«ΦΟΥΣΚΑ» Ο ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Σε φιάσκο κατέληξε η πολυσυζητημένη παρουσίαση του οδικού χάρτη για την έξοδο από την κρίση και η υποτιθέμενη ημερομηνία-ορόσημο της 15ης Απριλίου έγινε απλώς η ημερομηνία… μετάθεσης των αποφάσεων μετά τον πασχαλινό οβελία! Με εκθέσεις ιδεών και διακηρύξεις προθέσεων, διανθισμένες με εξωπραγματικές και ατεκμηρίωτες προβλέψεις εξοικονομήσεων, ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών δεν κατάφεραν να πείσουν ούτε τους κυβερνητικούς βουλευτές ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα υλοποίησης του σχεδίου σταθεροποίησης των 29 δισ. ευρώ και εκποίησης δημόσιου πλούτου για την άντληση 50 δισ. ευρώ.

Yστερα από μήνες προετοιμασίας, διαβουλεύσεων με την «τρόικα» και «διαρροών» στον Τύπο, με καταληκτικό -και δεσμευτικό από το Μνημόνιο- ορόσημο τη 15η Απριλίου, η κυβέρνηση απλώς επιβεβαίωσε ότι δεν έχει καταλήξει σε ένα πλήρες «πακέτο» μέτρων, που θα πείθει στοιχειωδώς για τη σοβαρότητά του και τη δυνατότητα να υλοποιηθεί από το πολιτικό της προσωπικό και τους διαλυμένους κρατικούς μηχανισμούς ή να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στον ιδιωτικό τομέα, για να αναθερμανθεί η επενδυτική δραστηριότητα.

«Αν δεν μπορούμε να πάμε αποφασισμένα και συντεταγμένα σ’ αυτόν τον δρόμο, να το πούμε τώρα, για να πάρει τον λόγο ο ελληνικός λαός», ήταν το σχόλιο του Γ. Φλωρίδη, που διατυπώθηκε την Παρασκευή ενώπιον του πρωθυπουργού, στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και αποτυπώνει το κλίμα που δημιούργησαν οι εξαγγελίες Παπανδρέου – Παπακωνσταντίνου. Άλλος βουλευτής ζήτησε ευθέως επιμήκυνση και «κούρεμα» του χρέους, παρότι την είχε αποκλείσει κατηγορηματικά νωρίτερα ο πρωθυπουργός!

Με αντιδράσεις που κυμαίνονται από την αδιαφορία ως την απογοήτευση υποδέχθηκαν τις εξαγγελίες και οι αγορές. Ούτε καν το χρηματιστήριο αντέδρασε, με μια έστω «αναιμική» άνοδο, στις εξαγγελίες για τις ιδιωτικοποιήσεις, που περιλαμβάνουν την εκποίηση του ΟΠΑΠ και «πακέτου» μετοχών του ΟΤΕ (10%). Οι δε κερδοσκόποι της αγοράς ομολόγων αρκέσθηκαν να «απαντήσουν» με νέα αύξηση του spread των δεκαετών ομολόγων και των ασφαλίστρων χρεοκοπίας σε επίπεδα – ρεκόρ, άνω των 1.000 μονάδων βάσης (10%), την ώρα που η «πτήση» της απόδοσης των τριετών ομολόγων κοντά στο 19% αντανακλούσε τη διατήρηση των «στοιχημάτων» αναδιάρθρωσης του χρέους. Την ίδια ώρα, οι προσκείμενοι στο ΠΑΣΟΚ συνδικαλιστές των μεγάλων ΔΕΚΟ που οδεύουν προς ιδιωτικοποίηση «ακόνιζαν μαχαίρια», εν όψει της κλιμάκωσης των αντιδράσεών τους μετά το Πάσχα. Από τη ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ και την ΟΜΕ-ΟΤΕ υπενθύμιζαν με νόημα τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΠΑΣΟΚ, ότι «δεν θα πουληθεί η κότα με τα χρυσά αυγά» (ΔΕΗ) και θα γίνει προσπάθεια ανάκτησης του ελέγχου του ΟΤΕ, προδιαγράφοντας έτσι τη σκληρή σύγκρουση κυβέρνησης – συνδικαλιστών για τις ιδιωτικοποιήσεις, η οποία θα εκδηλωθεί με όλη της την ένταση από τον Μάιο, με βέβαιη πρώτη κορύφωση στα μέσα του μήνα, όταν θα έλθει στη Βουλή για έγκριση το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα λιτότητας και εκποιήσεων. Πίσω από τις πομπώδεις διακηρύξεις έγινε καθαρά ορατή τις τελευταίες ημέρες η αδυναμία της κυβέρνησης να διαχειριστεί μια κατάσταση που την υπερβαίνει, ενώ συγκαλύφθηκε επιμελώς η ανοικτή σύγκρουση στο παρασκήνιο με την «τρόικα», η οποία απέρριψε μετ’ επαίνων το αρχικό σχέδιο που παρουσιάσθηκε άτυπα από τον Γ. Παπακωνσταντίνου (και είχε ελάχιστες διαφορές από αυτό που παρουσιάσθηκε την Παρασκευή…). Η «τρόικα» έκρινε ότι με την παράθεση υπερβολικά φιλόδοξων προβλέψεων, χωρίς την παραμικρή τεκμηρίωση και εξειδίκευση μέτρων, με ρεαλιστικά υπολογισμένους στόχους εξοικονόμησης, δεν είναι δυνατό να συνεχισθεί η συζήτηση και ζήτησε από τον υπουργό Οικονομικών να γίνει καλύτερη προεργασία, για να δώσει μετά το Πάσχα την έγκρισή της στο πρόγραμμα και να «ανάψει πράσινο» για την εισαγωγή του στη Βουλή. Αυτή η διάσταση της αντιπαράθεσης με την «τρόικα» και της αμφισβήτησης της κυβερνητικής πολιτικής έγινε προσπάθεια από όλες τις πλευρές να μείνει στο περιθώριο της δημοσιότητας, για να μην ανανεωθούν οι ανησυχίες των αγορών και μεταδοθούν στις άλλες «αδύναμες» χώρες της περιφέρειας.

Όμως, το γεγονός ότι άνοιξε και πάλι δημόσια η συζήτηση για την ανάγκη «άλλων λύσεων», όπως είπε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών αινιγματικά, χωρίς να ξεκαθαρίζει αν αναφέρεται σε αναδιάρθρωση χρέους ή πρόσθετα μέτρα, αντανακλά ακριβώς τη δυσπιστία της «τρόικας» και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για τη δυνατότητα υλοποίησης του ελληνικού προγράμματος. Το βασικό πρόβλημα, οικονομικό και βαθιά πολιτικό, που βρίσκεται πίσω από αυτές τις αστοχίες δεν είναι άλλο από την προφανή και ευεξήγητη αδυναμία των επιμέρους υπουργείων να βρουν μέτρα στοιχειωδώς ρεαλιστικά, με τα οποία θα πετύχουν τους δυσθεώρητους στόχους που έχει υποχρεωθεί να θέσει ο υπουργός Οικονομικών, για να καλυφθούν οι τεράστιες αποκλίσεις σε όλα τα πεδία εφαρμογής του Μνημονίου, που θα γίνουν ακόμη μεγαλύτερες, όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ολοκληρώσει αυτόν τον γύρο αυξήσεων στα επιτόκια, μετά τον οποίο θα προστεθούν άλλα 3,7 δισ. ευρώ ετησίως από το 2012 στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Το υπουργείο Οικονομικών επιμένει να ζητά δισεκατομμύρια εξοικονομήσεων από τα υπουργεία, σαν να επρόκειτο για… στραγάλια, ενώ πολλοί υπουργοί απαντούν ευθέως ότι είναι αδύνατο να φθάσουν σε τέτοιες εξοικονομήσεις, τουλάχιστον χωρίς να βάλουν «λουκέτο» στα υπουργεία τους. Από την άλλη, η πρόκληση της διοικητικής εφαρμογής των μέτρων που ζητά το υπουργείο Οικονομικών είναι ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο για τους περισσότερους υπουργούς, που ήδη έχουν «πνιγεί» από την προσπάθεια εφαρμογής του Μνημονίου με διαλυμένες και χωρίς ηθικό υπηρεσίες. Ακόμη και οι προσωπικές παρεμβάσεις του πρωθυπουργού, για να γεφυρωθούν τα χάσματα μεταξύ υπουργών και «τσάρου», δεν έχουν φέρει αποτελέσματα και η πραγματική προσπάθεια για να σχεδιασθεί ένα πρόγραμμα κοινής αποδοχής μετατίθεται για μετά το Πάσχα. Ενδεικτικό των παντελώς εξωπραγματικών, με οικονομικούς και πολιτικούς όρους, υπολογισμών που κάνει το υπουργείο Οικονομικών στο πρόγραμμά του είναι το εδάφιο της παρουσίασης που έκανε στο Υπουργικό Συμβούλιο ο Γ. Παπακωνσταντίνου, το οποίο αφιερώνεται στο κρίσιμο πρόβλημα αντιμετώπισης του χρέους. Εκεί τονίζεται ότι μόνο με έναν συνδυασμό πρωτογενών πλεονασμάτων (χωρίς τοκοχρεολύσια) ίσων με το 5,9% του ΑΕΠ, υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και τεράστιων εσόδων από πώληση και αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας υπάρχει ελπίδα να πέσει το χρέος στο 90% του ΑΕΠ ύστερα από 12 χρόνια. Ένας άλλος χαρακτηριστικός παραλογισμός του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, αυτήν τη φορά, αντανακλάται στον προγραμματισμό που γίνεται για τις ΔΕΚΟ, με στόχο να καλύψουν οι πωλήσεις μετοχών τους τον κύριο όγκο των 15 δισ. ευρώ, που θα πρέπει να αντληθούν μέχρι το τέλος του 2013, πριν φθάσουμε στα 50 δισ. ευρώ του 2015, που θα αντληθούν, υποτίθεται, με αξιοποίηση και των ακινήτων σε δεύτερη φάση. Σήμερα η αξία όλων των μετοχών του Δημοσίου σε εισηγμένες ΔΕΚΟ και τράπεζες δεν υπερβαίνει τα 6 δισ. ευρώ και το υπουργείο προσδοκά πολλαπλάσια έσοδα, που θα πρέπει να αντληθούν στη δυσκολότερη φάση εφαρμογής του Μνημονίου και με παρούσες τις αμφιβολίες της αγοράς για το αν η χώρα θα αποφύγει την αναδιάρθρωση χρέους ή τη χρεοκοπία. Ουδείς εξηγεί πώς θα γίνει αυτό το «θαύμα», που προϋποθέτει ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου γνωρίζει ήδη τα μυστικά των αλχημιστών, για να μετατρέπει τον τσίγκο σε χρυσό!