Κατά 42 δισ. ευρώ αυξήθηκε το χρέος με το Μνημόνιο!
Το πρώτο Μνημόνιο από την αρχική σχεδίασή του δεν αποσκοπούσε στη σωτηρία της χώρας, αλλά στο πώς οι δανειστές, δηλαδή οι αγορές, θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους με τις μικρότερες δυνατές απώλειες, ανεξαρτήτως των συνεπειών για την ελληνική κοινωνία.
Από τα τέλη του 2009 οι επαΐοντες ξένοι και Έλληνες γνώριζαν ότι το Δημόσιο χρέος ήταν μη βιώσιμο. Γνώριζαν δηλαδή ότι δεν μπορούσε η Ελλάδα, με την περιορισμένη παραγωγική ικανότητα που διαθέτει, να αποπληρώσει ένα δημόσιο χρέος 300 δισ. ευρώ (127% του ΑΕΠ) όσα μέτρα κι αν πάρει, ό,τι κι αν πουλήσει. Παρʼ όλα αυτά δέχτηκαν, τον Μάιο του 2010, να δώσουν στη χώρα μας, τμηματικά μέχρι τις αρχές του 2013, ένα νέο δάνειο 110 δισ. ευρώ. Γιατί άραγε; Μήπως για να χάσουν τα λεφτά τους; Όχι βέβαια.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του Μνημονίου, παρά τη φοροκαταιγίδα, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 42 δισ. ευρώ και από 298 δισ. στο τέλος του 2009 έφτασε στα 340 δισ. (147% του ΑΕΠ) στο τέλος του 2010. Για το 2011 αναμένεται να ξεπεράσει τα 362 δισ. ευρώ (159% του ΑΕΠ).
Μήπως οι δανειστές και οι αγορές γενικότερα είναι ηλίθιοι και ρίχνουν τα λεφτά τους στον σύγχρονο ελληνικό πίθο των Δαναΐδων; Όχι βέβαια.
Η εξήγηση βρίσκεται στο γεγονός ότι τα 110 δισ. ευρώ του πρώτου Μνημονίου, καθώς και τα 100 ίσως και περισσότερα δισ. ευρώ που σχεδιάζουν να δοθούν με το δεύτερο Μνημόνιο, αποτελούν ένα ριζικά διαφορετικό δάνειο σε σχέση με τα προηγούμενα. Μέχρι τον Μάιο του 2010 το δημόσιο χρέος ήταν προς ιδιώτες επενδυτές (τράπεζες ελληνικές και ξένες, funds κ.λπ.) και στο σύνολό του ήταν απαλλαγμένο από εμπράγματες ασφάλειες, έτσι οι δανειστές δεν ήταν καθόλου εξασφαλισμένοι σε περίπτωση αδυναμίας αποπληρωμής.
Αντίθετα, τα 110 δισ. ευρώ του πρώτου Μνημονίου εκταμιεύονται με υποθήκευση του εδάφους, των υποδομών και της κινητής και ακίνητης περιουσίας του ελληνικού Δημοσίου. Επειδή τα λεφτά του Μνημονίου εκταμιεύονται αποκλειστικά για την πληρωμή των ομολόγων που λήγουν από τα παλαιά δάνεια, έχουμε μια σταδιακή μετατροπή του χρέους σε ενυπόθηκο και επίσης μια μετατροπή από χρέος προς ιδιώτες σε διακρατικό. Δεν χρωστάει δηλαδή η Ελλάδα σε κάποια ιδιωτική τράπεζα, αλλά στα κράτη της Ευρωζώνης και στο ΔΝΤ, με ό,τι αυτό σημαίνει. Όταν στις αρχές του 2013 εκταμιευτεί η τελευταία δόση των 110 δισ., τότε το ένα τρίτο περίπου του κρατικού χρέους θα έχει μετατραπεί σε ενυπόθηκο διακρατικό. Έτσι μειώνεται η οποιαδήποτε διαπραγματευτική δυνατότητα της χώρας. Παράλληλα ετοιμάζεται το δεύτερο Μνημόνιο, ύψους 60 έως 90 δισ. ευρώ, με τους ίδιους όρους. Επιδίωξη των δανειστών να μετατραπεί το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους σε ενυπόθηκο και διακρατικό. Στη συνέχεια οι δανειστές θα προχωρήσουν στην αναπόφευκτη αναδιάρθρωση του χρέους με τους πιο ευνοϊκούς γιʼ αυτούς όρους.
«Η αναδιαμόρφωση του ελληνικού χρέους θα γίνει όταν θα έχει εφαρμοστεί με επιτυχία το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής», αναφέρει στην έκθεσή του ο ΟΟΣΑ τον Φεβρουάριο του 2011. Το Μνημόνιο που υπέγραψαν ο Γ. Παπανδρέου και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ όχι μόνο δεν απέτυχε, αλλά υλοποιείται σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό. Ήδη οι ιδιωτικοποιήσεις των 50 δισ. που απαίτησαν οι δανειστές, με την περίφημη συνέντευξη τον περασμένο Φεβρουάριο, αποτελούν μια πρώτη δόση για την εξασφάλιση του ενυπόθηκου δανείου των 110 δισ. ευρώ.
Το 2013 θα πληρώσουμε για τους τόκους του χρέους περίπου το 35% των συνολικών εσόδων του κράτους, ενώ το ποσοστό αυτό θα φτάσει το 40% το 2015. Η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε ουσιαστική αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, όσο έχει στα χέρια της κάποια διαπραγματευτικά όπλα και πριν το χρέος γίνει στο μεγαλύτερο ποσοστό του ενυπόθηκο διακρατικό. Η αναδιάρθρωση, που πρέπει να γίνει προγραμματισμένα και όχι ανεξέλεγκτα, οφείλει να περιλαμβάνει κούρεμα (haircut) της τάξης του 50-60%, όπως έχουν γράψει μεγάλες έγκυρες ξένες εφημερίδες, επιμήκυνση των ομολόγων κατά 15-20 χρόνια και μείωση του επιτοκίου στο ύψος αυτού της ΕΚΤ (σήμερα 1,25%).
Ασφαλώς, μια αναδιάρθρωση τέτοιας έκτασης θα προκαλέσει μεγάλες διεθνείς αντιδράσεις, τις οποίες θα πρέπει η ελληνική πλευρά να έχει προετοιμαστεί εκ των προτέρων να αντιμετωπίσει. Αλλά γιατί η σημερινή κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις της ελληνικής κοινωνίας και όχι αυτές των ξένων δανειστών; Μόνο με την αναδιάρθρωση η ελληνική οικονομία θα απαλλαγεί από τη βδέλλα του χρέους που της ρουφάει κάθε αναπτυξιακή ικμάδα της. Μόνο έτσι θα έχουμε μέλλον ως χώρα και ως έθνος. Ζητείται ελληνική πατριωτική κυβέρνηση.