Βυζάντιον
Δεν ξέρω τι ακριβώς αναζητά η χώρα. Για την ακρίβεια, μου είναι αδιάφορο. Εγώ ψάχνω μερικά χιλιάρικα. Αν μου τα δώσεις, η ψυχή μου θα χαμογελάσει. Αν μου δώσεις περισσότερα, ας πούμε εκατό, οι υπαρξιακές μου αναζητήσεις θα επεκταθούν ως τα όρια του γαλαξία. Σήμερα βρίσκονται στα όρια της πιστωτικής μου κάρτας.
Είναι τόσο πολλά αυτά που θέλω να σας πω σήμερα, ώστε φοβάμαι πως δεν θα καταφέρω να φυτέψω ούτε μια ιδέα στον κήπο σας. Αλλά και να το κάνω, θα την πατήσει καμιά μπότα από τη Θεσσαλονίκη, την ώρα που θα τρέχει για να παίξει ξύλο. Μπορεί να τη βράσει κανένας άνεργος ή να την κομματιάσει κάποιος Αγανακτισμένος. Η αλήθεια είναι πως δεν έχω τίποτα παραπάνω να σας πω εκτός από τον φόβο μου. Είναι ο φόβος που τον αισθάνεστε και εσείς, δεν μπορεί. Έρχεται σαν ενοχλητικός βήχας όποτε ακούς διαφημίσεις του Jumbo και σκέφτεσαι ότι έχεις να στείλεις παιδί στο σχολείο. Σε περιμένει το πρωί, καθώς φεύγεις για τη δουλειά, ή το μεσημέρι, όταν γυρίζεις και βλέπεις προς το γραμματοκιβώτιο. Ήρθε ο άσπρος φάκελος με το εκκαθαριστικό; Αυτές τις μέρες κατάλαβα ότι ο φόβος είναι από τα συναισθήματα που περιγράφονται εύκολα με αριθμούς. Φαίνεται μέσα στις αγχώδεις πράξεις που κάνεις όταν ακουμπάς το κεφάλι στο μαξιλάρι. Και μετά δεν κοιμάσαι, απλώς σβήνεις για λίγο εξαντλημένος. Ξέρω ανθρώπους πλέον που μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια το τέλος της οικογενειακής τους γαλήνης που θα πάρει την αξιοπρέπεια και θα φύγουν για πάντα. Βρίσκεται στη μέρα που θα τελειώσουν τα λεφτά. Αδέρφια, δεν θα σας έλεγα ότι χάσαμε. Θα σας έλεγα ότι μας έπιασαν στα πράσα.
•••
Η Μαρινέλα στο κινηματογραφικό «Άνοιξε πέτρα» πρέπει να είναι παιδικό πάρτι μπροστά στον πόνο που θα βγάζουμε στις μπροστά σελίδες. Εγώ έχω ένα θέμα ακόμα μέσα μου, δεν έχει κάτσει η σκόνη. Μα ναι, πονάω για τον κόσμο που θα χάσει τη δουλειά του. Με εξοργίζει η αλήτικη τοποθέτηση του Λοβέρδου: Μίλησε για το ένα εκατομμύριο δημοσίους υπαλλήλους που ταλαιπωρούν τους υπολοίπους, χωρίς όμως να μιλήσει για το ποσοστό που του αναλογεί. Είναι πραγματικά μια απίστευτη ιστορία όπου η ηθική μπλέκεται εντελώς άσχημα με τη λογική. Προσέξτε τι συμβαίνει. Έχουμε περίπου ένα εκατομμύριο δημοσίους υπαλλήλους. Ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς θα απολυθεί διά της εργασιακής εφεδρείας. Κατά τη γνώμη μου δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Είναι σκληρό, είναι άδικο, αλλά και συνάμα ορθό – αυτές οι έννοιες έχουν χάσει πια τη σημασία τους στην Ελλάδα. Μπορείς να συνδέσεις καθεμία θέση από αυτές με τη λογική; Δεν μπορείς. Αν μπορούσες, θα έπρεπε να ξεκινήσεις μ’ αυτούς που διορίστηκαν ρουσφετολογικώς. Συνεπώς προ ΑΣΕΠ, δηλαδή θα είχες να κάνεις με μεγάλους ανθρώπους που θα προτιμούσαν ευθανασία από ανεργία. Από πού αρχίζεις; Από εκεί που θα σου πει ο αξιολογητής; Πάλι μεγάλους θα πρέπει να διώξεις. Μου θυμίζει μια ταινία που είχα δει για το τέλος του κόσμου. Ο κόσμος επρόκειτο να τελειώσει σε μερικές ώρες και μια γριά έλεγε ότι είναι ηλίθιο να προκρίνονται οι νέοι αν τίθεται θέμα επιβίωσης. Ο γέρος ξέρει πόσο γλυκιά είναι η ζωή, την εκτιμάει περισσότερο. Ο νέος δεν μπορεί να το κάνει αυτό.
•••
Ξέφυγα, ήθελα να σας δείξω τη σύγκρουση της ηθικής με τη λογική, είναι κάτι που με απασχολεί στην περίπτωση της εργασιακής εφεδρείας. Όσο κύρος κι αν έχει το ΑΣΕΠ, η επιλογή και η αξιολόγηση του προσωπικού δημιουργεί πλήθος ηθικών προβλημάτων. Αν κρατήσεις αυτούς που έχουν τα καλύτερα προσόντα, τότε προκρίνεις τους νέους έναντι των μεγαλύτερων. Αν επιδείξεις κοινωνική ευαισθησία, τότε αδικείς τους νέους. Και το κυριότερο: Αν θέλεις να είσαι δίκαιος, τότε, του κερατά, πρέπει να κρατήσεις έναν κεραυνό για τις κεφαλές των αχρείων που φόρτωσαν το Δημόσιο με ψυχές που θα στοιχειώσουν. Έχει υπολογιστεί ότι κάθε θέση κοστίζει 2-4 εκατομμύρια ευρώ για τον εργασιακό βίο του υπαλλήλου. Και αυτά τα δώρα έγιναν από πολιτικούς προς ψηφοφόρους. Τώρα πληρώνει ο ψηφοφόρος. Ο πολιτικός, και να πληρώσει, έχει πολλά στην άκρη και σε χρήμα και σε χρόνο – ζουν περισσότερο.
•••
Ο νέος μας ηγεμόνας είπε ότι οι επόμενες γενιές θα μας ευγνωμονούν. Νομίζω πως ναι. Θα μας ευγνωμονούν που πεθάναμε και δεν είμαστε πια ανάμεσα στα πόδια τους.
Ιστορικά είμαστε τόσο αναλώσιμοι που το δράμα μας, πιστέψτε με, δεν έχει την παραμικρή σημασία. Είναι σαν να ζητάς από τους σημερινούς να θυμούνται τα ονόματα των νεκρών της Κατοχής. Υπάρχει απλώς μια γκρίζα ανάμνηση με συγκίνηση που σβήνει σαν γραμμή αεροπλάνου στα σύννεφα. Μάλιστα οι δικοί μας οι νεκροί φεύγουν σιγά-σιγά και με τρόπο για τον οποίο δεν μπορείς να είσαι υπερήφανος. Η δική μας η μνήμη δεν θα έχει την παραμικρή σχέση με τη μνήμη της γενιάς του ’40. Για εκείνους είσαι υπερήφανος, για εμάς θα ντρέπονται. Αλλά όχι, το ποτήρι μέχρι τέλους θα το πιούμε τώρα. Κατά τη γνώμη μου ο Γιώργος οφείλει να πάει σε εκλογές, παραδίδοντας φυσικά και τυπικά στον Βενιζέλο. Και τότε ο λαός θα αποφασίσει αν προτιμά την ευρωπαϊκή ελπίδα ή τη βαλκανική του φτώχεια. Βλέπετε, δεν παίρνει και κανείς στα σοβαρά τον Σαμαρά όταν δηλώνει ότι μπορεί να γίνει επαναδιαπραγμάτευση, ανάπτυξη και λοιπά γραφικά. Δηλαδή πώς θα γίνει η επαναδιαπραγμάτευση; Με τσαμπουκά; Θα τους δείξεις κοντινά πλάνα του Χρύσανθου να τρομάξουν με τη μουστάκα; Η μισή Κομισιόν μάς έχει πλέον για έξω από το πάρτι. Στο χέρι μας είναι να πείσουμε και τους άλλους μισούς και να μας στείλουν όχι στο περιθώριο, στον υπόνομο της Ευρώπης και της ιστορίας.
•••
Και μέσα σ’ όλα αυτά και αφού τα έχεις περάσει όλα κάτω από το μάτι, φτάνεις στο τελευταίο καρέ του φιλμ, που είναι ο Γιώργος στην Έκθεση. Ασφαλώς και δεν ξέρω τι έχει συμβεί εκεί αφού γράφω νωρίτερα. Λογικά πήγε, και η πέτρα έπεφτε σαν εκείνες τις φθινοπωρινές βροχές της Σαλονίκης που σου δίνουν τσιμπιές στα κόκαλα. Μπορεί να ανέβηκαν ταξιτζήδες, να βγήκαν οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι Αγανακτισμένοι, οι χούλιγκαν, τα πάντα. Ίσως και να εμφανίστηκε ο Τσίπρας επάνω σε τρακτέρ για την επανάσταση. Μπορεί ο Καρατζαφέρης να εμφανιστεί υπερυψωμένος δύο μέτρα πάνω από τη γη με τον πάπα Τσάκαλο να ψέλνει την άφιξη του Μεσσία. Ελπίζω να έχετε κρατήσει βαθιά μέσα σας αυτές τις εικόνες. Διότι αν στη ΔΕΘ χτυπάει η καρδιά της Ελλάδας, έξω από τη ΔΕΘ λειτουργεί κανονικά το παχύ έντερο ή, για να μη γίνω εριστικός, το συκώτι της χώρας. Μα δεν βλέπετε ότι το μόνο που θα μείνει για να φάμε θα είναι οι σάρκες ή τα νύχια μας; Δεν βλέπετε ότι ακόμα δεν βλέπουμε πιο πέρα από τη μύτη μας; Η χώρα βυθίζεται και η ΚΟ του ΠΑΣΟΚ ασχολείται με τα ταξί και μόνο με τα ταξί – μη χάσουν.
•••
Νομίζω πως ο Γιώργος μπορεί τελικά να προσφέρει μια χρήσιμη υπηρεσία στον τόπο. Να μην κάνει μόνο εκλογές. Να κάνει και δημοψήφισμα με το οποίο η κοινή γνώμη να ερωτάται αν προτιμά την παραμονή στο ευρώ ή την επιστροφή στη δραχμή. Λιτό και σαφές. Και δεν ισχύει αυτό που λέει ο Σαμαράς, ότι είναι λάθος η πολιτική, διότι, αγόρι μου, η Μέρκελ την αποφασίζει, όχι ο άλλος στο Μαξίμου. Συνεπώς δεν υφίσταται θέμα επαναδιαπραγμάτευσης. Για την ακρίβεια δεν μπορείς να διαπραγματευτείς τίποτα, ούτε τον τρόπο με τον οποίο θα πεθάνεις. Διότι θα είναι αργός, βασανιστικός, ταπεινωτικός που θα σε κυνηγάει ακόμα και όταν το σκοτάδι θα σε έχει πιει. Και τώρα δείτε λίγο Γιώργο να ανοίξει το χειλάκι σας.