Ξεδόντιασμα των παρατάξεων με τον νόμο Διαμαντοπούλου

Οι οργανώσεις των κομμάτων στα πανεπιστήμια στοχοποιήθηκαν εξαρχής, δεν πέτυχαν στους χειρισμούς που έκαναν και τελικά «ξεδοντιάστηκαν» από τη Βουλή. Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, ο πλήρης αποκλεισμός των παρατάξεων και των φοιτητών από τη διοίκηση των ιδρυμάτων είναι η μόνη ριζοσπαστική και καθολική αλλαγή που έφερε ο νέος νόμος, μαζί ίσως με την καθιέρωση του συμβουλίου διοίκησης. Ως κερδισμένοι της διαδικασίας φαίνονται τόσο η Άννα Διαμαντοπούλου και η κυβέρνηση όσο και ο Αντώνης Σαμαράς και η ΝΔ. Από τη μια πλευρά, η υπουργός Παιδείας πέτυχε το «ακατόρθωτο», να νομοθετήσει με ευρεία πλειοψηφία έναν νόμο πλαίσιο για την Παιδεία, γεγονός που της πιστώνεται ήδη και για τις μελλοντικές πολιτικές της φιλοδοξίες. Επιπλέον η κυβέρνηση, παρά τις εκατοντάδες αλλαγές και τα μπρος-πίσω στον ένα χρόνο διαλόγου, φαίνεται ότι κατάφερε να περάσει την πιο πολυδιαφημισμένη της μεταρρύθμιση, υπερβαίνοντας ακόμη και τις εσωτερικές αντιδράσεις και μάλιστα σε ένα θέμα εκτός Μνημονίου. Από την άλλη πλευρά, η ΝΔ απέδειξε ότι μπορεί να συναινεί με την κυβέρνηση όταν το ΠΑΣΟΚ κάνει ουσιαστικές αλλαγές στα προτεινόμενα μέτρα. Επομένως απέκτησε ένα ανυπέρβλητο επιχείρημα για τη σκληρή στάση της στην οικονομία και σε άλλα θέματα, αφού πλέον δεν θα μπορούν να την κατηγορούν για στείρα άρνηση. Επιπλέον ο Αντώνης Σαμαράς επιβεβαίωσε το ηγετικό του προφίλ, αφού πιστώνεται τον συμβιβασμό της κυβέρνησης με τις προτάσεις της ΝΔ. Επίσης ενισχύεται το προφίλ του από το γεγονός ότι επέλεξε και επέβαλε αυτό που θεωρούσε σωστό, παρά τις πιέσεις από βουλευτές και την πολιτική του νεολαία, αγνοώντας την πιθανή έντονη δυσαρέσκειά τους.
Νέο τοπίο για τις νεολαίες
και τις φοιτητικές παρατάξεις
Παρά το ότι δεν ήταν αυτός ο βασικός στόχος, ο νέος νόμος πλαίσιο δημιουργεί ένα νέο τοπίο για τις φοιτητικές παρατάξεις και τις πολιτικές νεολαίες. Η κατάργηση της συμμετοχής των φοιτητών στα όργανα διοίκησης, απ’ τη μια, και η πλήρης απουσία φοιτητών από τα εκλεκτορικά σώματα, από την άλλη, ξεδοντιάζει πλήρως την όποια εξουσία είχαν οι παρατάξεις εντός των ιδρυμάτων. Πολλοί αναλυτές προδικάζουν ήδη τη δραματική συρρίκνωση της επιρροής τους, την απογύμνωση των νεολαιών από νέα στελέχη και εν συνεχεία τον μαρασμό τους. Επιπλέον, ο όλος χειρισμός κυβέρνησης και ΝΔ την ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου έφερε πλέον απέναντι, ως σχεδόν αντιπάλους, τα κόμματα με τις πολιτικές τους νεολαίες. Η Νεολαία ΠΑΣΟΚ δεν συγχωρεί στην κυβέρνηση ότι όχι μόνο κατήργησε τη φοιτητική συμμετοχή που το ίδιο το ΠΑΣΟΚ καθιέρωσε αλλά ενέδωσε στις πιέσεις τις Δεξιάς για την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Από την άλλη πλευρά, η ΟΝΝΕΔ και η ΔΑΠ ΝΔΦΚ θεωρούν ότι το κόμμα τους συμβιβάστηκε με την κυβέρνηση θυσιάζοντας τη φοιτητική συμμετοχή, ενώ αφήνουν να διαρρεύσει ότι είχαν αποσπάσει δέσμευση από τη ΝΔ για καταψήφιση του νόμου συνολικά και όχι μόνο των διατάξεων περί φοιτητικής συμμετοχής, όπως τελικά έγινε. Γενικά η μείωση της φοιτητικής συμμετοχής στα όργανα και η κατάργηση των παραταξιακών ψηφοδελτίων αφαιρεί την ενοποιητική δύναμη των παρατάξεων, γεγονός που απασχολεί και τις αριστερές οργανώσεις.
Γαλάζια οργή
Το κλίμα στη γαλάζια νεολαία είναι καυτό, καθώς επικρατεί οργή όχι μόνο διότι υπερψηφίστηκε το νομοσχέδιο, αλλά κυρίως διότι η ΝΔ «πούλησε» τη ΔΑΠ, όπως πιστεύουν. Όπως όλοι παρατηρούν, «οι ΔΑΠίτες είναι στα κεραμίδια». Τα σχόλια των νεαρών γαλάζιων στελεχών προς το κόμμα τους, μάλιστα, είναι πολύ σκληρά. Ενδεικτικά, ο γραμματέας της ΔΑΠ ΑΕΙ, ο γενικός διευθυντής της ΟΝΝΕΔ και ο αναπληρωτής του, ο υπεύθυνος Λεκανοπεδίου, όπως πολλά άλλα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου και του Πολιτικού Συμβουλίου, δηλώνουν ότι η ΝΔ ξέχασε τους αγώνες της ΔΑΠ, ότι οι ίδιοι θα συνεχίσουν, ότι το κόμμα και οι βουλευτές θα τους βρουν μπροστά τους και (με νόημα προς την ηγεσία) ότι θυμούνται τον… πυρσό και τις ομιλίες Καραμανλή! Σε επίπεδο σχολών και τοπικών οργανώσεων της ΔΑΠ ΝΔΦΚ τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα για τη ΝΔ, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι την οργή των γαλάζιων συγκεντρώνει κυρίως η «φιλελεύθερη» και «συναινετική» ομάδα βουλευτών της ΝΔ, η οποία ήταν η αγαπημένη πολλών στελεχών της Μεσογείων. Παρότι στο κόμμα καταλαβαίνουν την πικρία των μικρών, θυμίζουν ότι καταψήφισαν τις διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν τη συμμετοχή των φοιτητών και δεσμεύθηκαν να την επαναφέρουν ως κυβέρνηση. Επειδή μάλιστα το ύφος αρκετών δημόσιων σχολίων στελεχών της ΟΝΝΕΔ και της ΔΑΠ εκφεύγει της διαμαρτυρίας, στελέχη της Συγγρού παρακολουθούν από κοντά. Σύμφωνα με δικές μας πληροφορίες, αν τα νεαρά γαλάζια στελέχη συνεχίσουν τα απαξιωτικά σχόλια προς το κόμμα και την ηγεσία είναι πιθανό να τεθεί έντονα θέμα παραιτήσεων ή ακόμη και διαγραφών (αν ξεφύγει η κατάσταση), τουλάχιστον για τα ηγετικά στελέχη της γαλάζιας νεολαίας.
Οι επόμενες
γαλάζιες κινήσεις
Σε επίσημο επίπεδο, η ΟΝΝΕΔ και η ΔΑΠ ΝΔΦΚ δηλώνουν ότι θα τηρήσουν υπεύθυνη στάση, αλλά θα συνεχίσουν τη δουλειά τους στις σχολές και στην κοινωνία. Σύμφωνα με τη Μεσογείων, υπάρχουν θέματα που συμφωνούν (όπως η κατάργηση του ασύλου και η ιδιωτική χρηματοδότηση) τα οποία θα προβάλλουν, αλλά και θέματα που διαφωνούν (η κατάργηση της φοιτητικής συμμετοχής, το συμβούλιο διοίκησης και η κομματικοποίηση της διοίκησης των πανεπιστημίων), στα οποία όχι μόνο θα εκδηλώσουν τη διαφωνία τους, αλλά και θα τα πολεμήσουν. Είναι εμφανές στους παρατηρητές ότι για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια η ΔΑΠ ΝΔΦΚ είναι διατεθειμένη να συμφωνήσει σε κινητοποιήσεις διαφόρων μορφών για να αλλάξει ο νόμος πλαίσιο. Επιπλέον μαθαίνουμε ότι θα προχωρήσουν και σε νομικές κινήσεις προκειμένου να ακυρωθεί και να προσβληθεί δικαστικά ο νέος νόμος. Μάλιστα είναι πολύ πιθανό να προχωρήσουν σε κοινές δράσεις με άλλες παρατάξεις, για πρώτη φορά, για κατάργηση του νόμου και για ισχυρό φοιτητικό κίνημα. Σε κάθε περίπτωση, οι γαλάζιοι δηλώνουν ότι «η ΔΑΠ ΝΔΦΚ έχει πρόταση Παιδείας, αυτή θα προτείνουν στις σχολές και αυτή θα προβάλλουν», ιδιαίτερα μάλιστα επειδή περιέχει συγκεκριμένες προτάσεις για την αναμόρφωση του φοιτητικού κινήματος.
Πράσινη αγανάκτηση
Το κλίμα στην ΠΑΣΠ και τη Νεολαία ΠΑΣΟΚ είναι επίσης εκρηκτικό. Πριν από την ψήφιση του νόμου ο γραμματέας της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ είχε δώσει ένα πλαίσιο διαφωνίας με την κυβέρνηση, με συνέντευξή του, θεωρώντας ότι το νομοσχέδιο Διαμαντοπούλου δεν είναι «μεγάλη μεταρρύθμιση», όπως προβάλλεται, καθώς δεν απαντά στον προσανατολισμό της εκπαίδευσης, δεν ακουμπά το περιεχόμενο των σπουδών, το υποβαθμίζει με τις τριετείς σπουδές και δεν προσφέρει έναν περισσότερο δημοκρατικό τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των ΑΕΙ και ΤΕΙ. Μετά τα όσα μεσολάβησαν την ημέρα της ψηφοφορίας στη Βουλή, δεν υπάρχει απλώς διαφωνία, αλλά κυριαρχεί η κάθετη αντίρρηση και η αγανάκτηση στη μεγάλη πλειοψηφία της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ και της ΠΑΣΠ. Μπροστά στα νέα δεδομένα φαίνεται ότι η στάση της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ και των δύο ΠΑΣΠ είναι πλέον ενιαία. Είχαν δυσκολία να αποδεχτούν την ιδιωτική χρηματοδότηση, ήλπιζαν μέχρι τελευταία στιγμή ότι δεν θα καταργηθεί πλήρως η φοιτητική συμμετοχή, αλλά μετά την ψηφοφορία αγανάκτησαν. Σύμφωνα με τα περισσότερα στελέχη της Ιπποκράτους, ο αποκλεισμός της φοιτητικής συμμετοχής και η κατάργηση του ασύλου, σε συνδυασμό με την ιδιωτική χρηματοδότηση, αποτελούν την πιο σκληρή, δεξιά και νεοφιλελέυθερη επίθεση που έχει δεχτεί ποτέ το ελληνικό πανεπιστήμιο. Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι η ηγεσία της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ ρωτά συνεχώς, ιδιωτικώς και δημοσίως, την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και την κυβέρνηση αν η Πολιτεία εγγυάται ή όχι τη δημόσια χρηματοδότηση των αναγκών των ΑΕΙ και ΤΕΙ, και διοχετεύει ότι το υπουργείο, με ενοχή, σιωπά. Είναι σαφές ότι η ΠΑΣΠ κα η Νεολαία ΠΑΣΟΚ προχωρούν σε κινητοποιήσεις, κάτι που ούτως ή άλλως θα συνέβαινε. Το άσυλο και η φοιτητική συμμετοχή είναι κόκκινες γραμμές και θα διεκδικήσουν την κατάργηση των ρυθμίσεων. Μέσα στο Σαββατοκύριακο έχουν προγραμματιστεί συνεδριάσεις των οργάνων της ΠΑΣΠ (μάλλον διευρυμένες) όπου σίγουρα θα αποφασιστεί δυναμική στάση εν όψει των γενικών συνελεύσεων που έχουν προγραμματιστεί στις περισσότερες σχολές την επόμενη εβδομάδα. Δεν είναι τυχαίο ότι όσες τοπικές οργανώσεις της ΠΑΣΠ έχουν ήδη συνεδριάσει έχουν καταγγείλει τον νόμο πλαίσιο, ενώ ενδεικτικά η ΠΑΣΠ Πολυτεχνικής ΑΠΘ εξαπέλυσε σκληρή επίθεση προσωπικά στην Άννα Διαμαντοπούλου και με εσωκομματικές αιχμές.
Αντεπίθεση ΚΝΕ και ΜΑΣ
Από την πλευρά του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών και της ΚΝΕ, η αντίθεση στον νόμο είναι πλήρης, αλλά ο αγώνας είναι διμέτωπος, τόσο απέναντι στην κυβέρνηση όσο και απέναντι στις άλλες παρατάξεις. Νιώθουν δικαιωμένοι για τον δρόμο που επέλεξαν, της ίδρυσης και της λειτουργίας του ΜΑΣ, καθώς θεωρούν ότι οι άλλες φοιτητικές παρατάξεις παίζουν το παιχνίδι της κυβέρνησης και των αστικών κομμάτων. Ωστόσο όλοι οι άλλοι κατηγορούν το ΜΑΣ ότι στη στιγμή της πιο σημαντικής κρίσης του φοιτητικού κινήματος επιλέγει να απέχει από την ΕΦΕΕ. Η ΚΝΕ, από την πλευρά της, απαντά ότι ΕΦΕΕ δεν υπάρχει, αλλά αντίθετα το ΜΑΣ συμμετέχει δυναμικά στα ΔΣ των συλλόγων φοιτητών που ήδη γίνονται και θα συμμετέχει στις γενικές συνελεύσεις, ζητώντας δυναμικές κινητοποιήσεις για την κατάργηση του νόμου. Στόχος του ΜΑΣ είναι να αναδειχτεί ξεχωριστός και κυρίαρχος πόλος της αντίδρασης στον νόμο πλαίσιο. Δευτερευόντως στην ΚΝΕ επιθυμούν όσο το δυνατόν περισσότεροι σύλλογοι φοιτητών να υιοθετήσουν το πλαίσιο του ΜΑΣ και να συνταχθούν μαζί του, ώστε, ιδανικά, να ακολουθηθεί στις κινητοποιήσεις το πνεύμα λειτουργίας και δράσης που έχει το ΠΑΜΕ στον συνδικαλιστικό χώρο. Είναι ενδεικτικό ότι η ΚΝΕ επιτέθηκε στην ΟΝΝΕΔ και τις άλλες νεολαίες με αφορμή τη σύγκληση του «απερχόμενου συμβουλίου της ΕΦΕΕ», το οποίο η ίδια δεν αναγνωρίζει.
Η Αριστερά στον δρόμο
Στις υπόλοιπες αριστερές παρατάξεις τα πράγματα είναι επίσης ξεκάθαρα. Η Νεολαία ΣΥΝ, όπως και το κόμμα της, αντιδρούν πλήρως στον νέο νόμο και θα συμμετέχουν σε όλες τις κινητοποιήσεις. Τα ΕΑΑΚ επίσης θα διεκδικήσουν δυναμικές κινητοποιήσεις, αν και παρατηρείται μια εσωτερική ρήξη όσον αφορά το θέμα της συνεργασίας με άλλες παρατάξεις. Τέλος, σε αντίθεση με όλες τις άλλες αριστερές νεολαίες, βαθιά διχασμένο φαίνεται να είναι το κομμάτι της νεολαίας της Δημοκρατικής Αριστεράς, καθώς αρκετά μέλη και στελέχη επιθυμούσαν το κόμμα να υπερψηφίσει το νομοσχέδιο Διαμαντοπούλου, που πιστεύουν ότι φέρνει ένα τέλος σε παθογένειες ετών. Ωστόσο η στάση της ηγεσίας και μάλλον της πλειοψηφίας ήταν διαφορετική και υπήρξαν δημόσιες διαφοροποιήσεις. Πάντως γενικά η Αριστερά αναμένεται να πρωτοστατήσει στις κινητοποιήσεις των πανεπιστημίων.
Άλλες αντιδράσεις
Δικαιωμένοι δηλώνουν στη Νεολαία του ΛΑΟΣ, καθώς επιθυμούσαν και διεκδικούσαν κατάργηση του ασύλου και των φοιτητικών παρατάξεων για χρόνια. Πιστεύουν ότι οι αγώνες τους δικαιώθηκαν και ευελπιστούν σε μεγαλύτερη δραστηριότητα τα επόμενα χρόνια εντός πανεπιστημίων. Δικαιωμένα δηλώνουν και τα στελέχη της νεολαίας της ΔΗΜΣΥΜ, καθώς πιστεύουν ότι δικαιώθηκαν οι θέσεις που εξέφρασαν τους προηγούμενους μήνες, ακόμη και αν δεν έγιναν γνωστές στους φοιτητές…
Νέες κυβερνητικές
πρωτοβουλίες
Από τη συζήτηση στη Βουλή προέκυψε ότι η κυβέρνηση προσανατολίζεται να φέρει νέο σχέδιο νόμου προς ψήφιση που θα αφορά τους φοιτητικούς συλλόγους και τη λειτουργία τους, τις ΕΦΕΕ – ΕΣΕΕ και το φοιτητικό κίνημα συνολικά. Το ίδιο ζήτησε και η ΝΔ, προσθέτοντας ότι πρέπει να επανεξεταστεί η φοιτητική συμμετοχή στις εκλογές οργάνων των ΑΕΙ. Θυμίζουμε ότι αντίστοιχη συγκεκριμένη πρόταση για το μέλλον του φοιτητικού κινήματος περιλαμβάνεται στην πρόταση Παιδείας της ΔΑΠ ΝΔΦΚ. Επίσης υπάρχει πρόταση συνολικής αναδιοργάνωσης της αντιπροσώπευσης και της συμμετοχής των νέων από τη Νεολαία ΠΑΣΟΚ, ενώ παλαιότερα ο Γιώργος Παπανδρέου είχε δεσμευθεί για ένα «νέο συμβόλαιο με τη νέα γενιά». Είναι εμφανές ότι θα υπάρξουν νέες εξελίξεις στο ζήτημα, αναλόγως φυσικά των κινητοποίησεων. Σύμφωνα με δικές μας πληροφορίες, στο υπουργείο Παιδείας έχουν έτοιμο ένα βασικό προσχέδιο νόμου για το φοιτητικό κίνημα, εξετάζουν το ζήτημα του χρόνου εκδήλωσης της πρωτοβουλίας, ενώ συζητείται και το ενδεχόμενο νομοθέτησης συνολικά για τους νέους, και όχι μόνο για τους φοιτητές, στο πλαίσιο αντίστοιχων άλλων ευρωπαϊκών νομοθετημάτων.
Η απειλή ως ευκαιρία
Από πολλά στελέχη όλων των νεολαιών, που έχουν φύγει ηλικιακά από τον χώρο των πανεπιστημίων, ακούμε ότι η νέα κατάσταση που θα δημιουργήσει, νομοτελειακά, ο νόμος Διαμαντοπούλου στις νεολαίες και τις παρατάξεις, μπορεί, εκτός από απειλή, να λειτουργήσει και ως ευκαιρία. Με την εμπειρία τους δηλώνουν ότι η έλλειψη λόγων διαπλοκής με τους καθηγητές θα αφαιρέσει εξουσία από τους φοιτητοπατέρες, θα μειώσει τα πάρτι και τις εκδρομές και θα αυξήσει την πολιτική λειτουργία των οργανώσεων, ακόμη και αν έχουν πλέον μικρότερο μέγεθος. Άλλοι όμως παρατηρούν ότι, προκειμένου οι παρατάξεις να κρατήσουν κόσμο κοντά τους, θα αυξήσουν τις μη πολιτικές εκδηλώσεις. Σε κάθε περίπτωση όλοι συμφωνούν ότι η νέα εποχή μπορεί να ενισχύσει τελικά τον πολιτικό ρόλο των παρατάξεων, αν και όλοι παραδέχονται τόσο τη μείωση της δύναμης όσο και το έλλειμμα ανανέωσης του στελεχιακού δυναμικού των κομμάτων που θα προκύψει.
Κάποιοι τα έλεγαν νωρίς
Χωρίς να θέλουμε να ευλογήσουμε τα γένια μας, η στήλη την περασμένη εβδομάδα επέλεξε να προβάλει το ενδεχόμενο συναίνεσης για την Παιδεία ως πιθανό, παρά τη βεβαιότητα σχεδόν όλων των άλλων ότι δεν θα επιτευχθεί. Δεν ξέραμε, φυσικά, ούτε τον τρόπο ούτε το περιεχόμενο, όμως στους ψύχραιμους ήταν εμφανής η πιθανότητα. Επίσης σημειώνουμε ότι εδώ και πολλούς μήνες είχαμε σημειώσει την πρόθεση του υπουργείου να καταργήσει τον φοιτητικό συνδικαλισμό. Μάλιστα όταν παρουσιάστηκε το νομοσχέδιο από την Άννα Διαμαντοπούλου γράψαμε για ταφόπλακα στις παρατάξεις. Τότε πολλοί μας είπαν υπερβολικούς και ότι θα αλλάξουν οι προβλέψεις του νομοσχεδίου. Αυτά τα λίγα αποδεικνύουν ότι καταγράφουμε όλες τις απόψεις, τις τάσεις και τις προθέσεις πριν εκδηλωθούν, για να είστε πάντα ενημερωμένοι…