Πού οδηγείται η χώρα;

Η υφήλιος φλέγεται. Στιγματισμένη από το πυρηνικό έγκαυμα της Ιαπωνίας, διάτρητη από τις φονικές σφαίρες στη Λιβύη και στο Μπαχρέιν και άρρωστη από την προϊούσα οικονομική κρίση, δείχνει ότι βρίσκεται όσο ποτέ άλλοτε, τουλάχιστον μεταπολεμικά, επί ξυρού ακμής… Στην ίδια ζοφερή κατάσταση –έστω χωρίς άμεσο πυρηνικό κίνδυνο και εμπλοκή σε πολεμικές εχθροπραξίες– βρίσκεται και η χώρα μας. Το ερώτημα που τίθεται πλέον δεν είναι πότε θα βγει από το καθεστώς σκληρής λιτότητας και διαρκούς, εντεινόμενης ανέχειας, στο οποίο έχει περιέλθει, αλλά αν η σημερινή κατάσταση «ελεγχόμενης πτώχευσης» θα δώσει τη θέση της στην αναδιάρθρωση του χρέους ή στην οριστική, τυπική πτώχευση – και έξοδο από την Ευρωζώνη…

Παρακάμπτοντας τις αναίσχυντες θριαμβολογίες περί κυβερνητικής επιτυχίας στην άτυπη Σύνοδο των Βρυξελλών (πήραμε δύο ανάσες, επιμήκυνση και μείωση επιτοκίου, επειδή είδαν και οι εταίροι ότι απέτυχε οικτρά το Μνημόνιο και όχι επειδή έγινε κάποιου είδους… σκληρή διαπραγμάτευση), βρίσκουμε μπροστά μας τα εξής δεδομένα: Πρώτον, τις εντολές της Ένωσης και του ΔΝΤ για νέα σκληρά μέτρα, τα οποία κανείς δεν γνωρίζει, ούτε δεσμεύεται για το πότε θα λήξουν. Αυτό σημαίνει συνεχή εξίσωση προς τα κάτω –όλοι φτωχότεροι, όλα χειρότερα– υπό καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας. Δεύτερον, την πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, η οποία ουδόλως αποκλείεται. Και τρίτον, μια σημαντική απόφαση της άτυπης Συνόδου των Βρυξελλών (αγορά ομολόγων από τον Σταθερό Μηχανισμό που θα δημιουργηθεί), η οποία δεν ξέρουμε κατά πόσον αποκλείει όντως τη μελλοντική χρεοκοπία της χώρας… Ας δούμε αναλυτικά τα δεδομένα αυτά:

ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ: Έτσι ζει σήμερα η χώρα. Το κράτος βρίσκεται σε προφανή αδυναμία να ανταποκριθεί στις οικονομικές του υποχρεώσεις και περιορίζεται στην πληρωμή μισθών και συντάξεων. Χρωστάει στους πάντες εσωτερικά, δεν εγκρίνει κονδύλια ούτε για στοιχειώδεις ανάγκες, ακόμη και λειτουργικές, και ασκεί μια πολιτική με γνώμονα τον δραστικό περιορισμό του κόστους, έστω κι αν οι επιλογές αυτές οδηγούν μεγάλες κατηγορίες πολιτών στην ανεργία και την εξαθλίωση. Και δυστυχώς, το πράττει με κουτοπόνηρα επιχειρήματα και με άλλοθι κάποια υπαρκτά παθογενή. Παράδειγμα οι συγχωνεύσεις των σχολείων. Αλλά και η επανεξέταση όλων των επιδομάτων, τα οποία θα δίδονται εφεξής σʼ εκείνους που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας.

Αντί λοιπόν να πει καθαρά ότι οι συγχωνεύσεις, για παράδειγμα, γίνονται αναγκαστικά για οικονομικούς λόγους (μικρότερο λειτουργικό κόστος) και θα έχουν οδυνηρές επιπτώσεις για όλους, διδασκόμενους και διδάσκοντες, προβάλλει ως αιτία των συγχωνεύσεων το μερικόν (την πραγματική ανάγκη να γίνουν κάποιες συγχωνεύσεις για χωροταξικούς και άλλους λόγους) και ως αποκούμπι το όλον, το μείζον… Το ίδιο γίνεται και με τα επιδόματα: Οι υπαρκτές παρεκβάσεις και αθλιότητες (π.χ. παίρνουν επιδόματα και κάποιοι πονηροί εύποροι), προβαλλόμενες κατάλληλα από τα ΜΜΕ, δημιουργούν την αίσθηση ότι η κυβέρνηση παρεμβαίνει εξυγιαντικά κόβοντας τα επιδόματα. Ενώ ο πραγματικός λόγος είναι η παντί τρόπω μείωση των απολαβών, ακόμη και για εργαζομένους που δοκιμάζονται σκληρά από την οικονομική κρίση…

Είναι πασίδηλο: Η κυβερνητική πολιτική υλοποιεί κατά γράμμα τις εντολές της Ένωσης και του ΔΝΤ, οι οποίες συνοψίζονται στο εξής: «μέτρα, μέτρα, μέτρα», χωρίς ημερομηνία λήξεως. Μια ματιά στις εκθέσεις της Ένωσης και του ΔΝΤ είναι αρκούντως διαφωτιστική…

ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ: Πολλοί αναλυτές της ξένης λένε από καιρό ότι η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία είναι απίθανο να πληρώσουν τα χρέη τους. Γιʼ αυτό, «δεν μπορεί να αναβάλλεται αιωνίως η αναδιάρθρωση»… Λίγες ώρες μετά την άτυπη Σύνοδο των Βρυξελλών, η αναδιάρθρωση επανήλθε στην ημερήσια διάταξη. Συγκεκριμένα, δεν την απέκλεισε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Στήριξης Κλάους Ρέγκλινγκ, λέγοντας ότι «δεν είναι ακόμη σαφές αν η Ελλάδα θα χρειαστεί να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση των κρατικών χρεών». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Πίτερ Πράετ, υποψήφιο μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ο κ. Πράετ επισήμανε την ανάγκη να δοθεί χρόνος στην Ελλάδα «προκειμένου να ξεκαθαρίσει τα χρηματοοικονομικά της πριν από οποιαδήποτε συζήτηση για αναδιάρθρωση του χρέους, η οποία θα έχει σοβαρές συνέπειες…»

Όπως η επιμήκυνση της αποπληρωμής και το μειωμένο επιτόκιο δόθηκαν στην Ελλάδα επειδή απέτυχε το Μνημόνιο και δεν βγαίνει ο λογαριασμός, έτσι και η αναδιάρθρωση θα επιστρατευτεί ως έσχατο μέσον προκειμένου να αποφύγει η χώρα τη χρεοκοπία. Θα κριθεί, επομένως, από τη δυναμική των οικονομικών εξελίξεων και την κατά γράμμα εφαρμογή των νέων σκληρών μέτρων. Και αν παρʼ όλα αυτά η Ελλάδα θα βρίσκεται συνεχώς στο κόκκινο, αδυνατώντας να βγει στις αγορές αλλά και να ανταποκριθεί στις στοιχειώδεις εσωτερικές της υποχρεώσεις, θα μπει σε διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους. Οι συνέπειες; Απίστευτα οδυνηρές. Το «κούρεμα» του χρέους θα σημάνει απώλειες για τους δανειστές, αλλά και μια πρωτοφανή κατάσταση για την Ελλάδα. Η πολιτική του Μνημονίου θα φαίνεται χάδι μπροστά σʼ αυτά που μέλλεται να συμβούν σε περίπτωση αναδιάρθρωσης…

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ: Η πρώτη ανάγνωση της απόφασης των Βρυξελλών για αγορά ομολόγων (των προβληματικών χωρών) από τον Σταθερό Μηχανισμό Στήριξης δείχνει ότι αποκλείεται η χρεοκοπία μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακριβώς επειδή, σε ό,τι αφορά τα καθʼ ημάς, κάποιες γαλλογερμανικές τράπεζες θα χάσουν τα λεφτά τους και θα προκληθούν καταλυτικοί κραδασμοί στη ζώνη του ευρώ. Όμως για να γίνει δεκτό το αίτημα ενός προβληματικού κράτους για νέο δάνειο, υπό μορφήν αγοράς ομολόγων από τον Μηχανισμό, θα τεθούν αυστηρότατοι όροι και θα κριθεί κατά πόσον το κράτος αυτό δύναται να αποπληρώνει τα υφιστάμενα, καθώς και τα νέα χρέη του… Αν αποφανθούν αρνητικά και κριθεί η χώρα αδύναμη και αφερέγγυα, τότε ανοίγει ο δρόμος της αναδιάρθρωσης…

Εκτός κι αν καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι τους κοστίζει λιγότερο η μελλοντική χρεοκοπία από τη διάσωση, και ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου… Μικρή έως ελάχιστη η πιθανότης, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα. Καθώς όμως «τρέχουν» οι εξελίξεις –συνεχώς αρνητικές και παντελώς απρόβλεπτες– ποιος μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο αυτό;