H έλλειψη παιδείας των νεώτερων πολιτικών μας βασικό αίτιο της κρίσεως στη χώρα μας
Πράγματι ουδείς φρονεί ότι το επάγγελμα του πολιτικού ανδρός, διότι προ πολλού έχει πάψει να είναι λειτούργημα και σαν επάγγελμα πρέπει σήμερα να αντιμετωπίζεται, δεν απαιτεί ειδική μόρφωση, εκτός εκείνης που του επιτρέπει να βρίσκει τον δρόμο του μέσα από τον καπνό του πούρου του, όπως έλεγε ο Τζον Φ. Κένεντι.
Οι νέοι που τελειώνουν τις σπουδές τους εκλέγουν διάφορα επαγγέλματα. Σχεδόν κανένας ή ελάχιστοι και αυτοί οι συνήθως κληρονόμοι δεν μιλούν σοβαρά ότι θα ακολουθήσουν την πολιτική. Και πράγματι η πολιτική κατέστη το πλέον παραμελημένο, αγνοούμενο και περιφρονημένο επάγγελμα. Και δυστυχώς τα πανεπιστήμιά μας όχι μόνο συμμερίζονται τα αισθήματα αυτά, αλλά κάνουν ό,τι μπορούν για να τα ενισχύσουν. Γιατί φτάσαμε στην ανυποληψία αυτή; Κατά τη γνώμη μου το βασικό αίτιο είναι η χαμηλή ή καθόλου υπάρξη παιδείας πολλών από αυτούς που μας κυβέρνησαν και μας κυβερνούν μετά το 1981. Γνωρίζω πολιτικούς που πέρασαν από νευραλγικά υπουργεία και υπήρξαν συνταξιούχοι φοιτητές.
Ένας που και σήμερα είναι υπουργός και κατείχε σημαντική θέση στο κόμμα του και που ως φοιτητής ήταν τενεκές, παρακαλούσε τον καθηγητή του να τον περάσει χωρίς να γνωρίζει το μάθημα, με την αιτιολογία ότι το πτυχίο το θέλει για βιτρίνα, γιατί θα γίνει πολιτικός. Άλλος κομματικός, που τοποθετήθηκε στην Εθνική Άμυνα σε ανάλογη θέση και διαπραγματευόταν τεράστια ποσά, διώχτηκε από τον καθηγητή, που τον πήρε βοηθό λόγω των μηδενικών γνώσεών του και διότι ο ίδιος έλεγε ότι δεν τον ενδιέφερε η επιστήμη αλλά ο συνδικαλισμός, που θα τον έκανε μεγάλο στο κόμμα. Και έγινε όχι μόνο μεγάλος, αλλά και επικίνδυνος για τη χώρα. Ακόμη πρώην πρωτοκλασάτος υπουργός που σήμερα διώκεται έκανε 17 χρόνια να πάρει πτυχίο μηχανικού στο εξωτερικό. Η παιδεία έχει έναν και μοναδικό σκοπό: την αλήθεια απλή και διαυγή, άνευ της παρεμβάσεως της κοινής γνώμης. Η έλλειψη αυτής ή η μερική ύπαρξή της έχει αποτέλεσμα το ψέμα και τον συμβιβασμό που επηρεάζει κάθε απόφαση των πολιτικών. Οι νεώτεροι μάλιστα πολιτικοί είναι πολύ περισσότερο ψεύτες, αλλά και ενδοτικοί στους ψηφοφόρους τους και στους ασκούντες κατοχή συνδικαλιστές. Το χειρότερο όμως είναι ότι και οι λίγοι πεπαιδευμένοι πολιτικοί μας για να επιβιώσουν χρησιμοποιούν τη μόρφωσή τους για να καλύπτουν και όχι να αποκαλύπτουν την αλήθεια που είναι ο σκοπός της παιδείας.
Συνέπεια των πιο πάνω είναι η έλλειψη ευθύνης από τους πολιτικούς. Ευθύνη και υπευθυνότητα είναι έννοιες άγνωστες γι’ αυτούς. Αλήθεια θυμάται κανείς να έχει δικαστεί ή τιμωρηθεί έλληνας πολιτικός; Να ήταν μόνο αυτά.
Πολιτικοί σήμερα υπογράφουν ακάλυπτες επιταγές, εκβιάζουν και παίρνουν μίζες, κτίζουν αυθαίρετα, μετέχουν σε τεράστια σκάνδαλα σε βάρος του Δημοσίου, εκποιούν την εθνική κυριαρχία, απειλούν ακόμη και διαιτητές στο ποδόσφαιρο για να κερδίσει η ομάδα της περιοχής τους, ψηφίζουν τροπολογίες στη Βουλή να παίρνουν συντάξεις σε δύο περιόδους (8 χρόνια) οι ίδιοι, οι ΓΓ, οι περιφερειάρχες κ.λπ. και γενικά περιφρονούν κάθε έννοια ηθικής καλυπτόμενοι από την ασυλία τους.
Πόσο έχει βλάψει αυτή η ασυλία και έχει φέρει σε ανυποληψία την πολιτική ζωή, όπως ακριβώς έχει βλάψει την παιδεία το πολιτικό άσυλο στα Πανεπιστήμια. Ο Γκαίτε στον «Φάουστ» λέει: «Ο άνθρωπος που δεν έχει παιδεία αισθάνεται αδύναμος και αντλεί δύναμη από την πονηριά». Αυτό συμβαίνει με τους σύγχρονους πολιτικούς. Άλλοτε οι πολιτικοί μας ήταν συγχρόνως και τα μεγαλύτερά μας πνεύματα. Πίστευαν την πολιτική ως λειτούργημα και γι’ αυτό έμπαιναν στην πολιτική πλούσιοι και έφευγαν φτωχοί. Η χώρα μας επιβίωσε μέσα στους αιώνες όχι χάριν της οικονομικής και βιομηχανικής της δύναμης.
Οι δεινόσαυροι ήταν τα μεγαλύτερα και ισχυρότερα ζώα, όμως ήταν άλαλα. Βλέπετε τι τους συνέβη. «Ένας λαός ουδέποτε υπήρξε μέγας εάν οι ηγέτες του δεν τον προσκαλούσαν στο μεγαλείο», είπε ο Έντουαρντ Μάροου. Και επειδή οι πολιτικοί δεν μας προσκάλεσαν σ’ αυτό το μεγαλείο της Ελλάδος, αλλά ούτε μας επεσήμαναν τις εναντίον μας απειλές, γίναμε ως έθνος, ως λαός μαλθακοί. Δεν υποστηρίζω ότι έχουμε εξασθενήσει όλοι ως λαός μέχρι αυτού του σημείου. Γι’ αυτό πρέπει οι διανοούμενοί μας, οι μορφωμένοι μας, οι μορφωμένοι και επιτυχημένοι επιχειρηματίες μας να μην αντιμετωπίζουν με περιφρόνηση την πολιτική σταδιοδρομία. Το παν είναι να αναλάβουν να μεταβάλουν την εις την χώρα μας ανυποληψία των σημερινών πολιτικών. Και τούτο μπορούν να το επιτύχουν μόνο οι υγιείς δυνάμεις του τόπου μας που διαθέτουν παιδεία.
Μόνο με μια νέα γενιά πολιτικών που θα διαθέτουν παιδεία μπορούμε να βγούμε από τη μετριότητα και την ανυποληψία που μας οδήγησε η περιβόητη αλλά απαίδευτη γενιά του Πολυτεχνείου μέσα στη διεθνή κοινωνία με μόνο προσόν της τον σκληρό κομματισμό. Παιδεία και ηθική φτιάχνουν τον καλό πολιτικό και τον καλό κυβερνήτη, έλεγε ο Αριστοτέλης (384-323 π.Χ.).
Θεόδωρος Ανδρεάκος
Ομότιμος καθηγητής