Κανένας δεν έχει δικαίωμα να υποθηκεύσει το μέλλον της επόμενης γενιάς…
Ο Δημήτρης Μπάσης καλεί όλους τους συναδέλφους του να ανεβάζουν το ηθικό του Έλληνα και υπογραμμίζει ότι τη δεκαετία του ’60, του ’70 και του ’80 όλοι οι Έλληνες είχαν πρόσβαση στη διασκέδαση μ’ ένα ποτήρι κρασί και ο Τσιτσάνης στο «Χάραμα» τραγουδούσε επτά μέρες την εβδομάδα… Μετά έγινε η διασκέδαση είδος πολυτελείας…
Σε αντιδιαστολή με τη ζοφερή πραγματικότητα, ο Δημήτρης Μπάσης μιλά για το δωρικό ζεϊμπέκικο του Μητροπάνου, με το κεφάλι πάντα ψηλά να ξεσηκώνει την ψυχή του Έλληνα!
// Ποιος είναι ο ρόλος των καλλιτεχνών αυτήν τη συγκεκριμένη περίοδο;
Οι άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων πρέπει να πάρουν θέση για όσα συμβαίνουν σήμερα στην Ελλάδα. Ο κόσμος θέλει να ακούσει τη φωνή των πνευματικών ανθρώπων αλλά και των καλλιτεχνών. Οι τραγουδιστές, οι διανοούμενοι και ο λαός πρέπει να υψώσουμε το ανάστημά μας και να πούμε σ’ όλους ότι η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες και κανείς δεν έχει δικαίωμα να υποθηκεύσει το μέλλον της επόμενης γενιάς.
// Ο στρατός, οι μαθητές, οι βετεράνοι του ’41 παρέλασαν ενώπιον του λαού είπε ο Μανώλης Γλέζος. Πώς κρίνετε τα όσα συνέβησαν στη Θεσσαλονίκη;
Ήταν μια πρωτόγνωρη εικόνα. Με θλίβει το γεγονός ότι την ημέρα που τιμάμε τους ανθρώπους που θυσιάστηκαν για να είμαστε σήμερα εμείς ελεύθεροι, έγιναν όλα αυτά τα γεγονότα! Είμαι και εγώ αγανακτισμένος που ο γιος μου δεν θα έχει μέλλον, αλλά και η αγανάκτηση έχει μέτρο. Δυο μέρες έχουμε να τιμήσουμε τους ήρωες, την 28η Οκτωβρίου και την 25η Μαρτίου. Υπάρχουν άλλες 360 μέρες το χρόνο για να φωνάξουμε «όχι» σ’ αυτό το πολιτικό σύστημα που χρεοκόπησε τα όνειρά μας. Δυστυχώς, δεν περιορίσαμε την οργή μας και με το να καταλύουμε θεσμούς βάλλεται ουσιαστικά η Δημοκρατία μας. Και οι Έλληνες έχουν κάνει αγώνα για τη Δημοκρατία.
// Φοβάστε ότι θα υπάρξει κοινωνική αναταραχή, μετά τα όσα συνέβησαν;
Το μόνο σίγουρο. Η μια κοινωνική τάξη θα στραφεί εναντίον της άλλης. Ο άνεργος θα στραφεί ενάντια σ’ αυτόν που έχει δουλειά. Και αυτό είναι ό,τι χειρότερο, γιατί ο λαός πρέπει να μείνει ενωμένος. Στη φτώχεια που θα έρθει, ο γείτονας πρέπει να βοηθήσει το γείτονα.
// Στο χώρο σας, αντιμετωπίζετε μεγάλη κρίση, έτσι δεν είναι;
Μα, είναι λογικό, αφού κάναμε τη διασκέδαση είδος πολυτελείας. Τη δεκαετία του ’60, του ’70, ακόμη και του ’80, όλοι οι Έλληνες είχαν πρόσβαση στα νυχτερινά κέντρα. Με μια μπουκάλα χύμα κρασί και ένα πιάτο με φρούτα περνούσαν φίνα. Ο Τσιτσάνης, στο «Χάραμα» της Καισαριανής, τραγουδούσε και τις επτά μέρες της εβδομάδας και το μαγαζί ήταν γεμάτο. Πήγαινε ο καθένας και έπινε ένα ποτηράκι κρασάκι και άκουγε και τα τραγουδάκια του. Τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα δημιουργήθηκαν χώροι διασκέδασης που χωράνε 3.000 άτομα. Είναι δυνατόν να λειτουργήσουν καθημερινά αυτά τα κέντρα;
// Στη δισκογραφία τι έγινε;
Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες καταστρέψαμε τον κλάδο μας. Τα c.d. μας πωλούνται με τις εφημερίδες. Πριν από δυο χρόνια σούπερ-μάρκετ έδινε ένα αρνί για το Πάσχα με ένα c.d. με δημοτικά τραγούδια. Είχα σοκαριστεί, ένιωσα τεράστια ξεφτίλα. Καμία προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η πολιτεία τα έχει αφήσει όλα ανεξέλεγκτα. Έμαθε μια ολόκληρη γενιά στο τσάμπα τραγούδι. Αλλά τίποτα δεν δούλεψε σωστά σ’ αυτό το κράτος τις τελευταίες δεκαετίες, γιατί να δουλέψει το τραγούδι;
// Πώς αισθάνεστε που θα ξαναπατήσουν Γερμανοί τη χώρα μας; Θα διοικούν τα υπουργεία μας;
Η Ελλάδα, μετά το 1821, πάντα είχε ξένες δυνάμεις να τη διοικούν. Απελευθερωθήκαμε και είχαμε τον Όθωνα… Αλλά γιατί, δεν είχαμε και τις αμερικανικές βάσεις στο κεφάλι μας;
// Νιώθετε ότι είμαστε ευάλωτοι όσον αφορά την εθνική μας κυριαρχία;
Η χώρα μας είναι αδύναμη οικονομικά, αυτό είναι γνωστό στους πάντες. Η εικόνα όμως που παρουσιάσαμε σε Σκοπιανούς και Τούρκους ανήμερα της εθνικής μας εορτής είναι μιας χώρας σε πανικό. Πείτε μου, τι αποκόμισαν οι γείτονές μας βλέποντας αυτές τις εικόνες; Έκανα ζάπινγκ στα κανάλια και πονούσε το στομάχι μου. Είμαι παιδί μεταναστών, οι δικοί μου έφυγαν από την Ελλάδα και πήγαν στη Γερμανία για ένα καλύτερο αύριο και τώρα βλέπω να τους κόβεται η σύνταξη. Τι συμβαίνει σήμερα στη χώρα μου; Έκανα μια βόλτα στην Αθήνα και δεν είδα ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου να ανεμίζουν στα μπαλκόνια οι ελληνικές σημαίες. Αντιθέτως, αν πάτε στην Τουρκία θα δείτε σ’ όλα τα σπίτια τούρκικες σημαίες, αγάλματα του Κεμάλ. Θα μου πείτε υπέρτατος εθνικισμός. Γιατί είναι κακό να αγαπάς τη χώρα σου;
// Εδώ κάποιοι φωστήρες του υπουργείου Παιδείας έγραψαν στα σχολικά βιβλία ότι έγινε συνωστισμός στο λιμάνι της Σμύρνης το 1922 από πρόσφυγες και όχι σφαγή…
Δεν υπάρχει παιδεία στη χώρα μας. Δεν έχουμε να αναδείξει την πολιτιστική μας κληρονομιά. Τα τελευταία χρόνια βγαίνουν τραγουδιστές από τις λεγόμενες Μουσικές Ακαδημίες των τηλεοπτικών καναλιών. Και ερωτώ σ’ αυτές τις Μουσικές Ακαδημίες τους διδάσκουν Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Ξαρχάκο, Μαρκόπουλο, Βαμβακάρη, Ξυλούρη, Τσιτσάνη, Κουγιουμτζή; Γιατί αν θέλουμε να μιλάμε για μουσικό πολιτισμό αυτούς έχουμε. Σ’ αυτές τις Μουσικές Ακαδημίες αυτό που τους μαθαίνουν είναι τι ρούχα θα φοράνε όταν τραγουδάνε και τι μαλλιά θα φτιάχνουν. Πρόκειται για βιομηχανία παραγωγής διασήμων με ημερομηνία λήξης. Διάττοντες αστέρες που θα απασχολούν τα μίντια με την προσωπική τους ζωή και με το τι φοράνε. Το τελευταίο που τους αφορά είναι η μουσική παιδεία.
// Από πότε ξεκίνησε ο κατήφορος;
Από το ’90 και μετά. Η γενιά η δική μου, που έβγαλε τον Κότσιρα, τον Μακεδόνα, τη Μελίνα Κανά, είχε ακόμη όνειρα. Η δισκογραφική εταιρεία επένδυε πάνω σ’ έναν καλλιτέχνη. Εμένα με ανακάλυψε ο Κραουνάκης, ο Χρήστος Νικολόπουλος μου έγραψε τους «Ψίθυρους καρδιάς», υπήρχε ένα σχέδιο, θα έλεγα, για τη δημιουργία μιας νέας γενιάς λαϊκών τραγουδιστών…
// Ποιο είναι το καλλιτεχνικό σας καταφύγιο;
Οι κολόνες του ελληνικού πενταγράμμου. Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Βαμβακάρης… Μετά τον πόλεμο γράφτηκαν χρυσές σελίδες στο ελληνικό τραγούδι. Γράφτηκαν τραγούδια για να σηκώσουν μια κοινωνία να σταθεί στα πόδια της. Η δεκαετία του ’50 μέχρι και το ’80 καλλιτεχνικά δεν μπορεί να αντικατασταθεί. Μετά περάσαμε στο τραγούδι της εικόνας!
// Πώς είναι να συνεργάζεστε με τον Δημήτρη Μητροπάνο;
Χαίρομαι να τον βλέπω να χορεύει ζεϊμπέκικο! Το ωραιότερο ζεϊμπέκικο, η πιο ανδρική, δωρική μορφή στη νύχτα. Νιώθω πολύ τυχερός! Με τον Μητροπάνο συνεργάζομαι για τέταρτη συνεχή σεζόν από το 2002 και έχω τεράστια χαρά που έχω δίπλα μου έναν τέτοιο φίλο. Είναι πραγματικά πολύ γενναιόδωρος με τους τραγουδιστές της νέας γενιάς. Πρόκειται για μια εξαιρετική μορφή, από τους τελευταίους μεγάλους λαϊκούς τραγουδιστές. Μαζί με τον Γιάννη Κότσιρα, ζήσαμε ιστορικές στιγμές δίπλα στον Δημήτρη Μητροπάνο όλο το καλοκαίρι σε μια περιοδεία συναυλιών σολντ-άουτ. Συνεχίζουμε στο «Κέντρο Αθηνών», γνωρίζοντας ότι είμαστε σε μια δύσκολη εποχή που ο Έλληνας πρέπει να ξεχάσει, να διασκεδάσει.
// Μειώσατε τις τιμές;
Εννοείται! Και τις τιμές στο ουίσκι και στα νυχτοκάματα. Αυτά πάνε πακέτο. Διασκέδαση για όλους. Το είπαμε από την αρχή. Τέλος η ακρίβεια. Ο Έλληνας έχει ανάγκη για ψυχική ανάταση και να ξεφύγει από την κατάθλιψη και την καθημερινότητα.
// Από πού αντλείτε δύναμη;
Από την πίστη μου στον Θεό! Μεγάλωσα στο Χέρσο, ένα χωριό επτά χιλιόμετρα από τα Σκόπια. Είχα ένα δάσκαλο που με έκανε να αγαπήσω την πατρίδα μου, την ορθοδοξία, τη βυζαντινή μουσική. Κάθε μέρα στο προαύλιο του σχολείου ανεβάζαμε την ελληνική σημαία και κάθε Κυριακή πηγαίναμε στην εκκλησία. Ήταν μια ακριτική περιοχή, που τη στηρίζαμε με σθένος, με υπερηφάνεια, με αγάπη. Έμαθα, λοιπόν, από τα παιδικά μου χρόνια να τιμώ την πατρίδα μου, να ευγνωμονώ τον Θεό για τα όσα μου έχει δώσει. Την 28η Οκτωβρίου ήμουν πάρα πολύ στενοχωρημένος. Το ότι διεκόπη η στρατιωτική παρέλαση, για μένα, που ζούσα επτά χιλιόμετρα από τους Σκοπιανούς, ήταν ένα έγκλημα.
// Τι θα γίνει από εδώ και στο εξής;
Η κατάσταση πρέπει να εκτονωθεί και να πάμε σε εκλογές. Είμαστε πριν από την κοινωνική έκρηξη και η εικόνα που παρουσιάζουμε στο εξωτερικό είναι μιας χώρας μπάχαλο. Χρειάζεται μια άλλη κυβέρνηση που να έχει τη νομιμοποίηση του λαού, γιατί αυτή δεν την έχει.
// Είστε αισιόδοξος για το μέλλον των Ελλήνων;
Ως έθνος έχουμε περάσει και χειρότερα και έχουμε σταθεί στα πόδια μας. Πρέπει να διαλύσουμε μονομιάς το πελατειακό κράτος, το βόλεμά μας και να ξεκινήσουμε την παραγωγή. Δυστυχώς, η δεκαετία του ’90 μας έκανε σκλάβους των τραπεζών και των δανείων. Όλα αυτά που πήραμε, σπίτια, αυτοκίνητα, εξοχικά δεν μας ανήκαν, ήταν με δανεικά. Όταν το σύστημα κατέρρευσε, βγήκαμε στους δρόμους. Για μένα είναι τραγικό να μοιράζει δήμαρχος σχολείου γάλα σε ελληνόπουλα και να λιποθυμούν μαθητές από την πείνα στο προαύλιο. Έγινε η χώρα μου Αφρική;
// Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα ήταν ως όραμα ουτοπικό;
Είμαι παιδί μεταναστών. Οι δικοί μου δούλεψαν 25 χρόνια στη Γερμανία για να έχουν τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους μια καλύτερη ζωή. Την έχουν; Θα χρειαστεί και άλλο «κούρεμα» και άλλο «κούρεμα». Μέχρι που η χώρα δεν θα αντέξει τη λιτότητα και θα πτωχεύσει κανονικά. Όσο η Ευρώπη δεν αναγνωρίζει τα σύνορά μας ως σύνορα της Ευρώπης και η χώρα μου θα φορτώνεται στην πλάτη της δυσανάλογα από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπέρογκους πολεμικούς εξοπλισμούς, για ποια ενιαία Ευρώπη μιλάμε; Οι Φινλανδοί θα έχουν πάντα λεφτά για κοινωνικές παροχές και εμείς θα είμαστε πάντα οι τεμπέληδες, που ωστόσο ξεπουλιούνται για να αγοράζουν τα όπλα και τα αεροπλάνα της Γαλλίας και της Γερμανίας. Τώρα που θα αρχίσει να κατρακυλά και η Ιταλία και η Ισπανία, τι θα κάνουν; Έχουμε ενιαίο νόμισμα χωρίς ενιαίο υπουργείο Οικονομικών. Στην Αμερική οι κοινοπολιτείες είναι αλλιώς. Πιστεύω ότι μόλις η Γερμανία, και η Γαλλία ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα, θα μας πετάξουν από την ένωση. Τώρα μας κρατάνε γιατί φοβούνται για τις δικές τους τράπεζες, γιατί δεν μπορούν να ελέγξουν τις αγορές. Όταν θα τα ξεφορτωθούν, μην έχετε ψευδαισθήσεις, θα μας αφήσουν στη μοίρα μας. Άλλωστε, ιστορικά πότε μας έχουν βοηθήσει οι Ευρωπαίοι; Μόνο όταν είχαν συμφέρον!