ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΟΣ Ο ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 2012
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι από τον προϋπολογισμό εξαρτάται το βιοτικό μας επίπεδο και η διατήρηση της παραγωγικής μηχανής της χώρας μας. Από την άποψη αυτή, ο προϋπολογισμός του 2012 θα είναι προάγγελος είτε μεγαλύτερων δεινών για τους Έλληνες είτε λήψης μέτρων ανακούφισης.
Το πρώτο είναι το πιθανότερο, καθώς η (τάχα) ελληνική κυβέρνηση έχει μοναδικό στόχο την ικανοποίηση των πιστωτών μας και μόνο. Και αδιαφορεί για τις όποιες επιπτώσεις των μέτρων που λαβαίνει στη διαβίωση των ελλήνων πολιτών.
Ο προϋπολογισμός του 2012 που θα καταρτίσει το υπουργείο Οικονομικών είναι βέβαιο ότι θα τεθεί υπόψη της «τρόικας» για να πάρει την οριστική του μορφή. Είναι μια απόδειξη ότι η τωρινή κυβέρνηση δεν ασκεί καμία εξουσία πλέον και απλώς υπάρχει για να δημιουργεί δαπάνες και να νομιμοποιεί τις όποιες αποφάσεις των αφεντάδων της «τρόικας». Πέρα από αυτές τις δυσκολίες, πρέπει να δούμε και τις οικονομικές αδυναμίες και δυσχέρειες που παρουσιάζει η κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2012. Έτσι:
Ο φετινός προϋπολογισμός παρουσιάζει τεράστιες αποκλίσεις από τους στόχους που είχαν τεθεί για το 2011. Σύμφωνα με τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις, το έλλειμμα στο τέλος του 2011 θα προσεγγίσει το 10% του ΑΕΠ, παρά το γεγονός ότι η μισθοδοσία και οι συντάξεις του Δημοσίου έχουν μειωθεί και το Δημόσιο σταμάτησε να πληρώνει τις περισσότερες υποχρεώσεις του. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το έλλειμμα θα διαμορφωθεί περίπου στα 4 δισ. ευρώ, τα οποία θα πρέπει να καλυφθούν οπωσδήποτε, με τη λήψη νέων φορολογικών μέτρων που θα εφαρμοστούν, αν προλάβουν, μέσα στο 2011 ή διαφορετικά η εφαρμογή τους θα αρχίσει το 2012. Αυτό όσον αφορά την κληρονομιά που λαμβάνει ο προϋπολογισμός της επόμενης χρονιάς.
Το μεγαλύτερο όμως αγκάθι, ανυπέρβλητο, όπως εμείς το βλέπουμε, είναι το γεγονός ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε ο κ. Βενιζέλος για το ενιαίο μισθολόγιο και την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων και οι τροποποιήσεις που σχεδιάζει να επιφέρει στο φορολογικό σύστημα της χώρας μας, μαζί με τις αποκρατικοποιήσεις και τις απολύσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και στον ιδιωτικό, θα προκαλέσουν έξαρση της ύφεσης.
Οι φωστήρες εμπειρογνώμονες που είχε στη διάθεσή του ο τέως υπουργός Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου είχαν υπολογίσει ότι το 2011 η ελληνική οικονομία θα είχε βγει από την ύφεση και το ΑΕΠ θα παρουσίαζε αύξηση κατά 0,8%. Αντί γι’ αυτό, τώρα βλέπουμε ότι η ύφεση και η μείωση του ΑΕΠ έχει φτάσει στο 8%. Εάν υπολογίσουμε και τα μέτρα που πρόσφατα ανακοινώθηκαν και τις επιπτώσεις τους, το 2012 η ύφεση πρέπει να υπερβεί το 10% του ΑΕΠ.
Στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που έχει καταρτίσει η κυβέρνηση έχει αναγράψει έσοδα για το 2012 ύψους 56,2 δισ. ευρώ. Πώς είναι δυνατόν να εισπραχθούν αυτά τα χρήματα όταν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση;
Το 2011 τα έσοδα προϋπολογίστηκαν στα 54,3 δισ. ευρώ και παρουσίασαν μείωση, όπως είπαμε και προηγουμένως, της τάξης του 8% μέχρι τώρα. Πώς είναι δυνατόν το 2012, με εντονότερη ύφεση και με την πληθώρα των εισπρακτικών μέτρων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα κατά 2 δισ. ευρώ περίπου; Αυτό σημαίνει ότι ή ο προϋπολογισμός θα τιναχτεί στον αέρα, όπως έγινε και φέτος, ή θα αυξηθεί το ήδη δυσβάστακτο βάρος των πολιτών. Αν θέλει η κυβέρνηση να παρουσιάσει την αλήθεια και προς τους πιστωτές και προς τον ελληνικό λαό, θα πρέπει να καταρτίσει προϋπολογισμό που να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Όμως ο στόχος της κυβέρνησης, όπως για πολλοστή φορά μάς το υπενθύμισε ο πρωθυπουργός και στην ομιλία του κατά τα εγκαίνια της φετινής ΔΕΘ, είναι να ικανοποιηθούν οι αγορές.
Η μεγαλύτερη όμως δυσκολία στην κατάρτιση του νέου προϋπολογισμού είναι ο προσδιορισμός της μείωσης της κατανάλωσης λόγω της συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Τα νέα φορολογικά μέτρα που ανακοινώθηκαν δυστυχώς μειώνουν δραστικά το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων και των μικρών επιτηδευματιών. Όταν συρρικνώνεται η ενεργός ζήτηση και η κατανάλωση, έχουμε και μείωση των φορολογικών εσόδων από την έμμεση φορολογία. Μέσα σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον που δημιουργεί η εισοδηματική πολιτική, πώς είναι δυνατόν να επαληθευτεί η πρόβλεψη της κυβέρνησης ότι το 2012 θα έχουμε πλεόνασμα στις πρωτογενείς δαπάνες; Δυστυχώς και εδώ η κυβέρνηση εμπαίζει τον ελληνικό λαό. Αν θέλει ο υπουργός Οικονομικών να υπάρξει πλεόνασμα στις πρωτογενείς δαπάνες του Δημοσίου, ας ακολουθήσει μια πολιτική περιορισμού των διαφόρων συμβούλων που κατακλύζουν τα γραφεία των υπουργών, των αναπληρωτών υπουργών, των υφυπουργών και των αναρίθμητων γενικών και ειδικών γραμματέων. Ας περιορίσει τις αδικαιολόγητες δαπάνες στο κύκλωμα της υγείας. Ας φορολογήσει όλους αυτούς που θησαύρισαν εκμεταλλευόμενοι είτε ορισμένες καταστάσεις είτε ευκαιρίες που τους δόθηκαν και έχουν καταληστέψει το Δημόσιο και τους πολίτες. Δεν είδαμε κανέναν από αυτούς να τιμωρηθεί γι’ αυτές τις παράνομες δραστηριότητες.
Η αύξηση της ανεργίας, με τις «εφεδρείες» και τις άλλες εφευρέσεις των εξυπνάκηδων, θα προκαλέσει περιορισμό των εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία, των οποίων τα ελλείμματα θα αυξηθούν. Αυτό σημαίνει ότι ο κρατικός προϋπολογισμός θα επιβαρυνθεί με την αύξηση των επιχορηγήσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία, για να καλυφθούν τα αυξημένα έξοδα των επιδομάτων ανεργίας και των παροχών προς τους ανέργους. Ποιος ξέρει άραγε για την κάλυψη αυτών των έκτακτων δαπανών τι μέτρα θα σοφιστούν εκεί στο υπουργείο Οικονομικών; Ο προϋπολογισμός του 2012 άραγε θα ανταποκρίνεται όσον αφορά τις δαπάνες στην πραγματικότητα που θα διαμορφωθεί το επόμενο έτος;
Η μέχρι τώρα εμπειρία από την εφαρμογή της δανειακής συμφωνίας με την «τρόικα» και του συνακόλουθου Μνημονίου δείχνει ότι πριν από την εκταμίευση κάθε δόσης η «τρόικα» πιέζει για νέα μέτρα, που αφορούν κυρίως την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, τη μείωση των μισθών και την επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων της δημόσιας περιουσίας. Με το δεδομένο αυτό, που αποτελεί ήδη γεγονός, κάθε νέος προϋπολογισμός θα είναι και σκληρότερος. Και αυτό συνεπάγεται όλο και βαθύτερη ύφεση και εξαθλίωση του ελληνικού λαού. Έτσι όμως η Ευρωζώνη, ή αν προτιμάτε η «τρόικα», οδηγεί τη χώρα στη χρεοκοπία. Θα μπορέσουμε να αποφύγουμε τις συμπληγάδες πέτρες στην πορεία του ελληνικού σκάφους μόνον εάν αποφύγουμε την υπερχρέωση. Ήδη άρχισε να γίνεται συνείδηση ότι η «τρόικα» με τη συνταγή που εφαρμόζει στην Ελλάδα απλώς επιδιώκει να επιβραδύνει τη χρεοκοπία, αλλά δεν την αποτρέπει. Μπορεί όμως να αποτραπεί η χρεοκοπία εάν η δική μας η κυβέρνηση καταφέρει να αξιοποιήσει τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας (όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, θα ξεκινήσουν έρευνες στο Ιόνιο για την ύπαρξη πετρελαίου και φυσικού αερίου). Από τη στήλη μας αυτή πολλές φορές έχουμε τονίσει ότι προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη, και έστω και αργά άρχισαν να το συνειδητοποιούν και οι αδαείς που μας κυβερνάνε. Οι τελευταίες πληροφορίες φέρνουν τη Γερμανία να ευνοεί μια έξοδο της Ελλάδος από το ευρώ και μια ήπια και «κατευθυνόμενη» (ελεγχόμενη) χρεοκοπία. Δεν γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες του σεναρίου που έχει υπόψη του ο υπουργός των Οικονομικών της Γερμανίας, αλλά νομίζουμε ότι είναι πολύ νωρίς ακόμα για να εφαρμοστεί ένα τέτοιο σενάριο εις βάρος της Ελλάδος. Είναι γεγονός όμως ότι η Γερμανία δεν έχει πλέον οικονομικό συμφέρον από την Ελλάδα και επιπλέον υπάρχει και το δεδομένο της καταψήφισης της κ. Μέρκελ στις πρόσφατες εκλογές στα γερμανικά κρατίδια. Αυτή η υποχώρηση της εκλογικής δύναμης της κ. Μέρκελ αποδίδεται στη δυσαρέσκεια των γερμανών φορολογουμένων για την οικονομική στήριξη που παρέχει η χώρα τους στις ασθενείς οικονομίες του Νότου, και ειδικά στην Ελλάδα. Από οικονομική άποψη η Γερμανία έχει συμφέρον από την καθιέρωση του ευρώ ως κοινού νομίσματος της Ευρωζώνης. Σε όλα τα κράτη-μέλη με ασθενείς οικονομίες η Γερμανία είχε καταφέρει να εξάγει τα προϊόντα της σε υψηλές τιμές και να εισάγει με χαμηλές τιμές τα προϊόντα από τις άλλες συνεργαζόμενες οικονομίες. Τώρα που η λιτότητα έχει προκαλέσει μείωση της ζήτησης και της κατανάλωσης στην ελληνική αγορά, τα κέρδη από τη χώρα μας για τη Γερμανία είναι ελάχιστα. Το μόνο ενδιαφέρον για τη Γερμανία είναι η πραγματοποίηση των αποκρατικοποιήσεων που έχουν προγραμματιστεί. Θέλουν να συμμετάσχουν σ’ αυτόν τον πλειστηριασμό της δημόσιας περιουσίας μας, και μάλιστα με μια Ελλάδα υπερχρεωμένη. Επομένως έχουμε τη γνώμη ότι η Γερμανία και οι χώρες του γερμανικού άξονα δεν έχουν συμφέρον από την άμεση χρεοκοπία της Ελλάδος. Πρώτα θα υπερχρεωθούμε και μετά θα χρεοκοπήσουμε. Γι’ αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην προώθηση της ανάπτυξης και στην κατάρτιση των κρατικών προϋπολογισμών, αρχής γενομένης από αυτόν που άρχισε ήδη να καταρτίζεται. Έτσι ο προϋπολογισμός του 2012 αποκτά άλλη μια ιδιάζουσα διάσταση.