Πρότυπα θυσίας για την Ελευθερία
Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, που έπεσε μαχόμενος, αρνήθηκε να παραδοθεί στους άγγλους αποικιοκράτες που τον πολιορκούσαν και επέλεξε τον μαρτυρικό θάνατο υποχρεώνοντας τους διώκτες του να τον κάψουν ζωντανό, θάνατο που ήταν προσωπική του επιλογή. Το ίδιο συνέβη δέκα ημέρες αργότερα, στις 13 Μαρτίου του 1957, όταν ο έφηβος Ευαγόρας Παλληκαρίδης οδηγήθηκε στην αγχόνη, επιλέγοντας τον ηρωικό θάνατο της θυσίας για την ελευθερία.
Η ακαταμάχητη δύναμη της διεκδίκησης της ελευθερίας μετουσίωσε τους δύο άνδρες του κυπριακού αγώνα, όπως και τόσους άλλους, σε αθανάτους, αφού ήρωας είναι εκείνος που θυσιάζεται για τις ανώτερες αξίες του πολιτισμού και ο ιδανικός του συνόλου.
Επέλεξα να αφιερώσω αυτές τις γραμμές στον έφηβο ήρωα Παλληκαρίδη, του οποίου την ηρωική θυσία τίμησε πρόσφατα το ΤΕΙ Σερρών, σε μια αξιέπαινη πραγματικά εκδήλωση, που φαντάζει όαση στην πολιτιστική έρημο την οποία εσχάτως βιώνει η χώρα μας και όχι μόνο, προκειμένου να αναδείξει τη σπουδαιότητα των προτύπων που υπάρχουν στη συλλογική ιστορική μνήμη του Έθνους για τη νεολαία μας, που ζει αποπροσανατολισμένη και εν μέσω σωρείας αρνητικών προτύπων του σύγχρονου τέλματος και της εθνικής παρακμής ενός υλικού πολιτισμού που πνέει τα λοίσθια.
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης αποτέλεσε, στην εποχή του, θετικό πρότυπο κοινωνικοποίησης και προσανατολισμού προς τα ιδανικά της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ελληνικότητας στην οικουμενική της διάσταση, του πνευματικού πολιτισμού όπως τον δίδαξε στην ανθρωπότητα η κλασική Ελλάδα, όχι μόνο για την ελληνική νεολαία, που διαδήλωνε καθημερινά υπέρ της απονομής χάριτος και της απελευθέρωσής του, αλλά και για την ευρωπαϊκή και αμερικανική νεολαία.
Ο Παλληκαρίδης δεν ήταν μόνο έφηβος μαχητής της ελευθερίας, ήταν και ποιητής της αξίας και του ιδανικού της ελευθερίας, ήταν ο ποιητής της Ελλάδας και του Ελληνισμού που χάραξε ανεξίτηλα με τον θάνατό του τον ποιητικό στίχο που έγινε τραγούδι «…θα πάρω μιαν ανηφοριά, θα πάρω μονοπάτια, να βρω τα σκαλοπάτια που πάνε στη λευτεριά…», και ακόμη «…την Ελλάδα αγαπώ, αλλά και εσένα…».
Ο έφηβος Παλληκαρίδης υπήρξε ο ποιητής του ονείρου για την ελευθερία και το πρότυπο που με τη ζωή του, κυρίως όμως με τον θάνατό του, υπηρέτησε παραδειγματικά την κοινωνικοποίηση και την πνευματικότητα ως πολιτισμό και ως ιστορική συνέχεια, ως μνήμη και ως αξιακό σύστημα της νεολαίας της εποχής του. Θα λέγαμε, σφράγισε μια γενιά.
Η κοινωνικοποίηση των ανθρώπων, των παιδιών μας, των εφήβων και των νέων μας, δεν καλλιεργείται με αυτόματο πιλότο, ούτε με τα ξενόφερτα εν πολλοίς σκουπίδια, πρότυπα που καταφθάνουν μαζικά από τη βιομηχανία παραγωγής θεάματος και ψυχαγωγίας, από εκείνους που σχεδίασαν τη στρατηγική της κατασκευής του μονοδιάστατου ανθρώπου. Στην πορεία των εθνών έχει ιδιαίτερη σημασία η διαρκής και ασταμάτητη επιστροφή στην Ιστορία, στον πολιτισμό και στους αγώνες του λαού για επιβίωση, ελευθερία και επίτευξη υψηλών ιδανικών ποιότητας ζωής και αυτοδιάθεσης. Αυτή η κοινωνικοποίηση και η ανάσυρση της ιστορικής μνήμης χαράσσουν δρόμους αντίστασης στα ξενόφερτα πρότυπα, εμπεδώνουν την ικανότητα επιλογής και διαφοροποίησης, «φιλτραρίσματος» μεταξύ ποιότητας και σκουπιδιών, κυρίως όμως εμπέδωσης και τόνωσης της ταυτότητας, της αξιοπρέπειας και της υπερηφάνειας ενός λαού γι’ αυτό που είναι.
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης πρέπει και μπορεί να αποτελέσει για τη σημερινή νέα γενιά πρότυπο ζωής και θυσίας για υψηλά ιδανικά του πολιτισμού και της ιστορίας του λαού μας.