Βυζάντιον

Το άφησα, ψάχνοντας να βρω το τηλέφωνο, να καλέσω έναν άνθρωπο να μου εξηγήσει τι στο διάολο σημαίνει «επιλεκτική χρεοκοπία». Δεν πρόλαβα, είχα εισερχόμενη κλήση. Ήταν ένας φίλος που ζει στην περιφέρεια και ασχολείται με τον τουρισμό. Με ρώτησε τι κάνω. Του είπα. Επίσης του είπα ότι η χώρα χρεοκοπεί. Εκείνος με ρώτησε αν μπορώ να του βρω εισιτήριο για τον Κέβιν Σπέισι. Του είπα ότι μπορεί να μην υπάρχει η χώρα. Αναρωτήθηκε τι συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις με τις προγραμματισμένες θεατρικές παραστάσεις.

Υπέθεσα ότι για τον Κέβιν Σπέισι θα είναι συγκλονιστική εμπειρία. Τι καλύτερο για έναν ηθοποιό να βρίσκεται στο σημαντικότερο θέατρο του κόσμου, εκεί όπου παρουσιάστηκε πρώτα η τραγωδία, ενώ και το σύνολο της χώρας να βιώνει μια ιστορική τραγωδία; Προφανώς θα είναι κάτι σαν τραγωδία εις το τετράγωνο. Φανταστείτε, λοιπόν, τη χώρα να έχει περιέλθει σε αυτό το περίεργο καθεστώς της επιλεκτικής χρεοκοπίας, αλλά η άρχουσα τάξη να τρυπάει με το τακούνι το αρχαίο μάρμαρο, αποθεώνοντας έναν σταρ της υποκριτικής. Στους αρχαίους χρόνους ο Δίας θα τους είχε κάνει μπάρμπεκιου. Στους σύγχρονους χρόνους μου έρχεται να βρω τον Μπέο στη φυλακή και να τον ρωτήσω τι απόδοση δίνει στην πιθανότητα να γίνει κάποιο ντου στην Επίδαυρο με απροσδιόριστες συνέπειες. Θα στήνουν οι άλλοι τσαντίρι εντός της ορχήστρας και ο αδαής θεατής δεν θα γνωρίζει αν είναι κάτι που το έχει γράψει ο Σαίξπηρ ή το έχει υπογράψει ο Παπανδρέου.
•••
Ελπίζω να είμαι εκεί και να σας διηγηθώ τα καθέκαστα, διότι, το ομολογώ, την έψαξα και εγώ και μάλλον τακτοποιήθηκα μέσω celebrity που τελικά δεν θα πάει, θα προτιμήσει τη διακριτικότητα ενός νησιού. Όμως αυτό που θέλω στʼ αλήθεια να σας πω είναι άλλο. Βλέπω τους ανθρώπους να στριμώχνονται για ένα εισιτήριο στην Επίδαυρο, να αγοράζουν όλα τα εισιτήρια για τις εμφανίσεις των Πυξ Λαξ, να οδηγούν σε sold out μέχρι και τον Κιμούλη (ευτυχώς ο Σαίξπηρ δεν κάνει αγωγές). Και μένα μου θυμίζουν ανθρώπους που γελούν έξω από την εντατική, γνωρίζοντας ότι οι συγγενείς τους χαροπαλεύουν. Τελικά τι άλλο μπορείς να κάνεις; Εντάξει, η χώρα καταρρέει. Όμως το τζιτζίκι δεν θρηνεί. Το καλοκαίρι περνάει πάνω από το γεγονός και οι άνθρωποι συνεχίζουν να ζουν. Δεν αποκλείεται και η Ευρώπη όπως την γνωρίζαμε να τελειώσει. Ξεκίνησε με ρήσεις του Πλάτωνα και τελειώνει με σαρδάμ του Γιώργου. Όμως οι άνθρωποι συνεχίζουν να υπάρχουν και να ζουν όσο μπορούν πιο καλά. Ακούγομαι μελό, αλλά αυτές οι φωνές που σηκώνονται, σαν σκόνη, πάνω από τις συναυλίες είναι και το σκέπασμα που μας προφυλάσσει από την παγωνιά. Μέχρι που έρχεται η φωνή του Βενιζέλου να μιλάει αγγλικά και να τα σπάει όλα σαν πέτρα σε παρμπρίζ.
•••
Το λοιπόν, τα αγγλικά του Βενιζέλου είναι σαν τα ελληνικά του Γιώργου. Έχουν ένα κόμπιασμα, εκείνο το στιγμιαίο φρένο που ζητεί ένας εύστροφος εγκέφαλος για να επεξεργαστεί κάτι με το οποίο δεν αισθάνεται και τόσο άνετα. Λες και ο ένας συμπληρώνει τον άλλον. Και να, είναι σαν να τα ακούω και να τα βλέπω να σκάνε με το φως της τηλεόρασης πάνω σε πρόσωπα που κάθονται σε μπαλκόνια με σκουριασμένα κάγκελα. Δεν ξέρω πώς τα καταφέρνω και πατάω τα λουλούδια που ο ίδιος φυτεύω. Σας έλεγα για τις φωνές των κοριτσιών πάνω από τη συναυλία, αλλά ακόμα και αυτό φεύγει σαν καπνός ωραίου τσιγάρου πάνω από την πιο μίζερη εικόνα του ελληνικού καλοκαιριού. Τη φοβία μου θα σας περιγράψω, αλλά ανησυχώ μήπως σας δείχνω μία χώρα ολόκληρη, ενώ εσείς ανοιγοκλείνετε μία φορά τα μάτια. Αυτό το καλοκαίρι η χώρα μού θυμίζει κάτι συνταξιούχους σε παραθεριστικές λουτροπόλεις. Νοικιάζουν άθλια δωμάτια σε καφέ τριώροφα στο κέντρο της κωμόπολης, πάνω από τις καφετέριες. Και κάθονται με τις ώρες στο μπαλκόνι βλέποντας τηλεόραση. Νομίζουν ότι κάνουν διακοπές, αλλά περιμένουν να πεθάνουν. Και έτσι όπως κάθονται στην ψάθινη σκισμένη καρέκλα, βρίζουν, σηκώνουν το χέρι και μουντζώνουν. Να γιατί φέτος η Ελλάδα βλέπει τούρκικα σίριαλ. Είναι η αγανάκτηση που εκφράζει ένα ξεγυρισμένο «Άει σιχτίρ»…
•••
Το να πιστεύετε, λοιπόν, ότι η χώρα μπορεί να ακολουθήσει άλλον δρόμο, πέρα από αυτόν στον οποίο τη σέρνουν οι δανειστές της, ισοδυναμεί με το να σηκωθεί ο γέρος από το μπαλκόνι με τα σκουριασμένα κάγκελα και να κατέβει για καμάκι στην καφετέρια. Αν δεν μείνει στον τόπο, δεν θα βρεθεί άνθρωπος να τον πάρει στα σοβαρά. H χώρα θα κάνει ό,τι ακριβώς και η Ιρλανδία ή η Πορτογαλία: Θα συρθεί από τη μία γωνία στην άλλη, πληρώνοντας την ανεπάρκειά της και τη χρόνια υστέρηση ως προς τις μεταρρυθμίσεις και την ορθολογική λειτουργία του κράτους. Κακά τα ψέματα, με όσους σοβαρούς παράγοντες συζητώ, εκπλήσσομαι για το μέγεθος του λαϊκισμού στον πολιτικό λόγο. Η κυβέρνηση ψεύδεται όταν εμφανίζεται να διατηρεί διαπραγματευτική ικανότητα και η αντιπολίτευση λαϊκίζει ασύστολα όταν προτρέπει σε επαναδιαπραγμάτευση. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τινάξουμε τη σκόνη από πάνω μας πριν προσπαθήσουμε να σηκωθούμε ξανά. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, για να καταλάβετε. Αν δεχθούμε ότι η κυβέρνηση πήγε στο Μνημόνιο επειδή δεν είχε άλλη επιλογή, τότε το έγκλημα στην πολιτική της δεν είναι η προσφυγή στο Μνημόνιο, αλλά η μη εφαρμογή όσων προβλέπονται σε αυτό. Γνωρίζατε, ας πούμε, ότι ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί (δεν ξέρω καν αν ξεκίνησε) η καταγραφή της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου; Έχετε παρατηρήσει ότι ακόμα δεν έχει περάσει το ενιαίο μισθολόγιο; Είδατε τις καθυστερήσεις στις αποκρατικοποιήσεις; Τι γίνεται τελικά με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και την οργάνωση των νοσοκομείων; Μην το ψάχνετε, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα. Είναι δόλος ή ανικανότητα;
•••
Το Μνημόνιο και η επιτήρηση της χώρας από τους δανειστές της μας έδωσαν την ευκαιρία να την αλλάξουμε, να την εντάξουμε και θεσμικά στη Δύση. Έλα όμως που μας στοιχειώνει αυτό το «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες». Κατά τη γνώμη μου πρόκειται περί δόλου. Η πολιτική τάξη της χώρας προσπαθεί να κρατηθεί γαντζωμένη στην Ελλάδα που οφείλουμε να σκοτώσουμε με συνοπτικές διαδικασίες. Λογικό, αφού έτσι αντλεί δύναμη και διατηρεί την προνομιακή της σχέση με την εξουσία. Έτσι παίρνει και προσκλήσεις για τον Κέβιν Σπέισι. Συνεχίζουν να συμπεριφέρονται με όρους μιας Ελλάδας που δεν υπάρχει. Είναι, πώς να το πω, σαν να έχεις πεθάνει και να ψάχνεις το πορτοφόλι σου. Ακόμα κι αν το βρεις, δεν υπάρχει περίπτωση να το χρησιμοποιήσεις. Αποτέλεσμα; Δεν ξέρω τι είδους χρεοκοπία θα είναι αυτή, αλλά όλοι το ξέρουμε πως η χώρα χρεοκόπησε εδώ και χρόνια, ίσως αμέσως μετά τον εμφύλιο. Μόνο που αυτήν τη φορά θα είναι πιο σκληρό. Στις προηγούμενες πτωχεύσεις δεν είχαμε τα παιδιά στο σχολείο, το αυτοκίνητο στην πυλωτή και τη δορυφορική στην ταράτσα. Τις προηγούμενες πτωχεύσεις μπορεί η χώρα να τις πέρασε σαν παιδική αρρώστια. Τώρα τη βιώνει σαν θάνατο. Γιατί είναι θάνατος.
•••
Για άλλη μια φορά γράφω στα τυφλά, φοβάμαι ότι κάτι μπορεί να συμβεί το Σαββατοκύριακο, αν και όλα δείχνουν ότι η τελική λύση θα υιοθετηθεί στη σύνοδο κορυφής. Ξέρω τι θα γίνει στο μέλλον, όλοι το ξέρουμε, αλλά τι σημασία έχει; Και καθώς ιδρώνω, ξεφυσάω, τεντώνομαι και μαζεύομαι σαν λάστιχο, ζηλεύω αυτούς που ζουν στον Αϊ-Στράτη, στην Τήλο, στη Νίσυρο. Ακόμα κι αν τα πάντα καταρρεύσουν, πώς θα το βιώσουν εκεί; Εκεί ζεις με τα βασικά, τα πολλά είναι βάσανο. Και αν υπάρχουν πλούσιοι, όλοι την ίδια θάλασσα βλέπουν. Κουράστηκα. Ξέρω εκατό κουτσομπολιά. Έχω άλλα τόσα παραπολιτικά. Δεν γράφω τίποτα, θέλω να σας προστατεύσω και μαζί να γλιτώσω και εγώ. Την άλλη εβδομάδα θα βλέπω τη θάλασσα και, σας υπόσχομαι, θα ξαναγίνω συμβατικός. Με ειδήσεις, δροσερά κουτσομπολιά και καυστικά σχόλια για μια ανίκανη ηγεσία πάνω από έναν υπέροχο λαό – έτσι δεν πρέπει λέμε; Και αγανακτισμένο, μην ξεχνιόμαστε.