Μου χρωστάς άρα μου ανήκεις…
// Τραγικά επίκαιρος ο «Άμλετ» στις μέρες μας;
Ο «Άμλετ» είναι μια τραγωδία για τον άνθρωπο και τη μη πράξη! Το έργο του Σαίξπηρ έχει να κάνει με το τραγικό της εξουσίας. Σήμερα θα λέγαμε ότι ζούμε σ’ ένα μεσαίωνα, με σκάνδαλα και διαπλοκή. Πολλές φορές τα βάζουμε με τους πολιτικούς μας γιατί δεν κυβερνούν σωστά. Έχω την πεποίθηση ότι οι Έλληνες πολιτικοί δεν έχουν εκπαιδευτεί στην εξουσία, αλλά στην παραεξουσία και στην παραπολιτική. Δεν παίρνουν αποφάσεις για να μην ενοχλήσουν του έχοντες ή τους ψηφοφόρους τους και το μόνο που τους νοιάζει είναι να συνεχίσουν να πουλάνε το προϊόν τους…
// Ο «Άμλετ» φοβάται να αναλάβει την ηγεσία της χώρας του, μιας χώρας ετοιμόρροπης… Στην Ελλάδα σήμερα θέλει κάποιος να κυβερνήσει;
Νομίζω ότι ο Κώστας Καραμανλής -και έγινε πασιφανές σ’ όλους σχεδόν- παρέδωσε την εξουσία όταν είδε και τη μεγάλη διαφθορά των συνεργατών του… Ο Γιώργος Παπανδρέου, ως ηγέτης ενός κόμματος που πήγαινε για την εξουσία, έπρεπε να την αναλάβει και πήρε και το κόστος των αποφάσεων… Ο Αντώνης Σαμαράς επιθυμεί να πάρει την εξουσία αλλά με το «Ζάππειο 2»; Με προτάσεις να είχαμε να λέγαμε; Τα ακροδεξιά κόμματα το έχουν ρίξει στο λαϊκισμό, τα αριστερά κόμματα σάστισαν από τη δύναμη των «Αγανακτισμένων»… Νιώθω -και σας το ξαναλέω- ότι λίγοι πολιτικοί στην Ελλάδα έχουν εκπαιδευτεί πάνω σ’ αυτό που λέμε ηγέτης. Πολιτικός που ξέρει να χειρίζεται την εξουσία και να παίρνει γρήγορες αποφάσεις.
// Μιλήσατε για τους «Αγανακτισμένους»… Πώς σας φαίνονται;
Γιατί με βάζετε να σχολιάσω το αυτονόητο; Είναι σαν να με ρωτάτε πώς σας φαίνεται που ήρθε το καλοκαίρι στην Ελλάδα και κάνει ζέστη. Μα, γιατί σ’ όλους τους δημοσιογράφους φαίνεται αδιανόητη η αγανάκτηση των πολιτών; Σ’ αυτόν τον υπέροχο μονόλογο του Άμλετ που αναρωτιέται «να ζει κανείς ή να μη ζει» έχει πολύ σπουδαία λόγια… Ο Σαίξπηρ δεν αναρωτιέται για την αξία της ύπαρξης, αλλά για το αν αξίζει κανείς να αδιαφορεί και να νυστάζει ή να πεθαίνει πράττοντας…
// Νιώθετε κάποιες φορές ότι το παιχνίδι είναι στημένο από πολυεθνικές εταιρείες, από το διεθνές τραπεζικό σύστημα, που σκοπό τους έχουν κάποιες χώρες να ευημερούν και άλλες να ξεπουληθούν;
Πιστεύω ακράδαντα ότι υπάρχουν οικονομικοί δολοφόνοι. Ο νέος πόλεμος συνίσταται στο ότι μου χρωστάς, άρα μου ανήκεις! Τη δεκαετία του 2000 οι τράπεζες μας έβαλαν όλους μας στο παιχνίδι του δανεισμού. Πάρε δάνειο για το σπίτι, για το αυτοκίνητο, για την επιχείρηση, για τις διακοπές, για να καταναλώνεις, για να σπουδάσεις. Τα κατάφεραν λοιπόν και σχεδόν όλοι οι Έλληνες ανήκουμε στις τράπεζες. Δεν μας είπε το σύστημα ότι σου δανείζω και εσύ θα είσαι σκλάβος μου. Μας την έφεραν και τώρα χρωστάμε γενικώς ως χώρα.
// Στο Μνημόνιο σχεδόν όλα τους ανήκουν… Ακόμη και η πολιτιστική μας κληρονομιά…
Οι Έλληνες είμαστε… κατσαρίδες. Εμείς και οι κατσαρίδες θα επιζήσουμε από πυρηνική καταστροφή. Περάσαμε πολλά χρόνια από τουρκική σκλαβιά, προσφυγιά, παγκόσμιους πολέμους, εμφύλιους, χούντα και επιβιώσαμε. Είναι στο DNA μας να μη χαθούμε. Θα τους σπάσουμε τα νεύρα. Ήδη έχουν αρχίσει να φοβούνται στην Ευρώπη, για το ευρώ. Γιατί πολλές άλλες οικονομίες θα χαρούν από την πτώση του. Κερδοσκόποι χτυπούν το υπογάστριο της Ευρώπης, την Ελλάδα. Αλλά η Ελλάδα είναι το σημείο πέψης της Ευρώπης. Γι’ αυτό και πιστεύω ότι στο τέλος θα μας βοηθήσουν, γιατί αλλιώς δεν θα μπορέσουν να τραφούν και οι ίδιοι. Και όποιος δεν τρέφεται, δεν επιβιώνει.
// Τον προπηλακισμό των πολιτικών, που φοβούνται να βγουν πλέον από τα σπίτια τους, πώς τον βλέπετε;
Δεν μ’ αρέσει, αλλά το γιαούρτωμα το πάω… (γέλια) Είναι μια πράξη απαξίωσης, αλλά με γλύκα… Δημιουργείς μια μάσκα στον πολιτικό, πιο λευκή, πιο αγνή, πιο άσπρη, την οποία ενδεχομένως έχει χάσει (γέλια)… Οι πολιτικοί πληρώνουν την αλαζονεία του τύπου «μας ανήκουν τα πάντα»… Δεν είναι έτσι. Αυτή τη δύναμη σου την έδωσε ο λαός.
// Υπάρχει ελπίδα; Γιατί από το φθινόπωρο μας λένε ότι τα πράγματα θα γίνουν πιο σκούρα…
Στα χρόνια της μετανάστευσης υπήρχε ένας Στέλιος Καζαντζίδης. Και σήμερα το φως θα έρθει από την τέχνη. Η τέχνη θα στηρίξει και πάλι τον Έλληνα. Ο πολιτισμός μας. Το τραγούδι, το θέατρο. Να μου πείτε εδώ δεν υπάρχουν λεφτά για το Φεστιβάλ Αθηνών. Ο Γιώργος Λούκος είναι σε απελπισία. Θα χάσουμε πλέον και την ευκαιρία να βλέπουμε σπουδαίους καλλιτέχνες από το εξωτερικό στη χώρα μας. Γιατί ποιος έχει λεφτά να πάει να τους δει έξω; Χάσαμε και αυτή τη δυνατότητα που μας έδινε πολιτιστικά το καλοκαίρι στην Ελλάδα και αυτό με πειράζει. Αλλά η εξουσία πάντα χτυπάει τον πολιτισμό…
// Γιατί;
Είκοσι άνθρωποι βλέπουν ένα έργο τέχνης, έναν πίνακα. Οι 19 τον καταλαβαίνουν και υπάρχει ένας που τον νιώθει. Αυτόν τον ένα που νιώθει την τέχνη τον φοβάται η εξουσία. Και ο ελληνικός λαός είναι από τους πιο έξυπνους και ανοιχτούς λαούς και νιώθει τι θέλει να του πει ο Αριστοφάνης και ο Σαίξπηρ…
// Ακόμη και το Εθνικό Θέατρο περιορίστηκε σε παραστάσεις…
Μα, τι να κάνει ο Χουβαρδάς; Ο προϋπολογισμός για το Εθνικό Θέατρο είναι 8 ευρώ. Τα έξι ευρώ πάνε για λειτουργικά έξοδα και τα 2 ευρώ για πρόγραμμα. Μ’ αυτά τα λεφτά έργα δεν γίνονται… Τα ΔΗΠΕΘΕ πού είναι; Το τελευταίο που λειτουργούσε ήταν αυτό της Πάτρας. Πάει και αυτό, δεν άντεξε. Και τι γίνεται τώρα; Παίρνω εγώ τον «Άμλετ» μαζί με τον Θέμη Μουμουλίδη και τον γυρνάω στην ελληνική περιφέρεια, παίρνει ο Γιώργος Κιμούλης τον «Οθέλλο» και τον περιοδεύει στον κόσμο. Με λίγα λόγια, αυτό που έκανε ο ηθοποιός από την αρχαιότητα μέχρι τα μπουλούκια, το κάνουμε κι εμείς. Παίρνουμε τα μπογαλάκια μας, στήνουμε τις σκηνές σε όποια πόλη και χωριό με σύμμαχο τον καιρό και λέμε τις ιστορίες μας. Αλλιώς θα μας πλήξει η ανεργία και αλλιώς θα πάψουμε να κάνουμε αυτό που αγαπάμε. Δεν περιμένω από κανένα κρατικό κορβανά. Ναι, τον «Άμλετ» θα έπρεπε να τον ανεβάζουν ΔΗΠΕΘΕ και το Φεστιβάλ. Δυστυχώς, ανεβάζουν μονόλογους, γιατί τόσα λεφτά έχουν και για τόσα μπορούν… Έτσι, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου θα αποκαταστήσει η ιδιωτική πρωτοβουλία αυτά που θα έπρεπε να κάνει η δημόσια.
// Μεγάλη επιτυχία γνώρισε το «Νησί». Όλοι για αυτή τη σειρά μιλούν…
Πάλι πανηγυρίζουμε το αυτονόητο. Το «Νησί» είναι σαν την ιστιοπλοΐα. Ακριβό σπορ, ωραίο, το χαζεύεις, αλλά πόσοι μπορούν να το κάνουν; Το «Νησί» ήταν μια πανάκριβη παραγωγή για τη χώρα μας, δεν ξέρω αν μπορεί να ξαναγίνει.
// Φέτος θα γίνουν ελάχιστες σειρές. Αν δεν κλείσετε με κάποια σειρά, θα σας λείψει η τηλεόραση;
Ενώ έχω γίνει γνωστός από την τηλεόραση, δεν είμαι παιδί της τηλεόρασης και όχι δεν θα μου λείψει. Έχω συνειδητοποιήσει ότι σ’ άλλες σειρές σαν το «Νησί» δεν θα ξαναπαίξω και επίσης έχω συνειδητοποιήσει πως σειρές σαν το «Lost» δεν γίνονται στην ελληνική τηλεόραση αλλά μόνο στην αμερικανική και άρα έχω μάθει να ζω και με αυτά που ποτέ δεν θα έχω και δεν μου λείπουν.
// Η μεγάλη επιτυχία σας στην τηλεόραση σας ώθησε να ανεβάσετε θεατρικά τον «Άμλετ» αυτό το καλοκαίρι;
Αυτό θα φανεί στο ταμείο και στα εισιτήρια. Θα σου πω… αν και δεν κρύβομαι πίσω από το δάχτυλο μου. Είναι φυσιολογικό να έρθει να δει ο κόσμος στο θέατρο τον ηθοποιό που έπαιζε στο «Νησί». Συγκοινωνούντα δοχεία.
// Τι σας έμεινε από αυτή την εντυπωσιακή τηλεοπτική σειρά τώρα που έπεσαν οι τίτλοι τέλους;
Η γνωριμία με έναν υπέροχο άνθρωπο, τη συγγραφέα Βικτόρια Χίσλοπ! Ακόμη και όταν γίνονταν λάθη στα γυρίσματα, δεν τα διόρθωνε, γιατί πίστευε ότι έτσι γίνεται ακόμη πιο ωραία η σειρά. Τα λάθη των ηθοποιών την εξέφραζαν, γιατί έβγαζαν αλήθεια και συναίσθημα. Στο τέλος της κάθε δουλειάς πιστεύω ότι σου μένουν οι άνθρωποι και η καλοσύνη που αποπνέουν. Για μένα το «Νησί» είναι σαν τη νίκη της Εθνικής Ελλάδας στην Πορτογαλία το 2004. Έγινε άπαξ. Μια φορά και τέλος. Έτσι είναι και το «Νησί». Μια μεγάλη παραγωγή για τα ελληνικά δεδομένα και φινίτο. Και φυσικά για μένα μια μεγάλη στιγμή συνεργασίας με τη Μιρέλλα Παπαοικονόμου και με αξιόλογους συναδέλφους μου.
// Ποιο ήταν το μήνυμα τελικά της σειράς;
Η τέχνη πάντα σου ανοίγει τα μάτια στο μεγάλο μυστήριο της ζωής. Πιστεύω ότι το βιβλίο της Χίσλοπ ήθελε να μας πει ότι η ζωή συνεχίζεται και ότι ακόμη και στο καμένο δάσος θα φυτρώσει ξανά το χορταράκι. Η αισιοδοξία λοιπόν είναι το μήνυμα και ότι μπορούμε να περιμένουμε το καλύτερο, όταν αγωνιζόμαστε με πάθος. Ο κόσμος πεθαίνει όταν χάσει την ελπίδα του.
// Είναι εύκολο να το λες όταν δεν είσαι άρρωστος…
Κάνετε λάθος. Η Βικτόρια Χίσλοπ μας απέδειξε ότι οι ήρωες της Σπιναλόγκας ήταν πιο καθαροί άνθρωποι από αυτούς που ήταν απ’ έξω από το νησί. Οι εκτός νησιού ήταν οι σκοτεινοί τύποι, ακόμη και φόνους έκαναν και προδοσίες για το χρήμα, για τον έρωτα, για το συμφέρον. Οι άρρωστοι στη Σπιναλόγκα μπορεί να ήταν αποκλεισμένοι κοινωνικά, αλλά είχαν αλληλεγγύη μεταξύ τους και ήταν ωραίοι άνθρωποι. Μπορεί να είσαι άρρωστος αλλά αξιοπρεπής και να είσαι υγιής και σκάρτος. Το να είσαι συναισθηματικά ασθενής και ανάπηρος είναι χειρότερο από το να πολεμάς μια αρρώστια. Γιατί ο ανάπηρος συναισθηματικά δεν θα γίνει ποτέ ένας ευτυχισμένος άνθρωπος, πάντα κάτι θα του λείπει.
// Τηλεόραση γενικότερα βλέπετε;
Δηλαδή;
// Δελτία ειδήσεων, ας πούμε…
Το λάιφ στάιλ δελτίον ειδήσεων του STAR δεν μ’ αρέσει, του MEGA και της κρατικής τηλεόρασης έρχεται κατευθείαν από την Ιπποκράτους… Αν θέλω να ενημερωθώ βλέπω την πρωινή ενημερωτική εκπομπή της Πόπης Τσαπανίδου στον ΣΚΑΪ. Αυτά τα «παράθυρα» στα δελτία ειδήσεων που είναι σαν πινακοθήκη δεν τα μπορώ… Και επίσης δεν μπορώ που σώνει και καλά κάποιοι δημοσιογράφοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν μας λένε ψέματα για κάτι. Άσε με να το κρίνω εγώ… Αυτός είναι έλεγχος πληροφόρησης.
// Έχετε ασχοληθεί αρκετά με το αρχαίο δράμα. Σας λυπεί που δεν το εξάγουμε;
Ναι. Γιατί φεστιβάλ αρχαίου δράματος γίνονται και στην Ισπανία και στην Ταορμίνα της Σικελίας και στο Βερολίνο και θα μπορούσαμε να είμαστε εκεί. Το αρχαίο ελληνικό δράμα όμως δεν μας ανήκει, όπως και ο «Άμλετ» δεν ανήκει μόνο στους Βρετανούς ηθοποιούς. Ανήκει σ’ όλη την ανθρωπότητα. Μέσα από το αρχαίο δράμα θυμόμαστε το γιατί ο άνθρωπος κάνει θέατρο και θα συνεχίζει να αναπαριστά. Το αρχαίο δράμα αλλά και οι μεγάλοι κλασικοί βοηθούν μέσα από τα έργα τους τον άνθρωπο να μη φοβάται δυο πράγματα: την εξουσία, το κράτος δηλαδή, και τη μετά θάνατον ζωή. Αυτό μας έλεγε και ο Ευριπίδης μέσα από τα έργα του. Μη φοβάστε τίποτα! Να είστε ελεύθεροι!
// Και το μυστικό της ζωής ποιο είναι;
Αυτό που προτείνουμε οι καλλιτέχνες, είναι η αγάπη.