Στης Σοφοκλέους τα παιχνίδια
δ Στη δίνη των καταιγιστικών διεθνών εξελίξεων έχει εμπλακεί το ΧΑ, με τη ραγδαία διεθνή επιδείνωση της κρίσης να αποτελεί, ίσως, την ύστατη «μαχαιριά» στο… πτώμα της αγοράς μας!
δ Τη στιγμή που καταρρέουν -κυριολεκτικά και όχι μεταφορικά- ακόμα και αγορές του βεληνεκούς της Wall Street και της Φρανκφούρτης, θα ήταν τουλάχιστον παράδοξο να μην είχε παραδοθεί βορά στην κρίση και η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά. Η σφοδρότητα της πτώσης είναι πλέον το μόνο που τρομάζει τους εναπομείναντες επενδυτές…
δ Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές ο Γενικός Δείκτης είχε υποχωρήσει προ πολλού κάτω και από τις 1.000 μονάδες. Δεν υπάρχει καν λόγος να δούμε τη διαμόρφωση επιμέρους κλαδικών δεικτών ή των δεικτοβαρών μετοχών. Είναι προφανές ότι η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη για την πλειονότητα των εισηγμένων, κάτι που το αντιλαμβάνονται ακόμα και αδαείς περί την αγορά παρακολουθώντας απλώς και μόνο τη διακύμανση του όγκου και του τζίρου για τα τρία τέταρτα των μετοχών. Ήταν που ήταν ισχνός ο τζίρος, πλέον αφορά και τυπικά ελάχιστα χαρτιά. Ενδεικτικό είναι ότι ακόμα και οι όποιες απέλπιδες προσπάθειες να γυρίσουν μερικοί τίτλοι από τα χαμηλά ημέρας (κινήσεις που παραδοσιακά γίνονται στο κλείσιμο κάθε συνεδρίασης, στην περίοδο των δημοπρασιών) γίνονται έως και με μία μόνο εντολή και με ελάχιστα κομμάτια…
δ Αυτήν τη φορά τουλάχιστον έχουμε και δικαιολογίες «τρανταχτές»! Την παράλληλη «διόρθωση-σφαγή» ΟΛΩΝ ανεξαιρέτως των μεγάλων ευρωπαϊκών αγορών, μηδέ της αμερικανικής εξαιρουμένης, καθώς και την προφανή μετάσταση της κρίσης στο σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ήταν τέτοια η συγκυρία, ώστε ακόμα και μια προσπάθεια εξισορρόπησης του ΧΑ που έλαβε χώρα στο ξεκίνημα της συνεδρίασης της Τετάρτης καταποντίστηκε αμέσως μόλις κυκλοφόρησαν φήμες για πιθανή υποβάθμιση ΚΑΙ της Γαλλίας!
δ Αυτή η κατάσταση βέβαια απλώς επιβεβαιώνει το πόσο ευάλωτες είναι οι αγορές αλλά και πόσο μακριά είμαστε ακόμη από το τέλος αυτής της πρωτοφανούς παγκόσμιας κρίσης, που απειλεί με αφανισμό ακόμα και το οικονομικό οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
δ Βέβαια, για να λέμε όλη την αλήθεια, η αγορά μας δεν είχε ανάγκη τα όσα διαδραματίσθηκαν στις ευρωπαϊκές αγορές για να πραγματοποιήσει άλλη μια ελεύθερη πτώση. Κι αυτό γιατί τα δυσεπίλυτα εγγενή προβλήματα και οι εκκρεμότητες στο εγχώριο οικονομικό μέτωπο παραμένουν και τα χρονοδιαγράμματα τήρησης των δεσμεύσεών μας είναι ασφυκτικά.
δ Τι μένει να συμβεί; Ας ξεκινήσουμε από το πιο… κοντινό: Θεωρητικά, και με την προϋπόθεση πως όλα θα γίνουν όπως… σχεδιάστηκαν επί χάρτου, έως τα μέσα Σεπτεμβρίου θα έχει ολοκληρωθεί το μείζον θέμα της μετακύλισης των ελληνικών ομολόγων. Τι έχει συμβεί μέχρι σήμερα; Ένα μεγάλο… τίποτε. Τι πιστεύει η αγορά πως θα συμβεί; Λίγα πράγματα…
δ Σε δεύτερο χρόνο η αγορά εκτιμά πως ίσως να έχουμε και πολιτικές εξελίξεις. Φθινοπωρινές. Και αυτό -εάν επαληθευτεί- θα αποτιμηθεί δεόντως στο ταμπλό, καθώς πάντα μια τέτοια περίοδος συνοδεύεται από έντονη διακύμανση των μετοχών.
δ Τέλος, οι αγορές -πρώτα οι διεθνείς και μετά η δική μας- δεν έχουν αποσύρει από το «κάδρο» των προβληματισμών τους το ενδεχόμενο διάλυσης, ή έστω σημαντικής διαφοροποίησης, της Ευρωζώνης, τουλάχιστον όπως την ξέρουμε σήμερα.
δ Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί εάν φτάσαμε ως αγορά στον… πυθμένα. Και ως συνήθως, η βέλτιστη τακτική για τον μικρομεσαίο ιδιώτη, με τη σχετικά περιορισμένη ρευστότητα, είναι αυτή τού «βλέπε και μην αγγίζεις»!
ΥΓ.: Οι μεγάλες ευρωαγορές έχουν διορθώσει κατά 25% σε διάστημα τριών εβδομάδων. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του γερμανικού δείκτη DAX, που υποχώρησε πάνω από 2.000 μονάδες από τα υψηλά του. Η φράου Μέρκελ βλέπει το φάντασμα της κρίσης να πηγαίνει στα μέρη της και να μη μένει στα όρια των «άτακτων» του Νότου…