Η αποδόμηση του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού

Για τη στελέχωσή του επιμορφώθηκαν δεκάδες εκπαιδευτικοί και διαμορφώθηκαν εκτεταμένες δομές σε όλη την Ελλάδα, με υλικοτεχνική υποδομή, γραφεία, βιβλιοθήκες, ηλεκτρονικούς υπολογιστές κ.λπ., για τα οποία δαπανήθηκαν τεράστια ποσά, ίσως και περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ από συγχρηματοδότηση κοινοτικών και εθνικών πόρων. Η αποδόμηση του θεσμού άρχισε από τον Αύγουστο του 2010 με την κατάργηση των ΓΡΑΣΥ (Γραφεία Σύνδεσης με την Αγορά Εργασίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού στα Επαγγελματικά Λύκεια) και συνεχίστηκε από το σχολικό έτος 2011 με την κατάργηση του μαθήματος του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού (ΣΕΠ) από το πρόγραμμα διδασκαλίας της Α΄ Τάξης των Λυκείων. Παρ’ όλα αυτά η τάξη αυτή σε εγκύκλιο της υφυπουργού κ. Χριστοφιλοπούλου (Απ. Πρωτ. 59609/25-05-2011) αναφέρεται ως «τάξη προσανατολισμού». Αδιανόητα πράγματα. Τάξη προσανατολισμού χωρίς επαγγελματικό προσανατολισμό και χωρίς συνέχεια! Η λήψη απόφασης για εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές δεν είναι στιγμιαίο γεγονός που υλοποιείται με ένα τεστ ή με τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου. Είναι διαδικασία ετών στην οποία εμπλέκονται οι έφηβοι, οι γονείς τους και το σχολείο τους. Όλοι αυτοί οι παράγοντες χρειάζονται έναν σταθερό θεσμό αναφοράς ή τουλάχιστον άμεσα σχετιζόμενο με τα διαμειβόμενα στη σχολική κοινότητα μέσα από συμβουλευτικές διαδικασίες. Μια τέτοια λειτουργία δεν μπορεί παρά να γίνεται από εκπαιδευμένους συμβούλους οι οποίοι υπάρχουν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και οι οποίοι καταργούνται σήμερα με μια μονοκονδυλιά.

Χαριστική βολή

Η χαριστική βολή στον θεσμό, που σε όλον τον κόσμο είναι ευρύτατα εδραιωμένος, δόθηκε πρόσφατα από τις αρχές Σεπτεμβρίου, με τη διάλυση των ΓΡΑΣΕΠ (Γραφεία Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού) σε Γυμνάσια και Γενικά Λύκεια και την επιστροφή όλων των Συμβούλων ΣΕΠ στις οργανικές τους θέσεις. Και η ταφόπλακα τοποθετήθηκε με την ουσιαστική ερήμωση των ΚΕΣΥΠ (Κέντρων Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού). Σε σύνολο 79 ΚΕΣΥΠ, το σχολικό έτος 2011 – 2012, θα λειτουργήσουν με έναν μόνο σύμβουλο μόλις 57. Αλλά και αυτά προβλέπεται να καταργηθούν, σύμφωνα με το άρθρο 22 του Προσχεδίου Νόμου για την «Οργάνωση των Περιφερειακών Υπηρεσιών Διοίκησης της Εκπαίδευσης» και θα αντικατασταθούν από υπεύθυνους-συντονιστές που θα υπηρετούν σε περιφερειακά γραφεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το υπουργείο, με κύρια ευθύνη της κ. υπουργού, υποτιμά την αξία του ΣΕΠ, παρά τις εξ αντιθέτου παλαιότερες δηλώσεις της (του τύπου «θεωρώ ότι δεν μπορεί να υπάρξει εκπαίδευση χωρίς τον επαγγελματικό προσανατολισμό»), αφού μετατρέπει τον θεσμό σε μηχανιστικό πρόγραμμα «σχεδιασμού, οργάνωσης και παροχής υπηρεσιών συμβουλευτικής και προσανατολισμού» (άρθρο 10 του Προσχεδίου), προβλέποντας στο ωρολόγιο πρόγραμμα του νέου γυμνασίου μία ώρα στο τρίτο τρίμηνο μαζί με τη Σχολική Κοινωνική Ζωή (ΣΚΖ). Όμως η παροχή υπηρεσιών ψυχολογικής και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των μαθητών/τριών δεν μπορεί να αφεθεί στα χέρια ενός απλώς επιμορφωμένου σχετικά εκπαιδευτικού, ούτε μπορεί να ανατεθεί σ’ αυτόν ένα υψηλού βαθμού δυσκολίας έργο που απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις συμβούλου ΣΕΠ.

Κραυγή αγωνίας

Οι επισημάνσεις αυτές αποτελούν ύστατη κραυγή αγωνίας αλλά και διαμαρτυρίας ενός ανθρώπου ο οποίος, μαζί με πλειάδα επιστημόνων και εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, στήριξε τον ΣΕΠ από τη γένεσή του. Απευθύνω έκκληση στην κ. υπουργό, αντί να κατεδαφίσει, να στηρίξει τον θεσμό, ιδιαίτερα σήμερα, σε μια εποχή ανεργίας και εργασιακής ανασφάλειας. Υπάρχουν άτομα και επιστημονικοί φορείς, όπως η Ελληνική Εταιρεία Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΕΛΕΣΥΠ), που και γνώσεις στο αντικείμενο διαθέτουν και προτάσεις έχουν κάνει και να βοηθήσουν διατίθενται. Η κατεδάφιση του θεσμού θα χρεωθεί στη σημερινή ηγεσία του υπουργείου ως μια αδικαιολόγητα αρνητική πολιτική πράξη, την οποία θα της καταλογίσουν ως μομφή οι πολίτες του σήμερα και δεν θα της συγχωρήσουν οι πολίτες του αύριο.