Βυζάντιον

Η «Έκτη Αίσθηση» είναι από τις ταινίες που αγαπώ. Με έξυπνο σενάριο και ευφυή σκηνοθεσία. Ο Μπρους Γουίλις καλείται ως ειδικός ψυχίατρος να αντιμετωπίσει την περίπτωση ενός παιδιού που ισχυρίζεται ότι βλέπει νεκρούς. Στο τέλος της ταινίας αποκαλύπτεται ότι ο ίδιος είναι νεκρός, απλώς δεν το γνώριζε. Ασφαλώς πρόκειται για happy end, όσο κι αν το μουτζουρώνουν με μαύρο μολύβι. Να, για φανταστείτε ότι σήμερα μαθαίνετε πως είστε νεκροί, αλλά δεν το είχατε καταλάβει. Αμέσως θα εξηγήσετε τη μοναξιά σας, έτσι δεν είναι; Θα καταλάβετε για ποιον λόγο αισθάνεστε έτσι και μερικές φορές οι άλλοι συμπεριφέρονται σαν να μην υπάρχετε. Και φυσικά θα απαλλαγείτε από το άγχος του θανάτου, από εκείνον τον φόβο που φωλιάζει στο μυαλό σαν παράσιτο και μεγαλώνει μαζί μας. Πιστεύω πλέον πως κάτι τέτοιο συμβαίνει με την Ελλάδα. Ήταν νεκρή, απλώς δεν το γνώριζε. Το συνειδητοποιεί τώρα. Ακόμα χειρότερα: Είναι απέθαντη. Θέλει να πεθάνει και δεν μπορεί. Είναι ο δράκουλας των εθνών.
•••
Άκουσα τον πρωθυπουργό από το βήμα της Βουλής να λέει ότι η Ελλάδα απορροφά το μεγαλύτερο δάνειο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ήταν μια χρήσιμη αναφορά, έτσι, για να κατανοούν μερικοί ότι τα «μολών λαβέ» και τα περί ηρωισμού των Ελλήνων είναι για μαθητούδια ή αφελείς. Ομοίως και τα γλυκανάλατα για τους ήρωες που πολεμούν σαν Έλληνες και άλλα κλισέ από εκείνα που εκστομίζουν οι ηγέτες για να κολακεύουν ιθαγενείς. Το εθνικό μας μότο είναι πλέον άλλο: «Ποτέ τόσο λίγοι δεν δανείστηκαν τόσο πολλά από τόσο πολλούς». Και το σημειώνω επειδή έχουμε αναγνώστες με εθνικές και ιστορικές ευαισθησίες. Ποτέ μα ποτέ στην ιστορία του ανθρώπου ένα έθνος δεν έκανε τόσο μεγάλη τράκα σε άλλα έθνη. Μην έχετε καμία αμφιβολία για τον επαναπροσδιορισμό της διεθνούς εικόνας του Έλληνα. Στον πρώιμο 19ο αιώνα τα απόνερα του Διαφωτισμού έδωσαν στους ελληνόφωνους με τις φουστανέλες τίτλους ιδιοκτησίας του Παρθενώνα και του αρχαίου πολιτισμού. Εκατό χρόνια μετά, με τις αστοχίες της Μεγάλης Ιδέας, η Ελλάδα αντιμετωπίστηκε με απαξίωση. Θυμηθείτε πως τότε οι Έλληνες έφευγαν μετανάστες, έγιναν μαυροκέφαλοι και τσιμπούρια για μισό αιώνα. Η Ελλάδα ξανάγινε μόδα στα ʼ60s, όταν το κίνημα της σεξουαλικής απελευθέρωσης επένδυε με styling τους ημιάγριους τσομπάνηδες και τα καμάκια. Είχες, τέλος πάντων, να πουλήσεις Μελίνα, Μούσχουρη, Ντέμη Ρούσσο, Χατζιδάκι και Μίκη. Τώρα η Ελλάδα απαξιώνεται με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Φιλοξενεί και πάλι ένα έθνος διεφθαρμένων τεμπέληδων, που ζουν παρασιτικά εις βάρος των εργατικών Ευρωπαίων. Ένα έθνος που πίνει το αίμα των άλλων για να συντηρήσει τον ξιπασμένο δημόσιο τομέα του. Μια χώρα που αν καταρρεύσει θα πέσει πάνω στα πήλινα ποδάρια των άλλων, θα τους πάρει μαζί της στον βούρκο. Πράγματι, η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί σε μια χώρα-δράκουλα. Αυτό είναι το αξιοπρεπές σενάριο. Το αναξιοπρεπές σενάριο τη θέλει να είναι εκείνο το ποντίκι που έφερε πρώτο την πανούκλα στην Ευρώπη.
•••
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η ιστορία, η πόρνη κατά τους στίχους του Τριπολίτη, μπορεί και να είναι γενναιόδωρη με τον Βενιζέλο. Ο Βενιζέλος ανέλαβε να κάνει την τσατσά σε οίκο ανοχής όταν όλες οι άλλες γυναίκες έκλεισαν τα πόδια τους. Κανείς δεν έχει σε υπόληψη μια πόρνη, αλλά συχνά πολλοί την έχουν ανάγκη. Για να το θέσω πιο ευγενικά και ευπρεπώς, ζούμε σε μια συγκυρία κατά την οποία η Ελλάδα γίνεται το δοχείο με τον φονικό ιό: Το σιχαίνονται όλοι, αλλά κανείς δεν θέλει να σπάσει. Είναι η απλούστατη παραδοχή πάνω στην οποία οικοδομείται το νέο σχέδιο στρατηγικής απέναντι στους εταίρους μας. Θα σας πουν ότι το επιβάλλει ο Βενιζέλος. Μην το πιστεύετε. Θα σας πουν ότι και οι 67 που δεν αυτοκτόνησαν σώθηκαν έπειτα από παρέμβαση του Βενιζέλου. Το επιβάλλουν οι συνθήκες. Ο καπιταλισμός είναι τόσο παράλογα αντιφατικός, που θυμίζει λαβύρινθο με καθρέφτες. Πώς φτάσαμε ως εδώ; Από τη δική μας ανικανότητα να μαζέψουμε δαπάνες και έσοδα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο κίνδυνος της αναδιάρθρωσης και της χρεοκοπίας αρχίζει να γίνεται μια μεγάλη σκιά στον μπερντέ μας. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως το γαλλικό τραπεζικό σύστημα θα κολλήσει κάτι σαν θανατηφόρα σύφιλη που θα τη μεταδώσει παντού. Φοβούνται ότι θα γονατίσουμε και ότι θα τους τραβήξουμε από τον λαιμό. Οικονομικά θα μας σώσουν. Ιστορικά θα μας μισήσουν.
•••
Είναι στιγμές που δεν ξέρω τι είναι περισσότερο επιζήμιο. Η οικονομική καχεξία που θα κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές ή η άποψη που θα εντυπωθεί για την Ελλάδα στην παγκόσμια κοινή γνώμη; Ω, ναι, φυσικά, στο τέλος η Ελλάς μπορεί να τη γλιτώσει, να μη χρεοκοπήσει και να μην έχει τα παιδιά της να δέρνονται στους δρόμους. Όμως φοβούμαι ότι ως έννοια θα είναι τόσο απαξιωμένη διεθνώς, που θα πρέπει να καβαλήσει τον αιώνα για να ξελασπώσει. Μέχρι τότε όμως όλοι εμείς θα έχουμε γίνει λίπασμα για ζουμπούλια. Νεκροί, λήθη, σκόνη στον άνεμο. Υποθέτω μόνο ο Βενιζέλος θα έχει επιβιώσει. Ο Βενιζέλος και ο Μπέος. Πάντα η πληθωρικότητα επιβιώνει. Που λέτε, γράφω Τετάρτη βράδυ και ζήτησα πληροφορίες από κυβερνητική πηγή για όλα αυτά που αποκαλύπτονται σχετικά με το ποδόσφαιρο. Τους είπα ότι με βάζουν σε υποψίες ως προς τον χρόνο κατά τον οποίο γίνονται οι αποκαλύψεις. Δηλαδή, από τις 365 μέρες του χρόνου βρήκες τώρα, με το Μεσοπρόθεσμο, να μπαγλαρώσεις τον Μπέο; Έχεις καταλάβει ότι του δίνεις το δικαίωμα να εμφανιστεί ως κοινωνικός αγωνιστής που διώκεται από το Μνημόνιο; Μου είπαν ότι δεν υπάρχει καμία κυβερνητική εμπλοκή σε όλα αυτά, αλλά πως το σίριαλ έχει όλες τις προοπτικές για να ξεπεράσει σε τηλεθέαση και το «Νησί». Δεν ξέρω αν όντως θα ασκηθούν ποινικές διώξεις στα πρόσωπα για τα οποία με ενημέρωσαν. Δεν το πίστεψα. Μετά κάποιος μου είπε ότι είναι ο μοναδικός τρόπος για να δεις τον κόσμο στα γήπεδα και όχι στις πλατείες – να καθαρίσεις το ποδόσφαιρο. Ούτε αυτό το δέχομαι. Αυτά συμβαίνουν σε σοβαρά κράτη, όχι εδώ. Αργότερα σκέφτηκα ότι από Σεπτέμβριο ίσως δούμε τον Βενιζέλο με σορτσάκι. Γιατί, παρακαλώ; Μια χαρά μπάλα παίζει ο Βαγγέλης!
•••
Που λέτε, πιάνω τον εαυτό μου καμιά φορά να χαχανίζει βλακωδώς ακούγοντας ή διαβάζοντας ειδήσεις για τον Βενιζέλο. Λέω ότι αλλιώς το περίμενε και το επιδίωξε, αλλά αλλιώς του ήρθε. Και διαπιστώνω ότι στο τέλος μπορεί να δεις ακόμα και την πλατεία Συντάγματος να σηκώνει ασπίδες για να πατήσει επάνω ο Βενιζέλος. Ζούμε σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι έχουν ανάγκη την παρουσία ηγετών. Ο Βενιζέλος μπορεί να κάνει 100.000 απολύσεις και να επιβάλει έκτακτη εισφορά ακόμα και για τα βρεφικά καρότσια. Θα λατρευτεί επειδή θα έχει τον μοναδικό προβολέα να φωτίζει το πρόσωπό του. Θα αγαπηθεί με τον τρόπο που αγαπάς το μοναδικό πλάσμα με το οποίο έχεις ναυαγήσει σε ένα ερημονήσι, κι ας είναι και χάμστερ. Και θα επιβληθεί όπως ακριβώς εντυπώνεται στο μυαλό η διαφήμιση του Jumbo: διά της συνεχούς επανάληψης. Και τότε θα έχεις Jumbo πλάι σου και τον Ντάμπο επάνω σου. Ασφαλώς και είναι ο καλύτερος όλων. Και αυτό με ανησυχεί κάπως. Όσο κι αν σου αρέσει το παιχνίδι στη θάλασσα, ποτέ δεν διαλέγεις το μεγαλύτερο κύμα για να καβαλήσεις. Σε φοβίζει.