤΟ ΧΑΣΕΤΕ και όταν πάτε, παράκληση και με ένα κόκκινο γαρίφαλο εκ μέρους μου στην Έλλη και όταν βρεθούμε θα σας δώσω τα έξοδα!

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Ο Στέφανος Ληναίος και η Έλλη Φωτίου δίνουν την ευκαιρία σε νέους ανθρώπους του θεάτρου να παρουσιάζουν στο «Άλφα» δικά τους θεατρικά και γενικότερα πολιτιστικά δρώμενα. Επικοινωνία στο 210-4221444.

****

ΣΤΗ… ΣΚΕΥΟΦΟΡΟ

• Η επιδημία της «γκέι» κουλτούρας έφτασε στα όρια της εμετικής αγανάκτησης με τη νέα παραγωγή του «προοδευτικού» ΑΝΤ-1 με τον ανεξήγητο τίτλο «Fab 5», όπου 5 εκπρόσωποι του «άλλου τρόπου ζωής» προσπαθούν να μας πείσουν πώς θα αποκτήσουμε τα εφόδια και το «στιλ» για να γίνουμε «επώνυμες» και «περπατημένες κοπέλες» της εποχής μας.

• ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ για τους σκηνοθέτες που θα προετοιμάσουν αρχαίες τραγωδίες, «Ικέτιδες», «Βάκχες» ή ό,τι σχετικό για τα φεστιβάλ του επόμενου καλοκαιριού: Να σημειώσουν για κορυφαία του χορού τη βουλευτίνα Εύα Καϊλή του ΠΑΣΟΚ, που έδωσε εξετάσεις υψηλού βαθμού απελευθερωμένης απόστασης από την ψήφο εμπιστοσύνης και άρνησης του «ΝΑΙ», με 10 βαθμούς συγκινησιακής έντασης, άσχετα αν τελικά αμόλησε ένα «ΝΑΙ» που έπεισε τους πάντες ότι «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ ενωμένο Καϊλό»!

• ΟΠΩΣ το ακούσαμε όλοι ότι ο Γιώργος Παπανδρέου έλαβε το κρίσιμο βράδυ που η Βουλή τον όπλισε με 153 ψήφους εμπιστοσύνης, χωρίς όμως ο κ. Πετσάλνικος αναγγέλλοντας τα αποτελέσματα να μας ενημερώσει ότι για 147 βουλευτές είναι αναξιόπιστος, αντίθετα με την κ. Λούκα Κατσέλη που ύστερα από μια περισσότερο ψύχραιμη αντιμετώπιση της κατάστασης, βροντοφώνησε ένα μεγαλοπρεπέστατο «ΝΑΙ», με αποτέλεσμα ο μεγαλόψυχος αρχηγός να την ξανανεβάσει στο τρένο. Αυτή τη φορά όμως στη… σκευοφόρο!

• ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΛΑ που είπαμε να τα λέμε: Καταπληκτικό το βίντεο κλιπ για το ΑΡΧΕΙΟ της ΕΡΤ όπου μέσα σε ένα λεπτό, η «γεύση μισού αιώνα ιστορία». Το όνομα του κατασκευαστή, τόσο για την επιλογή των γεγονότων όσο και για τον ρυθμό τους.