Περί θνητότητας των όντων

Πριν από μία περίπου ώρα άφησε την τελευταία του πνοή, εντελώς απρόσμενα, ο αγαπημένος μου σκύλος Σπάρτακος. Ένα αδέσποτο μαύρο σκυλάκι, που το διώχνανε κλοτσηδόν απʼ όλους τους κήπους της γειτονιάς μου το 1997 και το περιμάζεψα με χάδια, διάφορα παιχνίδια μʼ ένα μπαλάκι του τένις και άφθονη τροφή, προσφέροντάς του ανέλπιστη γιʼ αυτόν αγαλλίαση. Αγαλλίαση που την εκδήλωνε με κάθε τρόπο κάθε φορά που γύριζα στο σπίτι μας, ιδίως όταν απουσίαζα δυο τρεις μέρες εκτός Αθηνών. Σʼ αυτές τις περιπτώσεις δεν κουνιόταν ρούπι από κοντά μου, γιατί είχε νομίσει, φαίνεται, πως δεν θα με ξανάβλεπε.

Από την πρώτη κιόλας μέρα της άφιξής του στο κονάκι μας, τον ονομάτισα Σπάρτακο και του είπα χειρονομώντας, μονολογώντας και κοιτάζοντάς τον στα μάτια: «Εδώ, να ξέρεις, θα γίνεις μόλις μεγαλώσεις ο αρχηγός των δούλων για να συντρίψεις μαζί τους τους άπονους και μοναχοφαγάδες αφεντάδες». Κάπως έτσι του τα είπα, έχοντας στον νου μου την ιστορική εξέγερση των δούλων με επικεφαλής τον Σπάρτακο την τριετία 73-71 π.Χ. και τον μαρτυρικό του θάνατο, καθώς και 60.000 από τους συμπολεμιστές του. (Από τότε –και πριν από τότε, βλέπε εξεγέρσεις ειλώτων στην αρχαία Σπάρτη– υπήρξαν και υπάρχουν και σήμερα σε εξελιγμένες μορφές δούλοι και αφεντάδες, με τους πρώτους να εξαθλιώνονται όλο και περισσότερο και τους δεύτερους να αποθρασύνονται σε βαθμό κακουργήματος.)

Επανέρχομαι για λίγο ακόμα στον άθαφτο μέχρι στιγμής δικό μου Σπάρτακο, για να προσθέσω ότι ήταν πολύ προικισμένο ζώο. Καταλάβαινε πάνω από πενήντα λέξεις και εκτελούσε αμέσως δεκάδες εντολές μου μέσω συγκεκριμένων χειρονομιών μου. Με τους ευτυχώς ακόμα ζώντες Σέλευκο και Πεισίστρατο τα βρήκε σχετικά εύκολα και εκείνοι τον αποδέχτηκαν χωρίς πολλές ζήλιες. Θα αναφερθώ, τέλος, στην εξοικείωσή του με την κλασική μουσική και την όπερα. Κάτι που το πέτυχα χτυπώντας ελαφρά το κεφάλι του σύμφωνα με τον ρυθμό της κάθε μελωδίας για περίπου πέντε λεπτά επί έναν το πολύ μήνα. Από τότε στις μεγάλες απολαύσεις του ανήκε η ακρόαση, κουλουριασμένος στα πόδια μου κάτω από το γραφείο, κλασικής μουσικής και όπερας. Διότι, εδώ και αμέτρητες δεκαετίες δεν μπορώ να γράψω ούτε λέξη αν δεν ακούω αυτού και μόνον αυτού του είδους τη μουσική. (Ελληνικά, γαλλικά και ιταλικά τραγούδια –προς Θεού όχι τα άνοστα γερμανικά ούτε τα περισσότερα αγγλόφωνα επειδή μου λείπει ο εθισμός– τα ρουφάω όταν ΔΕΝ γράφω.)

Η τετριμμένη ρήση ότι οι άνθρωποι είναι θνητοί –σημειώνω πως οι περισσότεροι αδιαφορούν γιʼ αυτό συνειδητά ή ασύνειδα– είναι μεν αληθινή αυτονοήτως, αλλά συγκαλύπτει μια ευρύτερη πραγματικότητα. Ότι δηλαδή ΟΛΑ ΤΑ ΕΜΒΙΑ ΟΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΘΝΗΤΑ. Ταυτόχρονα, ανάμεσα στο σύνολο των έμβιων όντων, ο ανθρωποκεντρικός (και χρησιμοθηρικός) άνθρωπος ξεχωρίζει εκείνα που του προσπορίζουν όφελος. Όφελος χειροπιαστό. Τα κατοικίδια ζώα –σκυλιά και γατιά (εξαιρώ τα καλλίφωνα πουλιά και τους παπαγάλους στα κλουβιά που ευφραίνουν)– αποτελούν ειδική κατηγορία. Δεν προσπορίζουν στον άνθρωπο συγκεκριμένο και χειροπιαστό όφελος. Του προσφέρουν όμως ΜΗ ΥΛΙΣΤΙΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ανείπωτες χαρές (και δυσβάστακτες πίκρες όταν κλείνει ο κύκλος της ζωής τους).

Με βάση την όποια πείρα της ζωής μου, έχω καταλήξει στο ακόλουθο συμπέρασμα: Υπάρχουν ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ όντα και ανθρώπινα ΟΝΤΑ. Το εξηγώ για όσους τυχόν δεν το κατάλαβαν αμέσως: Υπάρχουν ζώα με ανθρώπινες ιδιότητες και άνθρωποι με ζωώδεις, ή μάλλον κτηνώδεις, ιδιότητες. Με δεδομένο ότι ΕΝΣΤΙΚΤΑ διαθέτουν και τα ζώα και οι άνθρωποι –άρα δεν μετράνε οι φυσιολογικές ενστικτώδεις αντιδράσεις αμφοτέρων των πλευρών– ερωτώ ρητορικά: Ποια είναι τα καλύτερα, τα ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ όντα ή τα ανθρώπινα ΟΝΤΑ;

Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, επειδή κάτοικοι βορείων χωρών με πρώτιστη τη Γερμανία προτιμούν τα κατοικίδια ζώα από τους ανθρώπους –ολοφάνερη μισανθρωπία είναι αυτό εμμέσως– είμαι υποχρεωμένος να ξεκαθαρίσω ότι αναμφισβήτητη προτεραιότητα για μένα έχει σαφέστατα ο άνθρωπος με όλα τα ελαττώματά του. Και το γράφω σε στιγμές που υποφέρω αφάνταστα για τον αιφνίδιο χαμό του λατρευτού μου Σπάρτακου, γνωρίζοντας ότι η απουσία του θα είναι συνεχώς ΠΑΡΟΥΣΑ όσο μου μέλλει να ζήσω ακόμα. (Θα προσθέσω, ως… ειδικός τα τελευταία χρόνια σε επικήδειους, ότι ο κάθε αγαπημένος μας νεκρός δεν πεθαίνει το δευτερόλεπτο του θανάτου του, αλλά όταν πεθάνει και ο τελευταίος από εκείνους που τον γνώρισαν και δέθηκαν συναισθηματικά μαζί του.)

Και με επίκαιρη αφορμή –παράδειγμα άμεσο η Λιβύη– οι άνθρωποι σκοτώνονται σαν να ήταν μύγες ή κουνούπια. Τα αυταρχικά καθεστώτα δεν τους λογαριάζουν. Τους θεωρούν προσάναμμα για να πυρπολήσουν τους αντιφρονούντες και να διατηρηθούν στην εξουσία, όσο διατηρηθούν, οι κρατούντες. Θνητοί είμαστε όλοι, η θνητότητα είναι η μοίρα μας, θα σκέφτονται, βγάζοντας έξω τον εαυτό τους, λες κι εκείνοι είναι… αθάνατοι! Το ίδιο έχει συμβεί και εξακολουθεί να συμβαίνει σε όλους τους πολέμους, μικρούς και μεγάλους. Οι ζωές των ανθρώπων δεν μετράνε, όπως δεν μετράνε και οι ζωές αρίφνητων έμβιων όντων. Το εξολοθρευτικό έργο των πολέμων το ολοκληρώνει η ίδια η φύση, με τους λοιμούς της, τους σεισμούς της, τα ηφαίστειά της και τα τσουνάμια της. Με αποτέλεσμα το ποσοστό της αφύσικης θνησιμότητας να μην παραμένει ποτέ σταθερό και να παρουσιάζει άλλοτε αυξητική και άλλοτε μειωτική τάση, διότι και το τελευταίο συμβαίνει σε ορισμένες χρονικές περιόδους.

Αναφορικά με τους πολέμους, καταδικάζω απερίφραστα το περιλάλητο «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Ειδικά όμως για τους εμφύλιους πολέμους, είμαι επιφυλακτικός. Εξαρτάται από την περίπτωση και τις πλευρές των αντιμαχομένων. Στην περίπτωση του απάνθρωπου δικτατορικού καθεστώτος της Λιβύης, θα ενέκρινα τον «αγιασμό των μέσων» εκ μέρους των αμυνομένων, όπως και σε κάθε αντιπαράθεση καταπιεζόντων και καταπιεζομένων. Με την τραγική υποσημείωση, βέβαια, ότι νικητές αναδεικνύονται πάντοτε εκείνοι που δεν πρέπει να αναδειχθούν νικητές… Το «πάντοτε» θα διαψευστεί σίγουρα σʼ ένα όχι και τόσο μακρινό κάποτε.

ΥΓ. 1: Τα πολιτικά γεγονότα στην πατρίδα μας τρέχουν ανακυκλούμενα. Το αδιέξοδο παραμένει πλήρες. Τζίφος τα ταξίδια του αέναου ταξιδευτή Παπανδρέου του τρίτου στη Γερμανία και τη Φινλανδία. Ασύστολα ψέματα είπε και εκεί για να… αρέσει! Κάθε υπόσχεση και δέσμευσή του καταλήγουν στο αντίστροφό τους. Έχουμε πικρή πείρα περί αυτού. Όσο για το ξεμπρόστιασμά του από τον Στρος Καν, ετήρησε αιδήμονα σιγήν ιχθύος. Τόσο θαρραλέος είναι ο εξ επαγγέλματος δολοπλόκος. Οι πάντες γνωρίζουν πλέον, ακόμα και οι με μισή καρδιά υποστηρικτές του, ότι διέπραξε το εθνικό του έγκλημα ΠΡΙΝ από την ΨΕΥΔΕΣΤΑΤΩ ΤΩ ΤΡΟΠΩ αναρρίχησή του στην εξουσία. Τα πάντα διέπραξε εκ προμελέτης, διασύροντας τη χώρα (με τον «Τιτανικό» και το «βρισκόμαστε στην εντατική») και εμπαίζοντας τον ελληνικό λαό, τον οποίο ταυτοχρόνως ξεπουπούλιασε οικονομικά. Ήδη αντιδρούν τα σοβαρότερα στελέχη του και χαίρομαι ιδιαιτέρως που ξεσπάθωσε και πάλι η Βάσω Παπανδρέου.

ΥΓ. 2: Πρωτοφανές το αίσχος του προπερασμένου Σαββάτου στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης». Ημίμετρα δεν χωρούν. Η νίκη οφείλει να κατακυρωθεί στον Παναθηναϊκό μετά τα ηθελημένα λάθη εξωνημένων διαιτητών, επιπλέον πρέπει να αφαιρεθούν βαθμοί από τον Ολυμπιακό και να διεξαχθούν οι υπόλοιποι αγώνες του ως γηπεδούχου κεκλεισμένων των θυρών. Μόνο μια τόσο αυστηρή τιμωρία ΤΟΥ ΠΟΛΥΠΛΗΘΕΣΤΕΡΟΥ ΣΕ ΦΙΛΑΘΛΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ θα συνετίσει και τις υπόλοιπες ομάδες που δεν πάνε πίσω σε εκδηλώσεις τυφλής βίας. (Πριν στεγνώσει καλά καλά το μελάνι των ευεργετικού αποτελέσματος προτάσεών μου, η αθλητική Δικαιοσύνη του ταλαίπωρου τόπου μας αποκάλυψε ανερυθρίαστη το απεχθές πρόσωπό της. Να τη χαιρόμαστε μαζί με την τυφλή βία που θα διαιωνιστεί.)