Καταστροφή-τραγωδία και εγκληματική αμέλεια – Ευθύνες επιρρίπτονται στον Χριστόφια

Νεκροί και κατάσχεση

Η τραγωδία ξέσπασε στις έξι παρά δέκα το πρωί της Δευτέρας, όταν 98 κιβώτια με πυρίτιδα και άλλο στρατιωτικό υλικό τινάχθηκαν στον αέρα ισοπεδώνοντας στην κυριολεξία τη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» και τον μεγαλύτερο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής του Βασιλικού, ο οποίος κάλυπτε το 50% των αναγκών του νησιού.

Ο τραγικός απολογισμός ήταν 12 νεκροί, εκ των οποίων ο διοικητής του Ναυτικού Ανδρέας Ιωαννίδης και ο διοικητικής της Ναυτικής Βάσης Λάμπρος Λάμπρου, καθώς και δύο ναύτες, δίδυμα αδέλφια. Τη ζωή τους έχασαν και άλλοι πέντε πυροσβέστες, οι οποίοι έδωσαν άνιση μάχη με την πυρκαγιά, που ξέσπασε ως αποτέλεσμα των πρώτων εκρήξεων στα μεταλλικά κιβώτια με το εύφλεκτο υλικό.

Τα κιβώτια είχαν κατασχεθεί από τις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας πριν από δυόμισι χρόνια, κατόπιν ψηφίσματος το οποίο εκδόθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Τα κιβώτια βρίσκονταν σε πλοίο ρωσικών συμφερόντων με κυπριακή σημαία, που έπλεε από το Ιράν προς τη Συρία. Οι υπηρεσίες των ΗΠΑ είχαν πληροφορίες ότι το στρατιωτικό υλικό θα είχε ως τελικούς αποδέκτες τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν στη Μέση Αναστολή. Το φορτίο φυλάχθηκε αρχικά σε ανοικτό μέρος στη Ναυτική Βάση στο Μαρί. Αμερικανοί, Γάλλοι και άλλοι είχαν προτείνει να καταστραφεί το στρατιωτικό υλικό, αλλά ο Πρόεδρος Χριστόφιας αρνήθηκε με το πρόσχημα ότι θα επισκεπτόταν τη Συρία, οπότε δεν ήθελε να δημιουργήσει προβλήματα. Στο θέμα αυτό υπάρχουν αποκαλυπτικά στοιχεία που αναφέρονται σε συμφωνίες του Προέδρου Χριστόφια με τον Πρόεδρο της Βενεζουέλας Τσάβες, που συνδέονται με τη Συρία και τη Λιβύη (βλέπε ρεπορτάζ σε άλλη στήλη).

Οι προειδοποιήσεις

Ο παραιτηθείς αρχηγός της Εθνικής Φρουράς είχε προειδοποιήσει και αυτός, όπως και ο διοικητής του Ναυτικού, για τους κινδύνους φύλαξης των μεταλλικών κιβωτίων σε ανοικτό χώρο. Σε σημείωμά του αναφέρει τα εξής:

«Η αποθήκευση σε ανοικτό χώρο της συγκεκριμένης πυρίτιδας ενέχει κινδύνους ανάφλεξης. Η πυρίτιδα μετά από μακρύ χρόνο παραμονής σε ανοικτές συνθήκες υπαίθρου αλλοιώνεται και η συμπεριφορά της καθίσταται ανεξέλεγκτη. Για το συγκεκριμένο θέμα επιβάλλεται η λήψη επιπρόσθετων μέτρων».

Τα διαβήματα έπεσαν στο κενό, ενώ λόγω οικονομικών περικοπών ακυρώθηκε η κατασκευή αποθήκης ΝΑΤΟϊκών προδιαγραφών για τη φύλαξη του υλικού. Ακυρώθηκε ακόμη και η φτηνότερη λύση για την επικάλυψη του χώρου με ψηλό στέγαστρο.

Έβρεχαν τα κιβώτια

Τελικά, τα μεταλλικά κιβώτια έμειναν επί μακρόν ακάλυπτα κάτω από υψηλές θερμοκρασίες, ώσπου το τελευταίο διάστημα ο Aρχηγός του Ναυτικού ζητούσε επιμόνως τη μετακίνησή τους, διότι όπως υποστήριζε υπήρχε κίνδυνος έκρηξης λόγω αλλοίωσης του υλικού. Σε σύσκεψη που έγινε την προπερασμένη Τετάρτη στο κυπριακό υπουργείο Άμυνας, το μοναδικό μέτρο το οποίο λήφθηκε ήταν να βρέχονται τα κιβώτια κατά τακτά χρονικά διαστήματα με νερό, για να πέφτει η θερμοκρασία και να αποτρέπεται η ανάφλεξη. Πληροφορίες αναφέρουν ότι λίγες ημέρες πριν από την έκρηξη της Δευτέρας είχαν σημειωθεί αλλοιώσεις των κιβωτίων.

Ηρωικός Διοικητής

Στις 5 το πρωί της Δευτέρας οι αξιωματικοί υπηρεσίας της Ναυτικής Βάσης ξύπνησαν τόσο τον Διοικητή του Ναυτικού όσο και τον Διοικητή της βάσης. Ο Διοικητής του Ναυτικού Ανδρέας Ιωαννίδης πήγε αμέσως επιτόπου και διέταξε την εκκένωση της βάσης και τη χρήση ελικοπτέρων για το σβήσιμο της πυρκαγιάς. Ήδη στη μάχη με τις φλόγες είχαν ριχτεί πυροσβέστες. Πέντε από αυτούς έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα της έκρηξης. Την ίδια ατυχία είχαν και δύο δίδυμα αδέλφια, κληρωτοί ναύτες από τη Λεμεσό. Η έκρηξη ήταν τρομακτική. Το ωστικό κύμα έφτασε σε απόσταση 2 χιλιομέτρων στον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας – Λεμεσού. Από θαύμα δεν σημειώθηκαν θύματα. Στον χώρο της έκρηξης άνοιξε κρατήρας με διάμετρο περί τα 100 μέτρα. Οι λοιποί ναύτες της μονάδας είχαν γλιτώσει επειδή ο ίδιος ο Διοικητής τους τούς είχε οδηγήσει σε καταφύγιο, πλησίον του στρατοπέδου, και ακολούθως ο ίδιος προχώρησε προς τον χώρο των κιβωτίων.

Παραιτήσεις και ευθύνες Χριστόφια

Ως αποτέλεσμα της τραγωδίας ήρθαν οι παραιτήσεις του υπουργού Άμυνας Κώστα Παπακώστα και του Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς, Αντιστράτηγου Πέτρου Τσαλικίδη, οι οποίες έγιναν δεκτές από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η αντιπολίτευση στην Κύπρο, αλλά και η κοινή γνώμη, δεν θεωρούν ικανοποιητικές τις δύο παραιτήσεις και ζητούν τον καταλογισμό ποινικών και πολιτικών ευθυνών. Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Νίκος Αναστασιάδης, μιλώντας σε ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια όπως το Mega και η ΕΡΤ, καταλόγισε ευθύνες και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια, ενώ ο πρώην υπουργός Άμυνας Σωκράτης Χάσικος ζήτησε την παραίτηση ακόμη και αυτού. Ο ημερήσιος Τύπος, πλην της «Χαραυγής», που αποτελεί το όργανο του ΑΚΕΛ και της κυβέρνησης Χριστόφια, έφερε τον κοινό πηχυαίο τίτλο «Έγκλημα».

Οργή και διαμαρτυρία

Τη Δευτέρα το απόγευμα πραγματοποιήθηκε αυθόρμητη συγκέντρωση έξω από το Προεδρικό στη μνήμη των αδικοχαμένων, ενώ ακούστηκαν και συνθήματα εναντίον του κύπριου Προέδρου. Η κοινή γνώμη είναι οργισμένη από το τραγικό συμβάν. Ο γιος του Διοικητή του Ναυτικού, Νικόλας Ιωαννίδης, δήλωσε σε τηλεοπτικούς σταθμούς ότι, εκτός από πολιτικές, υπάρχουν και ποινικές ευθύνες για την απώλεια του πατέρα του Ανδρέα και των υπόλοιπων θυμάτων της τραγωδίας.

Ασπίδα στον Πρόεδρο

Η κυβέρνηση από την πλευρά της, διά του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέφανου Στεφάνου, δήλωσε ότι το Προεδρικό δεν ήταν ενημερωμένο(!) για την κατάσταση των κιβωτίων, σε μια προσπάθεια να προστατεύσει τον Πρόεδρο Χριστόφια από την οργή της κοινής γνώμης. Η αντιπολίτευση, κυρίως ΔΗΣΥ και ΕΔΕΚ, θεωρούν απαράδεκτες τις δικαιολογίες του Προεδρικού και υποστηρίζουν ότι εάν όντως τα πράγματα είναι έτσι, εάν δηλαδή δεν ενημερώνεται ο Πρόεδρος από τους συνεργάτες του, υπάρχει ακυβερνησία και ανικανότητα! Η αντιπολίτευση, εκτός των άλλων ζητημάτων για τα οποία θεωρεί εμφανή την αμέλεια της κυπριακής κυβέρνησης, εγείρει και θέμα πολιτικής τάξης, επί τη βάσει ότι ο Πρόεδρος Χριστόφιας αρνήθηκε την καταστροφή του περιεχομένου των κιβωτίων για να μη δυσαρεστήσει τους Σύρους και τους Ιρανούς!

Έρευνες

Η Βουλή, και πιο συγκεκριμένα η Επιτροπή Άμυνας, έχει διατάξει έρευνα στο πλαίσιο των δικών της καθηκόντων και αρμοδιοτήτων. Έρευνα ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει και η κυπριακή κυβέρνηση, προφανώς μέσω της Γενικής Εισαγγελίας και ειδικού ανακριτή. Η οργή του κόσμου, όμως, είναι μεγάλη στην Κύπρο. Το βράδυ της Τρίτης, πριν από τις κηδείες των νεκρών, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στην Πλατεία Ελευθερίας στη Λευκωσία με 8.000 κόσμο. Ο αριθμός αυτός θεωρείται πολύ μεγάλος για τα κυπριακά δεδομένα. Στη συνέχεια, μέρος των οργισμένων κατευθύνθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο. Εκεί το πλήθος φώναξε συνθήματα εναντίον του Προέδρου Χριστόφια και υπήρξαν συμπλοκές με την Αστυνομία, η οποία έκανε χρήση δακρυγόνων για να διαλύσει το πλήθος.

****
• Η αποκατάσταση των τεράστιων ζημιών που προκάλεσε η έκρηξη θα πάρει πολύ χρόνο, κάποιοι μιλούν για 6 χρόνια…

• Ο σταθμός παραγωγής ρεύματος είχε ασφαλιστεί για 800 εκατ. ευρώ. Η ασφαλιστική εταιρεία φέρεται να έχει δηλώσει ότι δεν θα καταβάλει την αποζημίωση, γιατί η καταστροφή οφείλεται σε αμέλεια της κυβέρνησης.

• Η μεγάλη έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας δημιούργησε προβλήματα στη λειτουργία του μηχανισμού ασφαλείας των τραπεζών, οι οποίες χρειάστηκαν 600 άτομα εξειδικευμένα σε μέτρα ασφαλείας τραπεζών, τα οποία βέβαια σʼ αυτόν τον αριθμό δεν διέθετε η Κύπρος και αναζητήθηκαν στο εξωτερικό.