Νηνεμία στη διανομή του Τύπου

Tο πλαίσιό της, σε ένα μεταβατικό διάστημα τεσσάρων μηνών, περιλαμβάνει το ποσοστό κέρδους του εφημεριδοπώλη, την κατανομή των περιοχών διανομής στην Αττική αλλά και τον όρο πως δεν θα μετάσχουν στο σύστημα όσοι συμμετείχαν σε φασαρίες και τραμπουκισμούς. Απομένει να πειστούν και τα υπόλοιπα μέλη από τις Ενώσεις εφημεριδοπωλών και να εγκρίνουν τη συμφωνία, καθώς πριν από μία εβδομάδα μια άλλη συμφωνία των δύο πλευρών απλώς δεν πέρασε και ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις.

Για τουλάχιστον τέσσερις ημέρες οι εφημερίδες δεν διανεμήθηκαν σε Αθήνα και Πειραιά, ενώ δεν αποδόθηκαν τα χρήματα από τις πωλήσεις των κυριακάτικων ούτε επεστράφησαν τα φύλλα που δεν πουλήθηκαν.

Όλες τις μέρες υπήρξαν απίστευτοι εκβιασμοί και απειλές κατά εφημεριδοπωλών που είχαν υποβάλει αίτηση στα πρακτορεία αποδεχόμενοι τους όρους για το νέο καθεστώς στη διανομή του Τύπου, που καθιερώνει ο νόμος για την απελευθέρωση του επαγγέλματος. Τα επεισόδια, την Πέμπτη, λίγες ώρες πριν να επέλθει η συμφωνία, πήραν ακραία μορφή, έκαψαν όλα τα φύλλα των επιστροφών.

Όπως έλεγαν στελέχη των πρακτορείων, στις αντιδράσεις τους πρωτοστατούσαν οι «σκληροπυρηνικοί», που τους αποτελούσαν οι αποκαλούμενοι «νονοί» του χώρου, και οι «μικρομεσαίοι», που ήταν και οι… Ταλιμπάν…

Να σημειωθεί ότι η «Ελευθεροτυπία» ήταν η μοναδική εφημερίδα που κρεμάστηκε στα περίπτερα, έσπασε το μέτωπο των εκδοτών και τα φύλλα της δόθηκαν προς διανομή και στους εφημεριδοπώλες και στα πρακτορεία. Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης εφημεριδοπώλες οδηγήθηκαν στην Εισαγγελία με τη διαδικασία του αυτόφωρου, όπως και ο διευθύνων σύμβουλος του πρακτορείου «Ευρώπη» Νίκος Μπακατσάς, αφού κάποιος εφημεριδοπώλης είχε προλάβει και είχε υποβάλει μήνυση εναντίον του. Τα πρακτορεία κατάφεραν και εξασφάλισαν από τον Δήμο Αθηναίων 15 άδειες πώλησης, στήνοντας πάγκους για πώληση εφημερίδων την Πέμπτη, ενώ η Ένωση των ιδιοκτητών του περιοδικού Τύπου κατήγγειλε ότι πολλά περίπτερα δέχθηκαν πιέσεις να μην παραλάβουν φύλλα.

Το δαιδαλώδες πλαίσιο
της διανομής

Η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του συστήματος διανομής έχει ξεκινήσει στους κόλπους των εκδοτών εδώ και τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, με στόχο πάντα τον εξορθολογισμό στη διακίνηση των εντύπων, την αντιμετώπιση των προβλημάτων στη διάθεση των εφημερίδων στα σημεία πώλησης και τη μείωση του κόστους. Κάθε φορά ωστόσο η απόπειρα να φτιαχτεί ένα διαφορετικό σύστημα σκόνταφτε στην άρνηση του συνδικάτου των εφημεριδοπωλών. Αυτήν τη φορά η απελευθέρωση του επαγγέλματος του εφημεριδοπώλη ήταν η… αναγκαστική ευκαιρία για να τεθεί ολόκληρο το σύστημα διανομής σε νέες βάσεις. Μέχρι και σήμερα τα δύο κεντρικά πρακτορεία διένεμαν τον Τύπο στα 54 υποπρακτορεία ανά την Ελλάδα και στα 850 σημεία διανομής στην Αθήνα και τον Πειραιά. Η ισχύουσα σύμβαση προέβλεπε τη διανομή κέρδους 20% για τους εφημεριδοπώλες σε Αθήνα και Πειραιά (από το οποίο ένα 6-7% έπαιρναν τα περίπτερα) και 17% για τα υποπρακτορεία στην περιφέρεια. Τα τελευταία είχαν αναλάβει το κόστος για τη διακίνηση του Τύπου. Επιπλέον, δινόταν ποσοστό 1,8% για την ασφάλιση των εφημεριδοπωλών. Το καθεστώς διακίνησης του Τύπου καθορίζεται από πλειάδα νόμων και Υπουργικών Αποφάσεων, που επεκτείνονται σε ολόκληρο το πλέγμα νομοθεσίας για τα ΜΜΕ. Η απελευθέρωση του επαγγέλματος στην ουσία βάζει στο παιχνίδι της διανομής και όσους δεν ανήκουν στην επαγγελματική-συνδικαλιστική ένωση των εφημεριδοπωλών, ενώ δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο τι θα γίνει με τους ασφαλιστικούς φορείς.

Κι αυτό γιατί για τη διανομή εφημερίδων απαιτείται εκτός από την άδεια των πρακτορείων, που τώρα θα δίνεται με τις νέες συμβάσεις που υπογράφονται, και άδεια από τη Γενική Γραμματεία Τύπου. Στην όλη υπόθεση εμπλέκεται και η κρατική επιχορήγηση για τη διακίνηση του Τύπου, στο κομμάτι που αφορά την αεροπορική μεταφορά του κεντρικού αθηναϊκού Τύπου, την οποία έχουν τα πρακτορεία διανομής.