Η 20ή επέτειος της ανεξαρτησίας της FYROM

Ο λαός της ΠΓΔΜ, με πρωτοστάτη τον πρωθυπουργό κ. Γκρούεφσκι και τη συμμετοχή ομογενειακών αντιπροσωπειών από την Αυστραλία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και πιθανώς από άλλες χώρες, εόρτασε την 20ή επέτειο της ανεξαρτησίας της χώρας, η οποία συμπίπτει σχεδόν χρονικά με τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, της οποίας τα Σκόπια αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος. Το γεγονός της 20ής επετείου της ανεξαρτησίας της FYROM δεν στερείται σημασίας και για τις όμορες χώρες, και ιδιαίτερα για την Ελλάδα, η οποία θίγεται ευθέως από τις αλυτρωτικές και ανιστόρητες θέσεις της γείτονος εις βάρος της Μακεδονίας, ενώ η Ελλάδα εμφανίζεται να μπαίνει εμπόδιο στη διεθνή ολοκλήρωση του νεοπαγούς κράτους.
Η ΠΓΔΜ αποτελεί ίσως μοναδική περίπτωση στον σύγχρονο κόσμο, καθώς 20 χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της φέρει ακόμη προσωρινή διεθνή ονομασία. Ανεξάρτητα από την ευθύνη που έχουν οι ίδιοι για αυτήν την εκκρεμότητα, το γεγονός δεν παύει να συνιστά διεθνή ανωμαλία, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Οι σκοπιανές πολιτικές ηγεσίες, ιδίως η παρούσα, δεν φαίνεται να επιθυμούν την εύρεση μιας έντιμης και δίκαιης λύσης στη διαφορά με την Ελλάδα για την ονομασία της χώρας τους. Ποντάρουν προφανώς στον παράγοντα του χρόνου, προσδοκώντας ότι όλο και περισσότερα κράτη θα τους αναγνωρίσουν -de facto ή de jure- με το συνταγματικό τους όνομα. Η Ελλάδα δεν είναι διατεθειμένη να κάνει περαιτέρω παραχωρήσεις, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι καμία ονομασία -και οπωσδήποτε εκείνη της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας»- δεν μπορεί να επιβληθεί χωρίς τη συναίνεσή της. Δύο βασικοί παράγοντες της διεθνούς σκηνής, η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, δεν έχουν συμβάλει, ως ώφειλαν, στην εύρεση δίκαιης και κοινά αποδεκτής λύσης. Μάλλον ενήργησαν προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Η Ρωσία, διά του τότε Προέδρου Γιέλτσιν, έσπευσε να αναγνωρίσει τα Σκόπια με το συνταγματικό τους όνομα, επενδύοντας προφανώς στο μέλλον, με στόχο να διασωθούν οι δεσμοί αίματος και η σλαβική συνείδηση των Σλαβομακεδόνων.
Αντίστοιχα, οι ΗΠΑ διά του επανεκλεγέντος Προέδρου Μπους του νεώτερου, έπραξαν το αυτό προς εξουδετέρωση των ρωσικών στόχων και για άλλες ασφαλώς σκοπιμότητες. Κάπως σχηματικά, αυτή είναι η σοβαρή πλευρά του προβλήματος της ονομασίας των Σκοπίων. Κοντά στη σοβαρή πλευρά συνυπάρχει και η ευτράπελη, η κωμική. Εκδηλώνεται δε με πράξεις και πρακτικές των Σκοπίων που εγγίζουν τα όρια του γελοίου. Εκτός από τις χονδροειδείς παραχαράξεις της ιστορίας για την καταγωγή του λαού τους και τη γλώσσα τους, στήνουν αγάλματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Φιλίππου, ονοματίζουν δρόμους και πλατείες με προσωπικότητες της αρχαίας και ιστορικής ελληνικής Μακεδονίας, δημοσιεύουν χάρτες με εδαφικές διεκδικήσεις του μακεδονικού ελληνικού χώρου και άλλα εξοργιστικά παρόμοια.
Απορίας άξιον πώς δεν έχουν ακόμη στήσει ανδριάντες του Αριστοτέλη. Ίσως από φόβο μην ξεσηκώσουν εναντίον τους τον πνευματικό κόσμο διεθνώς. Οι εορταστικές εκδηλώσεις θα αποτελέσουν αφορμή για έξαρση αυτών των φαινομένων. Ο πραγματικός κίνδυνος είναι το κωμικό να συγκαλύψει το σοβαρό και οι γραφικότητες να επισκιάσουν την ουσία. Είθε η επέτειος της ανεξαρτησίας να σταθεί αφορμή για επανεκτίμηση από τη σκοπιανή πολιτική ηγεσία της στάσης της γύρω από την ονομασία της χώρας, παραδειγματιζόμενη και από τη συμπεριφορά άλλων σύγχρονων κρατών, που μετονόμασαν τις χώρες τους αντλώντας το όνομά τους από την ιστορία και την πολιτιστική παράδοση των λαών τους. Να θυμίσω ότι το Σιάμ μετονομάστηκε σε Ταϊλάνδη, το Ζαΐρ σε Κονγκό, η Ροδεσία σε Ζιμπάμπουε, αποβάλλοντας ονομασίες πους τους είχε επιβάλει η αποικιοκρατία. Μήπως κάτι ανάλογο δεν συνέβη και με τα Σκόπια, με αρχιτέκτονα τον Κροάτη Τίτο;