Βυζάντιον

Η εφημερίδα θα τυπωθεί Τετάρτη και το ίδιο βράδυ θα βγει στους δρόμους. Θα ξημερώσει Πέμπτη και για τις ελληνικές εφημερίδες θα είναι Κυριακή. Θα μου πείτε ότι πολύ συχνά ο ελληνικός Τύπος είναι εκτός τόπου και χρόνου, αλλά τώρα πιστεύω ότι θα το καθιερώσει: Κάθε Πέμπτη θα κυκλοφορούν μόνο οι κυριακάτικες εκδόσεις. Και αφού ως συνδικάτο εξασφαλίσαμε στους εργοδότες μια έκπτωση κατά 13% στο εργατικό κόστος του μήνα, ας αναρωτηθούμε για το μέλλον του Τύπου.

Πιστεύω πλέον ότι οι εφημερίδες θα αρχίσουν να τελειώνουν η μία μετά την άλλη όταν το iPad γίνει φθηνό. Κι ας μην είναι απαραίτητα iPad, ας είναι οποιαδήποτε ταμπλέτα. Διαβάζω πως ήδη μεγάλα εκδοτικά συγκροτήματα της Δύσης εξετάζουν το ενδεχόμενο να χρηματοδοτήσουν την αγορά ταμπλέτας από τους αναγνώστες τους. Για παράδειγμα, αγοράζεις μια διετή συνδρομή στην έκδοση για ταμπλέτα και αποκτάς ένα iPad σε προνομιακή τιμή – αν συνδυάσεις το πακετάκι με συνδρομή και σε εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, τότε ο αναγνώστης παίρνει το μηχανάκι στα χέρια του σε απίστευτα χαμηλή τιμή. Υποθέτω ότι δεν το γνωρίζετε ακόμα, αλλά όποιος έχει διαβάσει εφημερίδα σε iPad δεν θέλει να ξαναπιάσει χαρτί στο χέρι του. Δεν είναι μόνο το λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα καλύτερο. Είναι που αισθάνεσαι κι εσύ ότι είσαι καβάλα σε ένα κύμα και πας προς το μέλλον. Κάτω από το κύμα είμαστε όλοι εμείς που εργαζόμαστε στον Τύπο.
•••

Η νέα εποχή του Τύπου δεν είναι ζοφερή για τους δημοσιογράφους. Αυτά τα λένε οι φοβικοί, σχεδόν οι ίδιοι που είχαν φοβηθεί για την είσοδο της φωτοσύνθεσης και μετά δεν ήθελαν τον υπολογιστή επάνω στο γραφείο τους. Η δημοσιογραφία της ταμπλέτας (που εδώ θα έρθει μόνο σε ψυχοφάρμακο) απαιτεί εκδόσεις απαιτητικές σε περιεχόμενο. Θα σας έλεγα μάλιστα ότι απαιτεί εκδόσεις με περισσότερη δημοσιογραφική δουλειά, αφού πλέον η είδηση ή η ανάλυση πρέπει να ενισχύεται με επιπλέον υλικό. Επίσης δεν χρειάζεται πλέον η εξειδίκευση του δημοσιογράφου. Δεν θυμάστε παλαιότερα που λέγαμε ότι οι νέες τεχνολογίες απαιτούν νέες δεξιότητες; Μπούρδες. Τα εργαλεία είναι τόσο λειτουργικά και εύκολα, ώστε το μόνο που απαιτούν είναι να έχεις ανοιχτό μυαλό και θετική διάθεση. Φοβούμαι ότι αρκετοί από εμάς (εμού συμπεριλαμβανομένου) δεν έχουμε τίποτα από τα δύο.
•••

Τούτες τις μέρες απεργούμε ζητώντας ουσιαστικά από τους εκδότες να διαθέσουν, για την υπέρβαση της κρίσης, ένα σημαντικό μερίδιο από τα κέρδη που αποκόμισαν τα τελευταία χρόνια. Όχι φυσικά από τα media, αλλά από άλλες δουλειές. Εμείς οι δημοσιογράφοι είμαστε σαν κομπάρσοι στον «Νονό»: Έχουμε δουλέψει για τα καλύτερα «λουλούδια», για τον ανθό της κοινωνίας. Τα τελευταία είκοσι χρόνια οι εκδότες πλούτισαν με κατασκευαστικές εταιρείες, τρελές μπίζνες με το Δημόσιο, με την κατάληψη συχνοτήτων και αυτοκρατορικές προμήθειες. Απορώ γιατί ως κλάδος δεν είπαμε τίποτα για όλα αυτά.
Απολύτως τίποτα. Συνένοχοι γίναμε μέσω της σιωπής μας. Θα μου πείτε ότι δεν είναι δυνατόν το επάγγελμα να βγάλει τα μάτια του, πως ποτέ σε αυτά δεν φταίει ο εργαζόμενος. Έλα όμως που δεν έχουμε να κάνουμε με έναν απλό εργαζόμενο. Και είκοσι χρόνια μετά το άνοιγμα του επαγγέλματος, έχουμε φτάσει στην εξής εξωφρενική κατάσταση: Πετιόμαστε στον δρόμο και η κοινωνία αποστρέφει το βλέμμα της. Αυτό συμβαίνει μόνο με τους δημοσιογράφους και τα σκουπίδια.
•••

Τώρα, λοιπόν, ζητούμε από τα αφεντικά να διαθέσουν κάτι από τα κέρδη που έβγαλαν με τη συναίνεση και τη σιωπή μας. Ακούγεται δίκαιο αίτημα σε μια άδικη ζωή. Γιατί η ζωή έχει αυτοματισμούς. Ο κλάδος μεγάλωσε όπως τα αποστήματα όταν γεμίζουν πύον. Και τώρα βιώνουμε την επώδυνη διαδικασία που απαιτεί η αποκατάσταση της ισορροπίας. Αν το δεις από ψηλά, όλα είναι φυσιολογικά, τα πράγματα επανέρχονται στο φυσιολογικό τους μέγεθος. Αν το ζεις, είναι τραγικό.
•••

Η ώρα κοντεύει 4.00. Στην τηλεόραση παίζει μια προβολή τηλεμάρκετινγκ και κάποιος αμερικανός διαφημιστής, εμφανώς ηλίθιος, πιστεύει ότι είναι ελκυστική μια γυναίκα με γραμμωμένους κοιλιακούς και μπράτσα. Μια χαρά κορμί για το εξώφυλλο του «Men’s Health», όμως τότε δεν θα λέγεται Τζέσικα, αλλά Μπάμπης. Γενικά τώρα τελευταία παρατηρώ με διαφορετικό μάτι τις διαφημίσεις. Πρώτον, επειδή είναι στιγμές που θα ήθελα να ζω μέσα σε μια από αυτές. Και, δεύτερον, επειδή υπάρχουν διαφημίσεις που εξυπηρετούν έναν ύπουλο σκοπό. Δεν προωθούν προϊόντα. Προωθούν τα ναρκωτικά. Και σπεύδω να εξηγηθώ ευθύς αμέσως: Έχετε προσέξει καλά τις διαφημίσεις που προβάλλονται τον τελευταίο καιρό; Έχετε δει σε τι συμπεριφορές εξωθούν τα παιδιά μας; Δεν σας λέω μόνο για βλακώδεις επιλογές, όπως το να κάνουν skate σε κεντρικούς δρόμους. Φεύγει το παιδί για skate και γυρίζει στο σπίτι σε είκοσι μέρες – κάθε μέρα και από ένα κομμάτι. Επίσης δεν σας λέω για τις ανήθικες πρακτικές που διδάσκουν στα παιδιά μας ότι με μια σοκολάτα ή με μια γκοφρέτα μπορούν να βγάλουν γκόμενα λες και έχουν πάει εκδρομή στη Μόσχα των ’80s. Σας μιλάω για εκείνες τις εμπειρίες που τα παιδιά μας μπορούν να ζήσουν μόνο κάνοντας χρήση παραισθησιογόνων ουσιών. Και ερωτώ, αγαπητοί αναγνώστες, ειδικά εσάς που περνάτε από εδώ κατευθυνόμενοι προς τη σελίδα με τα εκκλησιαστικά: Τι μπορεί να διαφημίζεται όταν δείχνουν δύο παιδιά ξαπλωμένα στην παραλία, ενώ από πάνω τους σχηματίζονται ολογράμματα με τεράστιες οθόνες κινητών τηλεφώνων; Τι μπορεί να περιέχει ένα παγωτό που, μόλις το γευτείς, τα πάντα γύρω σου γίνονται φωτεινά, γυρίζουν πιο γρήγορα, παίζουν μουσική και σου παρουσιάζουν καινούργιους φίλους; Τι βάζουν μέσα στη σοκολάτα και αλλάζουν τόσο γρήγορα τα χρώματα του κόσμου; Είναι δυνατόν με μια γουλιά αναψυκτικού να έρθει και να σε πάρει ένα Χίουι μαζί με διμοιρία αμερικανών πεζοναυτών; Η απειλή κατά των παιδιών μας είναι οι διαφημίσεις παγωτών και κινητών τηλεφώνων. Διότι, όσο κι αν γλείψει το παιδί μας, όση ώρα κι αν κάνει chat, τίποτα δεν θα εμφανιστεί στον ουρανό αν δεν κάνει χρήση ψυχοτρόπων ουσιών. Προστατέψτε τα παιδιά από τις διαφημίσεις. Στην πραγματικότητα τους πουλάνε LSD.
•••

Αφήνω τα σοβαρά λίγο πριν πέσω στο κρεβάτι. Ένας σοβαρός, μα πολύ σοβαρός, παράγοντας της δημόσιας οικονομικής ζωής μού εξηγούσε ότι θα πάμε σε εκλογές τον Ιούνιο επειδή, πολύ απλά, η χώρα οδηγείται σε αποφάσεις και επιλογές που θα απαιτούν τουλάχιστον 180 ψήφους. Και η αναδιάρθρωση του χρέους είναι πλέον μονόδρομος, δεν βγαίνει αλλιώς. Το πρόβλημα είναι ότι κάποιος θα πρέπει να μπει στον κόπο και να κρεμάσει τον Παπακωνσταντίνου από τον ιστό της σημαίας του ΔΝΤ. Αυτός είναι που θα κληθεί να πληρώσει το πολιτικό κόστος. Όχι άδικα. Μου εξηγούν πως έπρεπε να παίξει από την αρχή το χαρτί της αναδιάρθρωσης. Δεν το έπραξε. Επειδή, μου λένε, ήταν και είναι φοβισμένος. Δεν διαφωνώ. Αν προσέξετε όλη τη διαδρομή του, θα διαπιστώσετε ότι περισσότερο συμπεριφέρεται σαν εκπρόσωπος Τύπου της «τρόικας». Γενικά λειτουργεί περισσότερο σαν άνθρωπος του Τύπου παρά σαν υπουργός. Να, οι περισσότερες συνεντεύξεις του σε ξένα Μέσα είναι με φόντο ένα ωραίο τοπίο. Ο αδαής τηλεθεατής δύο πράγματα μπορεί να νομίζει: είτε ότι ο κύριος είναι δημοσιογράφος του Bloomberg είτε ότι είναι dealer που πουλάει το τοπίο, όπως εκείνη η κυρία τα χαλιά της. Ναι, άκουσα κι εγώ τα περί κυβέρνησης εθνικής ενότητας με υπουργό Οικονομικών τον Αλέκο Παπαδόπουλο. Μεταξύ μας, περισσότερο τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο θα έβλεπα εκεί. Και δεν είμαι ο μόνος.
•••

Έξω είναι μαύρη νύχτα κι εγώ χώνω τα πόδια μέσα στις παντόφλες. Γράφω αυτές τις λέξεις για να γεμίσω τον χώρο, σε λίγο θα τελειώσω το κομμάτι και θα το δω πάλι όταν ξυπνήσω. Θα σβήσω το φως και σέρνοντας τις παντόφλες θα πάω για ύπνο, ο οποίος είναι και η μοναδική απόδραση που μου απέμεινε. Μόλις διαβάσατε ένα κομμάτι από κάποιον δημοσιογράφο που έχει, στην κυριολεξία, μαύρα μεσάνυχτα.