H εικόνα των ΗΠΑ στον Ισλαμικό Κόσμο και η Τουρκία
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα χαμηλά ποσοστά ανταπόκρισης των τούρκων πολιτών, όπως διαμορφώθηκαν λίγες μέρες πριν από την τοποθέτηση του Ομπάμα για τη νέα πραγματικότητα στη Μέση Ανατολή.
Τα αποτελέσματα της πρόσφατης δημοσκόπησης για την απήχηση του Μπαράκ Ομπάμα στον Ισλαμικό Κόσμο ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες το αμερικανικό κέντρο έρευνας PEW. Από την έρευνα που διεξήχθη στο πλαίσιο του Προγράμματος για τις Παγκόσμιες Τάσεις, προκύπτει ότι η «Αραβική Άνοιξη» δεν μπόρεσε να συγκρατήσει την πτώση της δημοτικότητας των ΗΠΑ στον Ισλαμικό Κόσμο.
Η έρευνα της PEW διεξήχθη την περίοδο 21 Μαρτίου-26 Απριλίου 2011 σε επτά χώρες του Ισλαμικού Κόσμου: την Αίγυπτο, την Ινδονησία, την Ιορδανία, τον Λίβανο, το Πακιστάν, την Παλαιστίνη και την Τουρκία. Σε αυτή συμμετείχαν περίπου χίλια άτομα από κάθε χώρα και κλήθηκαν να απαντήσουν σε θέματα που αφορούν την εικόνα των ΗΠΑ και τη δημοτικότητα του Ομπάμα, τις πρόσφατες καθεστωτικές αλλαγές στη Μέση Ανατολή και τη μετάβαση στη δημοκρατία, τη στάση απέναντι σ’ ένα δημοκρατικό καθεστώς και τον ρόλο του Ισλάμ και, τέλος, την αντίληψη περί των φονταμενταλιστών και τις επιθέσεις αυτοκτονίας.
Από την έρευνα προκύπτει ότι η εικόνα των ΗΠΑ παραμένει αρνητική στον Ισλαμικό Κόσμο. Η μόνη εξαίρεση είναι στην Αίγυπτο, όπου σημειώθηκε ελαφρά άνοδος σε σχέση με πέρσι: από 17% το 2010 στο 20% το 2011. Έξι στις επτά χώρες βλέπουν ακόμη τις ΗΠΑ ως κίνδυνο για την ασφάλειά τους, με την Παλαιστίνη, την Ινδονησία και το Πακιστάν να κατέχουν τα υψηλότερα ποσοστά. Τα χαμηλότερα ποσοστά τα κατέχει η Ιορδανία, με 46%. Η εικόνα που έχουν για τις ΗΠΑ είναι επίσης αρνητική για τον πόλεμο κατά των φονταμενταλιστών που διεξάγεται στο Αφγανιστάν, με την Ιορδανία να παρέχει αυτήν τη φορά τη μικρότερη υποστήριξη στις ΗΠΑ με 9%, ενώ η Ινδονησία τηρεί θετική στάση με 55%. Οι εν λόγω χώρες φαίνεται να είναι απογοητευμένες και από τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, η δημοτικότητα του οποίου βαίνει φθίνουσα. Η Ινδονησία είναι η μόνη ισλαμική χώρα που εκφράζει την εμπιστοσύνη της προς τον Ομπάμα, με ποσοστό 62%, και ακολουθεί ο Λίβανος με 43%.
Όσον αφορά στην τουρκική κοινή γνώμη, το ποσοστό εκείνων που εκφράζουν θετική άποψη για τις ΗΠΑ σημειώνει σημαντική πτώση σε σχέση με το 2010. Από 17% πέρσι, το ποσοστό αυτό υποχώρησε στο 10% το 2011. Οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται ακόμη τις ΗΠΑ ως απειλή για την ασφάλειά τους σε ποσοστό 59%, τρεις μονάδες περισσότερο σε σχέση με πέρσι και πέντε σε σχέση με το 2009. Παρέχουν επίσης πολύ μικρή υποστήριξη στις ΗΠΑ για τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν (14%), ενώ μόνο 6% των Τούρκων επιθυμεί να παραμείνουν στην εν λόγω χώρα οι συμμαχικές δυνάμεις. Η εμπιστοσύνη των Τούρκων προς τον αμερικανό Πρόεδρο κυμαίνεται σε εξίσου χαμηλά επίπεδα. Το ποσοστό τους δεν ξεπερνά το 12%. Επικροτούν δε τους χειρισμούς του Ομπάμα για καθεστωτική αλλαγή στη Μέση Ανατολή μόνο κατά 8%! Το ποσοστό αυτό μειώνεται ακόμη περισσότερο στο θέμα της αραβοϊσραηλινής διένεξης, του Αφγανιστάν και του Ιράν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η έρευνα ολοκληρώθηκε λίγες μέρες πριν από την αμερικανική επιχείρηση στο Αμπονταμπάντ. Ανακοινώθηκε δε λίγα μόνο εικοσιτετράωρα πριν από τις δηλώσεις του Μπάρακ Ομπάμα για τις αλλαγές που συντελούνται στη Μέση Ανατολή.
Ανεξάρτητα από την επιρροή που τα παραπάνω γεγονότα θα μπορούσαν να ασκήσουν στον τρόπο με τον οποίο βλέπει ο Ισλαμικός Κόσμος τις ΗΠΑ, γεγονός είναι ότι οι πολιτικές που ακολουθεί δεν είναι εξαιρετικά δημοφιλείς. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση της Τουρκίας, που είτε λόγω χειρισμών της ισλαμικής ηγεσίας της είτε αρνητικών συγκυριών, απορρίπτει τις επιλογές της Ουάσινγκτον και του προέδρου Ομπάμα. Δεν αποκλείεται τα αντιαμερικανικά αισθήματα του τουρκικού λαού να συνεχίσουν να καλλιεργούνται και στο μέλλον, καθώς έτσι εξασφαλίζεται μεγαλύτερη συσπείρωση των ψηφοφόρων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη συγκεκριμένη προεκλογική εκστρατεία, όπου το ισλαμικό κόμμα ευελπιστεί να εξασφαλίσει ισχυρή αυτοδυναμία, ικανή για τη σύνταξη νέου Συντάγματος.
Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος