Η ψωρίαση δεν μεταδίδεται…

Οι άντρες και οι γυναίκες προσβάλλονται το ίδιο. Η συνηθισμένη ηλικία έναρξης είναι η 3η-4η δεκαετία της ζωής. Περίπου 10-15% των ασθενών εμφανίζουν τη νόσο πριν από την ηλικία των 10 ετών. Στην περίπτωση αυτή προσβάλλεται μεγαλύτερη έκταση του σώματος και η νόσος ανταποκρίνεται σημαντικά λιγότερο στην τοπική θεραπεία.

Τι προκαλεί την ψωρίαση

Η ψωρίαση αποτελεί ανοσολογικό νόσημα, που σημαίνει ότι σχετίζεται με το αμυντικό σύστημα του οργανισμού.

Το τελευταίο είναι «λανθασμένα» ενεργοποιημένο στην ψωρίαση, με αποτέλεσμα να αναγκάζει τα κύτταρα του δέρματος να ωριμάσουν και να πολλαπλασιαστούν πιο γρήγορα και κατόπιν να συσσωρεύονται στα ανώτερα στρώματά του, δημιουργώντας τις ψωριασικές «πλάκες».

Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (Τ-λεμφοκύτταρα) φτάνουν με την κυκλοφορία του αίματος σε κάποιο σημείο του δέρματος, δημιουργούν μια τοπική φλεγμονή και με τις ουσίες που παράγουν διαταράσσουν τον φυσιολογικό κύκλο των κυττάρων του δέρματος.

Ποιοι παράγοντες παίζουν ρόλο

Σημαντικό ρόλο παίζουν οι γενετικοί παράγοντες, αφού το 1/3 των ασθενών έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό, με ένα ή περισσότερα μέλη της οικογένειάς τους να πάσχουν από κάποια μορφή ψωρίασης. Παρ’ όλα αυτά η ψωρίαση δεν ακολουθεί έναν τυπικό τρόπο κληρονομικότητας, όπως είναι το χρώμα των ματιών ή το ύψος, που σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητο το παιδί ενός ασθενούς να εμφανίσει ψωρίαση. Επίσης, δεν είναι σίγουρο ότι κάποιος που έχει το γονίδιο της ψωρίασης θα εμφανίσει ψωρίαση. Άλλοι παράγοντες είναι:

1. Τραυματισμοί του δέρματος.

2. Φάρμακα (λίθιο, ορισμένα καρδιολογικά φάρμακα, ιντερφερόνη κ.ά.).

3. Ενδοκρινικοί παράγοντες (εφηβεία, εμμηνόπαυση).

4. Ορισμένες λοιμώξεις (κυρίως στρεπτοκοκκικές).

5. Η αυξημένη χρήση αλκοόλ.

Τύποι ψωρίασης

Οι κύριες βλάβες του δέρματος στην ψωρίαση είναι παχιές, κόκκινες πλάκες με χαλαρά προσκολλημένα λέπια στην επιφάνειά τους. Η συχνότερη μορφή είναι η κατά πλάκας ψωρίαση, που συνήθως εντοπίζεται στους αγκώνες, τα γόνατα, το τριχωτό της κεφαλής, το κατώτερο τμήμα της ράχης, αλλά και παντού στο σώμα. Χαρακτηριστικά είναι η φαγούρα, η απολέπιση και η αιμορραγία.

Άλλη συνηθισμένη μορφή είναι η σταγονοειδής ψωρίαση, που συνήθως εμφανίζεται μετά από στρεπτοκοκκική λοίμωξη σε νεώτερους ασθενείς. Παρατηρούνται πολλά κόκκινα στίγματα σε μορφή σταγόνας, κυρίως στον κορμό, τα άνω και κάτω άκρα.

Άλλες μορφές, πιο σπάνιες, είναι οι εξής:

• Ανάστροφη ψωρίαση: Συνήθως παρατηρείται σε παχύσαρκα άτομα, στις φυσιολογικές πτυχές του σώματος, όπως κάτω από τους μαστούς, τη βουβωνική περιοχή και τις μασχάλες.

• Φλυκταινώδης ψωρίαση: Παρατηρούνται φυσαλίδες με υγρό που περιβάλλονται από κόκκινο δέρμα, κυρίως σε παλάμες και πέλματα (φλυκταινώδης ψωρίαση παλαμών – πελμάτων). Υπάρχει και η γενικευμένη μορφή που συνδυάζεται με την ερυθροδερμική ψωρίαση, η οποία είναι σπάνια. Το δέρμα σχεδόν σε όλο το σώμα είναι κόκκινο, σαν καμένο, και ξεφλουδίζει, ενώ ο ασθενής έχει πόνο και φαγούρα.

• Ένα ποσοστό 10-30% των ασθενών με ψωρίαση πάσχει επίσης από ψωριασική αρθρίτιδα, η οποία προκαλεί πόνο, οίδημα και δυσκαμψία των αρθρώσεων. Κυρίως προσβάλλονται τα χέρια, τα πόδια, οι αγκώνες, οι καρποί και το κατώτερο τμήμα της ράχης.

• Η ψωρίαση επηρεάζει επίσης τα νύχια και υπάρχει περίπτωση να εντοπίζεται μόνο σε αυτά (ψωρίαση ονύχων). Παρατηρούνται στίγματα στην επιφάνεια των νυχιών, κιτρινωπό χρώμα, σχηματισμοί σαν «σταγόνα λαδιού» και πάχυνση των νυχιών. Τα άτομα με ψωριασική ονυχία έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να προσβληθούν από ψωριασική αρθρίτιδα.

Θεραπεία

Η ψωρίαση στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται αγωγή σε όλη τη διάρκεια της ζωής και ειδικά στις περιόδους έξαρσης της νόσου. Υπάρχουν πολλά θεραπευτικά σχήματα για την ψωρίαση και ανάλογα με τη βαρύτητά της, την ηλικία του ασθενούς, τον τόπο διαμονής και αρκετές άλλες παραμέτρους καθορίζεται κάθε φορά το ιδανικό σχήμα για τον ασθενή.

Οι θεραπείες για την ψωρίαση μπορεί να είναι τοπικές (κορτικοειδή-παράγωγα των Vit-D κ.ά.), φωτοθεραπεία, συστηματικά φάρμακα (κυκλοσπορίνη, ριτινοειδή, φεθοτρεξάνη) ή, τελευταία, τα βιολογικά φάρμακα.

Πώς επηρεάζεται η καθημερινότητα των ασθενών

Η ψυχολογική επιβάρυνση της ψωρίασης είναι συχνά πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που θα περίμενε κανείς, κρίνοντας απλώς και μόνο από την κλινική της βαρύτητα.

Η ψωρίαση επηρεάζει την εμφάνιση του ασθενούς και άρα και την εικόνα που τα άτομα του περιβάλλοντός του έχουν γι’ αυτόν.

Είναι πολύ πιθανό κάποιοι να αποφεύγουν να τον αγγίξουν, να τον αγκαλιάσουν, να τον φιλήσουν, να μοιραστούν μαζί του ένα ρούχο ή μία πετσέτα, ακόμη και να τον πλησιάσουν σε πολύ μικρή απόσταση, επειδή ίσως δεν ξέρουν ότι η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική.

Επίσης, η ψωρίαση μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο σε μια σειρά δραστηριότητες που αποτελούν διέξοδο άθλησης, διασκέδασης, αλλά και κοινωνικής συναναστροφής (π.χ. είσοδος σε γυμναστήριο, σε κολυμβητήριο, σε πλαζ κ.λπ.).

Όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν τον ασθενή σε μια πιθανή έλλειψη αυτοπεποίθησης, ιδιαίτερα εάν ο εντοπισμός της νόσου είναι σε σημεία του σώματος που δεν καλύπτονται εύκολα από ρούχα, όπως το πρόσωπο ή τα χέρια.

Αλλά ακόμη και ο εντοπισμός της νόσου σε λιγότερα εμφανή σημεία του σώματος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά, καθώς θα αποτελεί εμπόδιο στην καθημερινή επαφή του ασθενούς με άτομα του στενού του κύκλου και θα δημιουργεί προβλήματα και αναστολές στις περισσότερες προσωπικές του στιγμές.

Εν τούτοις όλα αυτά τα αρνητικά στοιχεία είναι δυνατόν να απαλειφθούν εφόσον ο ασθενής συνεργαστεί αρμονικά με τον δερματολόγο του.