ΜΕΓΑΛΟ ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑΣ

Και δεν είναι μικρή η ζημιά που έχει προξενηθεί στη Δικαιοσύνη από τις περίφημες αυτές «βαθιές τομές», για τις οποίες ευθύνονται οι περισσότερες κυβερνήσεις.

Βαθιά τομή όμως πραγματοποίησε την περασμένη Τρίτη ο νέος υπουργός (νέος ως προς την κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου, γιατί έχει θητεύσει σε πολλά υπουργεία άλλων κυβερνήσεων) Δικαιοσύνης Μιλτιάδης Παπαϊωάννου. Μόνο που η τομή του Παπαϊωάννου δεν έγινε προς την κατεύθυνση της ανάσυρσης από τα βάθη της επετηρίδας πολιτικά ημετέρων, αλλά έγινε –επιτέλους– προς τη σωστή κατεύθυνση της σύνθεσης αξιοκρατίας και αρχαιότητας. Πραγματικά, είναι ίσως η πρώτη φορά που η αξιοκρατία ταίριαξε τόσο καλά με την επετηρίδα. Όλες οι προαγωγές και στα τρία ανώτατα Δικαστήρια είναι άψογες και ιδιαίτερα επιτυχημένες.

Ειδικότερα:

• Στον Άρειο Πάγο

Η προαγωγή σε πρόεδρο της αντιπροέδρου Ρένας Ασημακοπούλου δικαιολογείται απόλυτα όχι μόνο επειδή η κ. Ασημακοπούλου είναι εξαιρετική δικαστής με σπάνιο ήθος, αλλά και επειδή η προαγωγή αυτή αποτελεί, έστω και καθυστερημένα, πράξη απόδοσης δικαιοσύνης. Η κ. Ασημακοπούλου παραλείφθηκε εντελώς αδικαιολόγητα την τριετία 2006-2009 και υποσκελίστηκε από δέκα συναδέλφους της, τέσσερις από τους οποίους ήταν μέχρι προχθές αρχαιότεροί της ως αντιπρόεδροι, ενώ πέντε άλλοι αντιπρόεδροι καταλήφθηκαν από το όριο ηλικίας.

Οι δύο νέοι αντιπρόεδροι του Αρείου Πάγου, Θανάσης Κουτρομάνος και Γιώργος Χρυσικός, είναι κατά γενική παραδοχή άριστοι δικαστές και ιδιαίτερα αγαπητοί στον νομικό κόσμο. Δεδομένου ότι και οι δύο είναι γεννημένοι το 1948, το πιθανότερο είναι ότι ένας απ’ αυτούς θα είναι ο επόμενος πρόεδρος το 2013, οπότε θα αποχωρήσει η κ. Ασημακοπούλου.

• Στο Συμβούλιο της Επικρατείας

Μία μόνο θέση αντιπροέδρου, για την οποία επιλέχθηκε ένας από τους αρχαιότερους συμβούλους, ο Αναστάσιος Γκότσης, με πλουσιότατη επιστημονική κατάρτιση, σπάνιο ήθος και πολλή εργατικότητα, που δεν είναι ίσως τόσο γνωστή, λόγω της σεμνότητας που τον διακρίνει.

• Στο Ελεγκτικό Συνέδριο

Δύο δικαστικά διαμάντια είναι οι νέοι αντιπρόεδροι του ανωτάτου αυτού Δικαστηρίου. Πρόκειται για τους μέχρι τώρα δύο αρχαιότερους συμβούλους Μιχάλη Ζυμή και Ευφροσύνη Κραμποβίτη, που προέρχονται και οι δύο από την Πολιτική και Ποινική Δικαιοσύνη και θεωρούνται άριστοι από κάθε άποψη δικαστές και κακώς παραλείφθηκαν από τον προηγούμενο υπουργό Δικαιοσύνης στις περσινές προαγωγές, με την εκ μέρους του πραγματοποίηση μιας αδικαιολόγητης βουτιάς στην επετηρίδα, την οποία ετοιμαζόταν να επαναλάβει φέτος, με επιλογές που θα προκαλούσαν σάλο και αναστάτωση. Ευτυχώς που πρόλαβε ο ανασχηματισμός.

Και με την ευκαιρία, θεωρούμε σκόπιμο να επισημάνουμε ότι σε μελλοντική συνταγματική αναθεώρηση θα πρέπει να τεθεί όριο στον χρόνο παραμονής στις θέσεις του αντιπροέδρου των ανωτάτων Δικαστηρίων. Όπως σοφά τέθηκε το όριο της 4ετίας για τους προέδρους, έτσι θα πρέπει να τεθεί το όριο της 8ετίας κατ’ ανώτατο όριο για τους αντιπροέδρους. Το φαινόμενο της παραμονής προσώπων στη θέση του αντιπροέδρου, ιδίως στο Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ελεγκτικό Συνέδριο, 12, 15 ή και 18 χρόνια και επιζήμιο είναι και την ομαλή ιεραρχική εξέλιξη παρακωλύει.

Τα απόνερα του ανασχηματισμού

Ο πρόσφατος ανασχηματισμός με τη μετακίνηση του Χ. Καστανίδη από το υπουργείο Δικαιοσύνης και την αντικατάστασή του από τον παλαιότερο και μετριοπαθή Μ. Παπαϊωάννου έφερε τα πάνω κάτω στους σχεδιασμούς του πρώην υπουργού.

Μεγάλος χαμένος ο τελευταίος αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου Μιχάλης Θεοχαρίδης, άριστος κατά πάντα δικαστής, που θα γινόταν πρόεδρος, όχι τόσο για τις ικανότητές του, που αναμφισβήτητα είναι πολλές, όσο για τη βορειοελλαδίτικη καταγωγή του. Θα επαλαμβανόταν δηλαδή ό,τι έγινε με τον παραπροηγούμενο πρόεδρο. Σωστά ο Παπαϊωάννου εγκατέλειψε τον σχεδιασμό αυτό, γιατί δεν μπορεί η πλήρωση των θέσεων αυτών να γίνεται με γεωγραφικά κριτήρια. Αυτή η τακτική θυμίζει την υπουργοποίηση κάποιων όχι ιδιαίτερα προβεβλημένων βουλευτών μόνο και μόνο για λόγους γεωγραφικής ισορροπίας.

Κερδισμένος από το άλλο μέρος είναι ο νέος αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου Θανάσης Κουτρομάνος, τον οποίο ο κ. Καστανίδης «τιμώρησε» πέρυσι με παράλειψη, επειδή είχε ψηφίσει εναντίον της προσφυγής του για την υπόθεση Ζαγοριανού. Όταν όμως ένας αρεοπαγίτης έχει τη δύναμη να κλωτσάει από μπροστά του τη σίγουρη καρέκλα του αντιπροέδρου και ίσως ίσως και του προέδρου, επιμένοντας στην άποψή του, σωστή ή λανθασμένη αδιάφορο, δεν μπορεί η Πολιτεία να τον τιμωρεί, πρέπει να τον ανταμείβει. Και ορθώς ο νέος υπουργός τον προήγαγε.

Χαμένοι, τέλος, είναι και κάποιοι νεαροί σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τους οποίους, όπως αναφέραμε, σχεδίαζε να προαγάγει σε αντιπροέδρους ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης. Γενικά, οι επιλογές Παπαϊωάννου χαρακτηρίζονται από σοβαρότητα, μετριοπάθεια και αξιοκρατία, με παράλληλο σεβασμό της επετηρίδας. Είναι ίσως η πρώτη φορά που προαγωγές στην ηγεσία της Δικαιοσύνης έχουν τόσο καθολική αποδοχή. Μακάρι και οι διάδοχοι του κ. Παπαϊωάννου να ακολουθήσουν την ίδια τακτική, μέχρις ότου ωριμάσουν οι συνθήκες για τη συνταγματική καθιέρωση ενός πιο εύστοχου και ιδίως πιο αξιοκρατικού συστήματος ανάδειξης της ηγεσίας της Δικαιοσύνης.

Στάθης Γκότσης
Δικηγόρος

Επιβεβλημένη διευκρίνιση:

Ο συντάκτης του παραπάνω κειμένου δεν έχει καμία απολύτως συγγένεια με τον συνεπώνυμό του εκλεκτό σύμβουλο Επικρατείας που προήχθη σε αντιπρόεδρο.