Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο

1Και νέο Μνημόνιο ετοιμάζει η «τρόικα». Αυτήν τη φορά πρόκειται για τα μέτρα που θα πρέπει να λάβουν οι ελληνικές τράπεζες (εμπορικές) προκειμένου να συνεχίσουν να λαμβάνουν ρευστότητα από την ΕΚΤ, μέσω των νέων εγγυήσεων που θα παρέχει το ελληνικό Δημόσιο ύψους 30 δισ. ευρώ. Η επέμβαση της «τρόικας» και στο τραπεζικό σύστημα προμηνύει σημαντική αναμόχλευσή του. Ας ευχηθούμε τα αποτελέσματα αυτήν τη φορά να είναι θετικά, αφού το τραπεζικό σύστημα αποτελεί βασικό πυλώνα για την ομαλή πορεία της οικονομίας της χώρας μας. Τι προβλέπει το «τραπεζικό Μνημόνιο;»
α) Οι εμπορικές τράπεζες θα πρέπει μέσα στον τρέχοντα μήνα να παραδώσουν στη διοίκηση της ΤτΕ προσχέδια για τις μεσοπρόθεσμες ανάγκες χρηματοδότησής τους. Τα σχέδια αυτά θα περιλαμβάνουν και τα μέτρα που προτίθενται να λάβουν για τη μείωση του κόστους λειτουργίας τους, την αναδιάρθρωση των ισολογισμών (ενίσχυση των προβλέψεων για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων) και μέτρα για την ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης.
β) Με βάση το σχέδιο κάθε τράπεζας, την παρούσα οικονομική της κατάσταση και τις ανάγκες της σε ρευστότητα, η «τρόικα» θα εγκρίνει την κατανομή της εγγύησης των 30 δισ. ευρώ, έπειτα από σχετικές διαβουλεύσεις με τις τράπεζες και οριστικοποιήσεις των μέτρων που θα λάβουν αυτές μέσα σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
γ) Η ρευστότητα δεν θα δοθεί εφάπαξ από την ΕΚΤ, αλλά σε δόσεις (όπως και στο δάνειο των 110 δισ. ευρώ) και η εκταμίευση της κάθε δόσης θα εξαρτάται από την πρόοδο στην υλοποίηση των μέτρων για τα οποία έχει δεσμευτεί η κάθε τράπεζα. Η πρόοδος θα πιστοποιείται από σχετική έκθεση κλιμακίου της «τρόικας».
2 Οι πληροφορίες βεβαιώνουν ότι η «τρόικα» θα απαιτήσει από τις τράπεζες τη λήψη αρκετά σκληρών μέτρων για τη μείωση του λειτουργικού κόστους και τη βελτίωση του βαθμού ανταγωνιστικότητάς τους μέσα στο ευρωζωνικό τραπεζικό σύστημα. Ως τέτοια μέτρα ενδεικτικά αναφέρονται κλείσιμο καταστημάτων τους στην Ελλάδα και το εξωτερικό, που σημαίνει και περιορισμό του προσωπικού, πώληση θυγατρικών επιχειρήσεων που παρουσιάζουν εξωτραπεζικές δραστηριότητες, πώληση ιδιόκτητων περιουσιακών στοιχείων και ειδικά ακινήτων μεγάλης εμπορικής αξίας, περιορισμό γενικών εξόδων και ασφαλώς και επιδομάτων προσωπικού. Καθόσον αφορά τα μέτρα για την ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών, αυτά θα περιλαμβάνουν αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μετρητών, μη διανομή κερδών για ορισμένες χρήσεις ή διανομή ελαχίστου ποσού κερδών, ώστε όλα τα καθαρά κέρδη να ενισχύουν τα πάσης φύσεως αποθεματικά και έτσι να ενισχυθεί ο βαθμός αντοχής (σε περίπτωση επιδείνωσης της σημερινής κρίσιμης κατάστασης), εντατικοποίηση των ενεργειών για την είσπραξη απαιτήσεων, που ως επισφαλείς έχουν ήδη αποσβεστεί, καθώς και μέτρα ρευστότητας αδρανών σήμερα περιουσιακών στοιχείων που μπορεί να έχουν αξία. Και ίσως και άλλα μέτρα, που οι ελεγκτές της «τρόικας» θα κρίνουν κατά περίπτωση αναγκαία.
3 Με το σκεπτικό ότι οι τράπεζες πρέπει να δώσουν στους αποταμιευτές ξεκάθαρο μήνυμα ότι ο βαθμός αντοχής τους έχει σημαντικά βελτιωθεί και μπορούν συνεπώς να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καιρών, κρίνουμε χωρίς προκαταλήψεις ότι το «τραπεζικό Μνημόνιο» κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Αρκεί η «τρόικα» να μη σφίξει υπερβολικά τα λουριά και να παροτρύνει τις τράπεζες να κινηθούν και πάλι σε τροχιά υποβοήθησης της ανάπτυξης της οικονομίας της κυβέρνησης και όλων των παραγόντων της οικονομικής δραστηριότητας. Επίσης σωστή και η προσπάθεια που καταβάλλουν η κυβέρνηση και η διοίκηση της ΤτΕ, με τη σύμφωνη γνώμη και της «τρόικας», για να πείσουν τις εμπορικές τράπεζες να συνενωθούν, για να ισχυροποιηθεί το σύστημα με την ίδρυση τριών δυνατών πιστωτικών ιδρυμάτων ευρείας κεφαλαιακής βάσης. Και πιστεύουμε ότι σύντομα και οι διοικήσεις των ιδιωτικών τραπεζών θα πεισθούν για την αναγκαιότητα αυτή. Και με την ευκαιρία της «αναμόχλευσης» του ελληνικού τραπεζικού συστήματος επανερχόμαστε σε παλαιότερη πρότασή μας για τη δημιουργία μιας μεγάλης δημόσιας τράπεζας με τη συνένωση των μικρών τραπεζών, στις οποίες τώρα συμμετέχει το Δημόσιο με σημαντικό ποσοστό, και με συμμετοχή του τραπεζικού κλάδου του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. Ένα τέτοιο πιστωτικό ίδρυμα, που γρήγορα θα αποκτήσει δεσπόζουσα θέση, θα στείλει πειστικό μήνυμα ισχυροποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Αρκεί αυτή η δημόσια τράπεζα να μην ιδρυθεί για να πουληθεί.