Βυζάντιον

Στην ταινία ο Σον Κόνερι, ένα ρεμάλι, στρατιώτης του βρετανικού στέμματος στην Ινδία, αποφασίζει να γίνει βασιλιάς μιας φυλής στα Ιμαλάια. Ακολουθούμενος από τον συνάδελφο του, τον Μάικλ Κέιν, ανεβαίνει στην κορυφή του κόσμου για να τους ανακοινώσει ότι είναι θεός, απόγονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Όμως ως θεός δεν έπρεπε να ματώνει. Έλα, όμως, που μάτωσε. Συνεπώς απεδείχθη θνητός. Έχασε τον θρόνο, το στέμμα, μαζί και το κεφάλι του.

***

Κι όμως, ο Γιώργος δεν χωράει σ’ αυτό το παραμύθι. Δεν είπε ψέματα για να ανέβει στον θρόνο, δεν έσκισε τα γόνατά του σε μια περιπέτεια. Δεν μηχανεύτηκε καν, οι μηχανισμοί ήταν εκεί, έτοιμοι να εργαστούν γι’ αυτόν. Την κατάληξη της ιστορίας τη βιώνουμε όλοι αν και την ώρα που γράφω δεν γνωρίζω το ακριβές τέλος. Μπορεί, ας πούμε, να πάει στο Μαξίμου και να ανακοινώσει την κήρυξη πολέμου με την Κύπρο. Ίσως πάλι να θέσει τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για λόγους που μόνο αυτός κατανοεί. Θεωρώ, όμως, ότι το πιθανότερο είναι να φτιάχνει καμιά βαλίτσα με προορισμό τη γενέθλια γη. Είναι πόρνη η υστεροφημία, πρόεδρε, μπορεί να σε σύρει σε μονοπάτια με αγκάθια που μάταια θα τα βαδίσεις. Στη θέση σου δεν θα επέστρεφα καν στην Ελλάδα. Θα κατέφευγα σε μια αγροικία στη Μοντάνα, θα έπνιγα τις αναμνήσεις μέσα στη λίμνη και όλα αυτά θα ήταν ένα κακό όνειρο, ένα τραύμα που κλείνει. Πιστέψτε με, η έννοια της θέσης στο κάδρο της ιστορίας είναι απατηλή. Η άποψη των ανθρώπων για σένα έχει πραγματική σημασία μόνο για όσο είσαι στη ζωή. Και επειδή οι Παπανδρέου, ως οικογένεια, ζουν αρκετά, ας φροντίσει ο Γιώργος να απολαύσει τα πολλά χρόνια που του έμειναν, παίρνοντας ένα καλάμι, μια βάρκα, ένα σπίτι και πρώτα απ’ όλα το αεροπλάνο για Μοντάνα.
•••
Ασφαλώς η ιστορία του Γιώργου είναι το μάθημα της μοίρας προς έναν κουτό λαό μιας κουτσής χώρας. Δεν είναι που κλείνει με δύναμη το κεφάλαιο της οικογενειοκρατίας. Είναι που διδάσκει στους ανθρώπους τα λάθη τους. Ο Γιώργος ετάχθη για πρωθυπουργός τη μέρα που γεννήθηκε. Εξελέγη βουλευτής ακριβώς πριν από τριάντα χρόνια, χωρίς να επιδείξει τίποτα το σπουδαίο, απλώς ως γιος του αφεντικού. Είχε προίκα και πολιτεύτηκε μαζί της. Άντλησε τη δημοφηλία από το όνομά του και πορεύτηκε εκ του ασφαλούς ως την αίθουσα του θρόνου. Ο λαός όχι μόνο το γνώριζε αυτό, αλλά το επιβράβευσε εμπράκτως. Ο ίδιος λαός έβλεπε τον Γιώργο στη θερμοκοιτίδα των ασφαλών υπουργείων. Τον παρακολουθούσε να χτίζει διεθνές προφίλ από τη θωρακισμένη θέση του υπουργού Εξωτερικών. Και την κρίσιμη στιγμή σχεδόν ένα εκατομμύριο από μας πήγε και τον ψήφισε για πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Μην του ασκείτε, λοιπόν, κριτική, αν δεν ρίξετε μομφή στα ήθη και στις πρακτικές μιας κοινωνίες που αναδεικνύει ηγέτες βάσει ονόματος. Ακόμα χειρότερα, τους αποδέχεται βάσει κληρονομικού δικαίου. Δεν είναι ο Γιώργος ηλίθιος ή επικίνδυνος. Η κοινωνία μας λειτουργεί με ηλίθιο και επικίνδυνο τρόπο. Προς το παρόν δεν βλέπω με ποιον τρόπο μπορεί να αλλάξει αυτό. Ίσως μέσα από αυτά που μάθαμε.
•••
Ένα χρήσιμο μάθημα θα ήταν και η εκλογή του Βενιζέλου στη θέση του πρωθυπουργού ή, τέλος πάντων, στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Αν έχει συμβεί κάτι τέτοιο, τότε το σάλιο από τη χλεύη θα μας λούσει όλους.

Οφείλω επίσης να σας πω ότι πριν από δύο χρόνια ήμουν ενθουσιασμένος με την εκλογή του Γιώργου. Έγραφα μάλιστα ότι η ελπίδα αυτής της πατρίδας είναι η αμερικανιά του ηγέτη της. Κοινώς πίστευα ότι η υιοθέτηση ηθών που υπαγορεύονται από την αμερικανική παιδεία του Γιώργου, θα συνέβαλε αποφασιστικά στη σωτηρία αυτής της χώρας. Τελικώς, αντί να επενδύσει σε επαγγελματίες, επένδυσε σε φίλους του. Αντί να σχεδιάσει με βάση την πραγματική ζωή, ακολούθησε τα διαγράμματα του PowerPoint – απορώ πώς δεν μας ζήτησε να καταπιούμε αντιβιοτικά επειδή έπρεπε να κάνει update το antivirus. Αλλά και πάλι, εγώ σας λέω ότι είχε ένα αξιοπρεπές περίγραμμα ιδεών. Όμως δεν ακουμπούν τα πάντα στο σχέδιο και στο όραμα. Το κυριότερο στην πολιτική είναι, όπως φαίνεται, η προσωπική ικανότητα. Ο Γιώργος δεν την είχε. Πιθανότατα επειδή πίστευε ότι δεν του χρειάζεται. Εγώ προσωπικά δεν τον αποχαιρετώ με οργή. Τον αποχαιρετώ παίρνοντας πάνω μου τη μισή ντροπή. Επένδυσα ελπίδες σε αυτόν. Αποδείχθηκα ηλίθιος. Όπως και πολλοί από σας εξ όσων φαντάζομαι.
•••
Και τώρα είναι μεσημέρι Πέμπτης, πρέπει να δώσω τη στήλη, δεν ξέρω τι θα φέρει η μέρα, δεν γνωρίζω τίποτα απ’ όσα γνωρίζετε εσείς τώρα. Θα έχουν πάει σε κυβέρνηση υπό τον Παπαδήμο με προορισμό τις εκλογές; Θα πουλήσει τρέλα ο Γιώργος βάζοντας τους ΠΑΣΟΚους να δέρνονται; Θα έχει μιλήσει η ρέπλικα του Άι Βασίλη που εδρεύει στο προεδρικό Μέγαρο; Όμως φοβάμαι ότι αδίκως ανησυχώ και καθυστερώ να στείλω τη στήλη. Είτε κυβέρνηση εθνικής ενότητας μας προκύψει είτε ο υπέροχος λαός βάλει τον Σαμαρά στο Μαξίμου, το αποτέλεσμα θα είναι ίδιο. Θα αλλάξουν τα πρόσωπα, αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει περίπτωση να αλλάξει η πολιτική. Ποιος θέλει πραγματικά να είναι ο πρωθυπουργός τής δραχμής; Όσοι άνθρωποι γνωρίζουν τι συμβαίνει και διατηρούν, ακόμα, τη στοιχειώδη σοβαρότητα, γνωρίζουν ότι ο έλληνας πρωθυπουργός έχει πλέον τις ίδιες αρμοδιότητες μ’ έναν διαχειριστή πολυκατοικίας: Μπορεί να μαζεύει τα λεφτά, αλλά η πολυκατοικία δεν του ανήκει. Επίσης, στην Ευρώπη έχει ωριμάσει αρκετά αυτό που κάποιοι από την Κομισιόν έλεγαν στη Δαμανάκη κι εμείς την πήραμε από τα μούτρα: Το κόστος διατήρησης της Ελλάδας στο ευρώ είναι πλέον μεγαλύτερο από το κόστος που θα προκαλέσει η έξοδός της. Αν δεν αλλάξει η ροή των εξελίξεων, την Πρωτοχρονιά του 2014 μπορεί να παίξετε μπλακ τζακ με δραχμές.
•••
Τι χρειάζεται, λοιπόν, η πατρίδα; Χρειάζεται έναν πρωθυπουργό που θα συμπεριφερθεί ως πειθήνιο όργανο των δανειστών μας, εφαρμόζοντας μια πολιτική που είναι μονόδρομος. Πιθανότατα ο ίδιος (ή η ίδια, μπορεί να είναι η Άννα, βρε αδερφέ) θα τελειώσει πολιτικά γνωρίζοντας την ταπείνωση μέσα από το πατριωτικό καθήκον. Υπάρχει αυτός ο άνθρωπος; Πιστεύω πως ναι, υπάρχουν αρκετοί. Αυτό που κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει είναι η διάθεση για συναίνεση και εθνική συνεννόηση. Φταίει ο τρόπος με τον οποίο αυτή η χώρα εκτρέφει βουλιμικούς πολιτικούς, στελέχη που θεωρούν ότι το πεπρωμένο τους ανήκει και στη χώρα. Είμαι σίγουρος ότι όλοι τους κατανοούν τον Παπανδρέου. Πολλοί από αυτούς, στη θέση του, θα έκαναν ακριβώς τα ίδια. Ίσως και χειρότερα.
•••
Τώρα αισθάνομαι λες και είμαι στο σινεμά, βλέπω το θρίλερ, αλλά δεν αντέχω και πάω στην τουαλέτα λίγο πριν τελειώσει. Σκέφτομαι τον Γιώργο, πώς μπορεί να αισθάνθηκε μετά την ταπείνωση στις Κάννες. Κατάλαβα, όμως, πως αυτοί οι άνθρωποι τα καταφέρνουν στη ζωή τους επειδή κοιμούνται καλά και η ντροπή δεν τους γνωρίζει. Διαβάζω email φίλων από το εξωτερικό, αλλοδαπών, που με ρωτούν ή με κατηγορούν. Ένας νοτιοαφρικανός υπουργός, προσερχόμενος στο G20, δήλωσε ότι ελπίζει η Ελλάδα να παραμείνει στην Ευρωζώνη – προφανώς φοβούνται μην πάμε στην Αφρική. Οι ξένοι πλέον έχουν την ίδια εικόνα που έχουμε κι εμείς για την Ελλάδα. Ξαπλώνω πίσω στην πολυθρόνα, σκέφτομαι για λίγο μήπως γίνει το θαύμα και δεν πληρώσω έκτακτη εισφορά, ενώ πηγαίνω από σάιτ σε σάιτ. Και είναι τόσο πλούσιες οι εικόνες, τόσο εντυπωσιακοί οι τίτλοι των διεθνών μέσων που αισθάνομαι κάτι μεταξύ υπερηφάνειας και ηδονικού σαδισμού. Δεν ξέρω αν είμαστε, ακόμα, ο ομφαλός της Γης. Είμαι, όμως, βέβαιος πως γίναμε η κωλοτρυπίδα της. Τα έχουμε κάνει σκατά, πατριώτες.